bijzondere milieu-omstandigheden
kunnen zomen rijk aan plantensoorten
zijn. Zoomvegetaties worden gevormd
door een ruige begroeiing, met stevige,
soms meer dan één meter hoge grassen
en kruiden. Naast gewone soorten als
Grote brandnetel, Zevenblad, Dag
koekoeksbloem en Witte dovenetel, die
hier in hun natuurlijke habitat groeien,
kunnen vooral de tamelijk zeldzame
soorten als Gewone agrimonie, Wilde
marjolein, Donderkruid, Glad parel
zaad, en, op Zuid-Bevelandse en
Thoolse dijken, Aardaker, veel kleur aan
zomen geven, 's Zomers trekt deze
bloemenpracht, mede gevormd door
bloeiende struiken, grote aantallen
insecten waaronder vlinders, hommels
en zweelvliegen. Binnen de warmte- en
vochtgradiënt van een zoom kunnen
insecten telkens de meest ideale leef
omgeving opzoeken.
In sommige gevallen is er op dijken en
in de duinen sprake van een complex
van struweel-eilanden, omgeven door
zomen en daartussen open grasland.
Dergelijke stukjes natuurlijk mozaïek-
landschap, liefst nog met een zingende
veldleeuwerik in de lucht, vormen op
zomerse dagen het ultieme beeld van de
liefelijke, arcadische natuur in Zeeland.
Het zijn vooral de bovenvermelde bij
zondere plantensoorten die gerelateerd
worden aan het begrip 'bloemdijk'. Met
het verhaal over zoomvegetaties in het
achterhoofd, wordt het grote natuurbe-
heersprobleem van de dijken duidelijk.
Een zoom is het rijkst aan soorten
indien die zoom in een bepaald verrui-
gingsstadium verkeert. Zet het verrui-
gingsproces te ver door, wat tegenwoor
dig op veel dijken het geval is, dan
verdwijnen de bijzondere soorten en
wordt de vegetatie geheel gevormd door
slecht enkele grove grassoorten, zoals
Rietzwenkgras, of door brandnetel en
braam. Middels extensieve begrazing,
liefst in combinatie met het om de paar
jaar verwijderen van de ruigte, kan het
juiste verruigingsstadium gehandhaafd
worden. Succes daarbij is echter niet
altijd verzekerd! Zijn de bijzondere
soorten eenmaal verdwenen, dan is dat
meestal ook voorgoed.
Om Glad parelzaad in de duinen tegen
te komen is een wandeling in
Oranjezon of de Verdronken Zwarte
Polder aan te raden. Wat dijken betreft
komen zoomvegetaties met Glad parel
zaad voor in de Zak van Zuid-Beveland,
op Tholen en in Oost-Zeeuws-
Vlaanderen.
G-J.B.
Glad parelzaad
