- geregeld - als kaalgeschuurd wittig
skeletje aanspoelen op het strand. In
het afgeplat bolronde skelet zitten vijf
dubbele gaatjesrijen die herinneren aan
de vijf armen van een zeester. Beide
dieren behoren tot de stam van de
stekelhuidigen.
Een levende Kleine zeeappel meet
in volwassen stadium tot maximaal
4 a 5 centimeter. De gemiddelde
omvang ligt rond 3,5 centimeter. Het
lichaam is aan de bovenkant bolrond;
aan de onderzijde afgeplat. Het dier
is dichtbezet met stekels van zo'n
anderhalve centimeter lang. Al met al
is de gelijkenis met het landdier Egel
erg overtuigend, hoewel de dieren in
de verste verte geen familie zijn. Net
als bij de zeesterren bevindt de mond
van een zee-egel zich centraal aan de
onderkant en ook kunnen zee-egels net
als hun verwanten hun maag naar buiten
uitstulpen om prooien te verschalken.
De kleur van zeeappels is variabel
maar vaak zijn groene tinten dominant.
Maar ook grijze, paarse en oranje
exemplaren zijn zeker niet zeldzaam.
De Gewone zeeappel is nogal grillig
in zijn voorkomen.Van jaar tot jaar
kunnen de aantallen sterk variëren.
Maar ook afgezien van die fluctuaties
is de verspreiding binnen Nederland
beperkt. Alleen in de Grevelingen
en de Ooster- en Westerschelde is de
Gewone zeeappel een regelmatige
verschijning. Wereldwijd is het
verspreidingspatroon tamelijk beperkt:
de soort wordt aangetroffen van
IJsland tot Noord-Afrika; uitsluitend
in het West-Palearctisch gebied. Het
stekelige uiterlijk van een dier als de
zeeappel vormt een prima bescherming
tegen allerlei vijanden. In jong stadium
zijn ze in trek bij allerlei bodemvissen,
maar eenmaal volwassen is het aantal
belagers beperkt. De zeeappel geldt
zelf als een alleseter, waarbij onder
meer algen, kleine wormpjes en slakjes,
larven, mosdiertjes en hydroidpoliepen
op het menu staan. De dieren hebben
een bijzonder, uit vijf delen bestaand
kauwapparaat, dat bekend staat
als de lantaarn van Aristoteles.
Laatstgenoemde heeft dit bijzonder
gevormde lichaamsdeel beschreven.
Zee-egels lozen hun sperma en eieren
vrij in het water en daar heeft de
bevruchting plaats. De larven doen
door hun slanke bouw en lange armen
wel wat aan kleine slangsterretjes
denken. Maar na enkele weken worden
de armen korter, zo kort dat de dieren
165
'eine zeeappet
^eefauna in gestand
