Zwartsprietdikkopje
Tftjmeficus fineofa
Was dat nu een vlinder of toch iets anders? Bij
verreweg de meeste soorten dagvlinders zal
die vraag niet snel worden gesteld, maar bij
het zwartsprietdikkopje is dat heel goed denk
baar. Met een vleugellengte van slechts 13
millimeter is het zwartsprietdikkopje de klein
ste dagvlindersoort die in Zeeland rondvliegt.
Daar komt bij dat de oranjegekleurde boven-
vleugels nooit helemaal opengaan, maar
onder een hoek van zo'n 45 graden ten
opzichte van de ondervleugels blijven staan.
Die factoren kunnen ervoor zorgen dat een
zwartsprietdikkopje niet direct voor een dag
vlinder wordt aangezien.
Het leefgebied van het zwartsprietdikkopje
bestaat uit wat ruigere natuurlijke en half-
natuurlijke graslanden en pioniervegetaties.
Dit vlindertje is daarom te vinden in de
duinen, wegbermen, slootkanten en op zee-
en binnendijken. Het zwartsprietdikkopje is,
vanwege het in ruime mate aanwezig zijn van
geschikt leefgebied, één van de best versprei
de en meest voorkomende dagvlindersoorten
van Zeeland. De kans om deze soort te zien is
daarom vele malen groter dan die van het
nauw verwante en sterk gelijkende, maar veel
zeldzamere geelsprietdikkopje. Bij gebrek aan
voldoende ruige, grazige vegetaties, is het
zwartsprietdikkopje vrijwel afwezig in stede
lijke gebieden. Een zwartsprietdikkopje is
meestal in gezelschap van soortgenoten. Als
echte nectarliefhebbers zijn ze vaak te vinden
op bloemen van veel verschillende kruiden,
zoals distel-, klaver- en wikkesoorten. Het
nectaraanbod is, naast de aanwezigheid van
geschikte waardplanten, een belangrijke voor
waarde voor het voorkomen van deze soort.
Op plaatsen met veel nectarplanten, zoals
ruige kruidenrijke dijken, kunnen honderden
zwartsprietdikkopjes tegelijk worden gezien.
Wat betreft waargenomen aantallen beleefde
het zwartsprietdikkopje in 1996 een hoogte
punt. Niet alleen werden er op veel verschil
lende locaties zwartsprietdikkopjes gezien,
maar ook het aantal exemplaren per locatie
was hoog, wat resulteerde in een waar
nemingsgemiddelde van 47,3! Ondanks het
feit dat het zwartsprietdikkopje in Zeeland nog
steeds een zeer algemene verschijning is, gaat
het aantal exemplaren sinds 1998 duidelijk
achteruit, conform de landelijke trend. Hoewel
bij veel dagvlindersoorten zowel de afnemen
de kwaliteit als het kleiner worden van
geschikt leefgebied de oorzaken zijn van
achteruitgang, lijkt dit bij het zwartspriet
dikkopje niet primair het geval te zijn. Wat
betreft het leefgebied voor deze soort is in de
provincie niet veel veranderd. Wat dan wel de
oorzaak van de achteruitgang is, is helaas niet
precies bekend. Mogelijk dat een aantal
achtereenvolgende natte zomers een cruciale
rol speelt in de neergaande trend.
Voorkomen en leefgebied
Tauna.ZcefanificcL.
