De uitstroomopeningen zijn klein en
gerangschikt in rij en over de takken. De
Geweispons is algemeen in Nederland,
maar de aantallen fluctueren. Elders
kun je hem vinden over een groot deel
van West-Europa, van Noorwegen tot
Midden-Portugal, en hij komt ook voor
aan de andere kant van de Atlantische
Oceaan. Je kunt hem vinden van de
laagwaterlijn tot zo'n 100 m diep, in
sedimentrijk maar stromend water.
enkel. De Zakspons zit vaak op wieren
of vertakte mosdiertjes en hangt dan
neerwaarts, maar hij is ook nogal eens
onder stenen (in de getijdezone) te
vinden. In de 80-er jaren van de 20e
eeuw was een zustersoort, de Harige
zakspons Sycon scaldienseeen
tijdlang te vinden in de Oosterschelde.
Sinds enige jaren wordt deze niet meer
aangetroffen en het vermoeden bestaat
dat het een importsoort betreft die niet
is aangeslagen in de Oosterschelde. Hij
onderscheidde zich o.a. door een sterk
'harig1 uiterlijk, lange spicula afstaand
van het oppervlak van de buizen.
De Zakspons
(Sycon ciliatum (Fabricius, 1780))
voorheen wel Scypha ciliata genoemd,
is een opstaande witte buisvormige
spons herkenbaar aan de karakteristieke
krans van lange stijve 'haren' (spicula)
rond de uitstroomopening aan het eind
van de buis. De buizen zijn dikwandig
en vaas- of urnvormig. De Zakspons
is een kalkspons. De afmetingen
varieren sterk, 2 cm is in Nederland
een veelvoorkomende maat, maar
elders zijn exemplaren van 10 cm of
meer gerapporteerd. Het oppervlak
van de buis is 'papillair', regelmatig
hobbelig, lichtjes 'behaard', niet strak
of glad. De buizen groeien vaak in
groepjes die aan de basis aan elkaar
vastzitten, maar soms zijn de buizen
De Witte buisjesspons
Leucosolenia variabilis Haeckel,
1870) vormt een plat-liggend of
neerhangend bosje van witte of
doorschijnende buisjes. Ze zitten vaak
op wiertjes of vertakte mosdiertjes en
op schelpdieren, maar komen ook op
stenen voor. De bosjes zijn meestal
zo'n 1-3 cm hoog/breed en de buisjes
slechts 1-2 mm in doorsnee. Boven
59
Witte buisjessyo
Zeefauna in Zeeland
