binnendijkse wateren, de kreken, de
welen en de inlagen in beeld. De laatste
soortsbeschrijvingen betreffen de soor
ten van het nieuwe landschap, zoals
afgedamde Deltawateren en kunstmatig
aangelegde werkeilanden.
Wie op de kaart of per vliegtuig de kust
van West-Europa bekijkt ziet vrijwel
steeds een rechte kustlijn zonder onder
brekingen. Een gebied als Zeeland, waar
verschillende zeearmen en een estuari
um bij elkaar liggen, komt maar heel
zelden voor. Zee en land grijpen letter
lijk in elkaar en dat heeft voor de flora
en fauna van beide grote gevolgen. Het
is niet toevallig dat in dit boek het
hoofdstuk schorren en slikken meer
soorten omvat dan enig ander hoofd
stuk. Het is een weerspiegeling van de
realiteit in het veld. Ook andere land
schappen, zoals graslandcomplexen en
kreken en welen, zijn door de zee
gevormd en diepgaand beïnvloed.
Maar niet alleen het landschap; ook het
klimaat ondergaat invloed van de zee.
Het zeeklimaat zorgt ervoor dat de
scherpe kantjes van de winter er af
geslepen worden en dat de zomers rela
tief koel zijn. Tal van planten en dieren
bezetten hier hun uiterste noord-
(wesöelijke voorpost dankzij de zachte
winters, terwijl enkele noordelijke soor
ten hier aan de zuidgrens van hun kli
maatstolerantie zitten.
Landschap en bodem kunnen binnen
Zeeland in feite verdeeld worden in drie
districten, die onder verschillende
benamingen zowel in de floristiek als in
de faunistische literatuur onderschei
den worden. Het gaat om een smalle
strook pleistocene, kalkarme zandgron
den aan de zuidgrens van Zeeuws-
Vlaanderen, de overwegend kalkrijke
duinen langs de Noordzeekust in het
westen, en het zeekleigebied dat de rest
van de provincie inneemt. Deze con
centratie van overgangsgebieden is heel
bijzonder. De zandgronden van
Zeeuws-Vlaanderen bijvoorbeeld zijn
niet zomaar een uitloper van een veel
groter gebied in Belgisch Vlaanderen,
maar een geleidelijke overgang van kalk-
arm zand met zacht water naar kalkrijke
klei met hard water. Dat soort over
gangssituaties heeft een geheel eigen
karakter en herbergt een groot aantal
vaak sterk gespecialiseerde organismen.
En hetzelfde geldt voor de overgang tus
sen duin en polder en de alom aanwezi
ge overgang van zee en land.
Zeldzaam Zeeuws besteedt aandacht
aan een hele reeks typerende planten en
dieren van dit bijzondere gebied. Maar
kom, het is tijd om naar buiten te gaan.
Gaat u mee?
Chiel Jacobusse
Hoofd Externe Betrekkingen
Stichting Het Zeeuwse Landschap
15
