Typotogie'yan dcJDeftawateren
Tjeerd Utauw
Het Zuidwestelijke Deltagebied is een
bijzonder gebied: hier stromen drie
rivieren op één plek de Noordzee in.
Tot vóór de totstandkoming van de
Deltawerken gebeurde dat nog op een
min of meer natuurlijke manier. Er was
toen nog sprake van een meervoudig
estuarium, een overgangsgebied tussen
de rivieren Rijn, Maas en Schelde en
de zee met geleidelijke overgangen
van zoet naar zout en invloed van
het getij. Een dynamisch gebied, dat
gedomineerd werd door sedimentatie
en erosie. De rivieren voerden sediment
aan en organisch materiaal, zowel
dood als levend. Organismen die zich
thuis voelen in het zoetwatermilieu
van de rivieren, maar niet in het brakke
tot zoute milieu van een estuarium,
stierven daar af en vormden zo voedsel
voor de organismen die zich daar wel
thuis voelden. Door die constante
aanvoer van organisch materiaal was
het Delta-estuarium een luilekkerland
voor die organismen en voor de
soorten, die daar op hun beurt weer van
profiteerden: de vogels en de vissen.
Daardoor kenmerkten die estuaria zich
door een geweldige productiviteit.
Het waren een soort hoogproductieve
bioreactoren, die organisch materiaal
omzetten in organismen, die zich in
het slibrijke brakke en zoute water
thuis voelden. Dit ten voordele van de
vissen en de vogels.
Door de Deltawerken is het Delta
estuarium opgeknipt in van elkaar
gescheiden waterbekkens met elk hun
eigen kenmerken. Er is geen sprake meer
van geleidelijke zoet-zout overgangen
(z.g. gradiënten). Er is een strakke
scheiding ontstaan tussen zoet en zout
water. Uit de meeste Deltawateren
is het getij verdwenen en daarmee
ook het kenmerkende proces van
sedimentatie en erosie. De oppervlakte
aan waardevol intergetij de-gebied
in het Zuidwestelijke Deltagebied is
dramatisch gedaald en zal door de
zandhonger van de Oosterschelde
nog verder dalen. Zandhonger is het
proces, waarbij steeds meer slikken,
platen en schorren verdwijnen in de
diepe geulen. Het enige overgebleven
estuarium is dat van de Schelde.
Buiten kijf staat dat de Deltawerken
gezorgd hebben voor de nodige
veiligheid in het zuidwestelijke
Deltagebied. Ook hebben ze gezorgd
voor ontsluiting van dit gebied en
\Oosterscheldekerin&
24
Jauna 'eefandica
