De Kwelder-gifoogdaas is in zijn voorko
men in Nederland beperkt tot de
Zeeuwse schorren. Plaatselijk is de vlieg
daar niet zeldzaam, maar over het
geheel genomen is deze daas kwetsbaar
door zijn specifieke biotoop en de daar
aan gekoppelde beperking van het ver
spreidingsgebied. Overigens lijkt het
erop dat de Kwelder-gifoogdaas iets
minder kritisch wordt in zijn biotoop
keuze naarmate hij zuidelijker voor
komt. Dat is een fenomeen dat ook bij
andere insecten wel wordt gesignaleerd.
De oogkleur vormt voor de familie van
de gifoogdazen het opvallendste ken
merk. Die is licht-geelgroen, terwijl die
bij de meeste andere insecten zwart of
donkerbruin is. De rugtekening is licht-
oranjebruin, met bij de Kwelder-gifoog
daas een dubbele rij bruingrijze stippen.
De Kwelder-gifoogdaas blijft nogal eens
onopgemerkt en dat komt mogelijk ook
doordat de mate waarin deze daas het
op mensen voorzien heeft sterk kan
wisselen.
Dipterologen (vliegenkenners dus) heb
ben een klassieke truc om dazen te van
gen. Daarbij wordt een auto als lokval
gebruikt. Die wordt in de hete zon
geparkeerd, met één raam gedeeltelijk
open. Warmteliefhebbers als ze zijn,
worden de dazen door de hitte in de
auto aangelokt en zeker als in de auto
ook nog eens een bezweet T-shirt ligt,
worden de dazen als door een magneet
aangetrokken.
De familie van de dazen is op schorren
goed vertegenwoordigd. Dat zal wel
samenhangen met de levenswijze van
de larven: van meerdere soorten dazen
wordt verondersteld dat de larven bij
voorkeur in brak of zilt water of in een
zoute slikbodem leven. Behalve de
Kwelder-gifoogdaas komen ook de Zilte
regendaas Haematopota bigotii) en de
Zilte knobbeldaas (Hybomitra expol-
licatavooral op schorren en in ziltige of
brakke moerassen voor. Een soort die
eveneens een voorkeur heeft voor
schorren is de Grote regendaas
Haematopota grandisdie tot nu toe in
Nederland nooit aangetroffen is, maar
die gezien zijn verspreidingsgebied zeer
wel in Zeeland zou kunnen voorkomen.
Naast al deze gespecialiseerde soorten
leven op de schorren soorten als de
Gewone regendaas, de Goudoogdaas
en de Langsprietdaas. Al met al beho
ren schorren in Nederland tot de
belangrijkste biotopen voor deze
wereldwijd intensief bestudeerde groep
van vliegen.
C.J.
81
