gebonden zijn gingen meedoen aan
een ware vreet-orgie, daaronder
begrepen vissen die tot dat moment
uitsluitend als algeters bekend stonden.
De netelkapsels van de Oorkwal
veroorzaken in Europa bij aanraking
door de mens geen stekend gevoel.
Elders is dat anders: aan de overkant
van de Atlantische Oceaan (Mississippi,
V.S.) is de Oorkwal kennelijk
aanzienlijk agressiever. Burnett et.al.
(1988) rapporteren pijnlijke wonden,
ontstekeningen en littekens als gevolg
van aanvaringen met de oorkwal. De
Oorkwal wordt beschouwd als een
kosmopoliet. Recentelijk zijn een
paar soorten (h)erkend die voorheen
gerekend werden te behoren tot de ene,
variabele soort. Verdere opsplitsing ligt
vermoedelijk voor de hand. Duikers
twijfelen er niet aan dat de Oorkwal
de algemeenste kwal van Nederland
is. Ook op het strand spoelen zij soms
massaal aan. Het is echt een soort
van het kustwater en van estuaria.
Opmerkelijk is de tolerantie m.b.t.
het zoutgehalte. In de Oostzee komen
zij nog voor bij 3 gCl/1. Heel kleine
kwalletjes worden in de Oosterschelde
al héél vroeg in het jaar gezien. Het
grootst en het talrijkst is de Oorkwal in
het begin van de zomer. Poliepen van
deze soort zijn bijzonder talrijk, in het
bijzonder in de Grevelingen. Je kunt ze
gedurende een groot deel van het jaar
vooral aan de onderzijde van stenen
aantreffen.
Zeepaddestoel
Rhizostoma pulmo, Macri 1778)
Dit is onbetwist de grootste kwal
van Nederland. Het scherm van de
Zeepaddestoel is bijna bolvormig, met
een doorsnede van 40 cm. Zelden
worden grotere exemplaren gezien, tot
90 cm. Het scherm is doorzichtig,
het oppervlak ervan doet denken aan
matglas. Als er al kleur is, dan is hij
lichtgrijs of blauwgrijs. Elders werd
hij ook beschreven als melkwit, opaal
of roodachtig. Rondom de schermrand
zit een paarse bies (soms ook blauw of
bruin). Soms zijn delen van de mond-
armen roze, blauw, paars, geel- of
roodachtig. Onder aan het scherm
is een verlenging van de mond, die
manubrium wordt genoemd. Hij is kort,
heel stevig en bijna doorzichtig. Daaruit
ontspringen acht mond-armen die deels
met elkaar vergroeid zijn. De armen
hebben ongeveer dezelfde lengte als de
doorsnede van het scherm. Mede door
de vergaande vergroeiing van de mond-
armen ontstaan vele kleine openingen,
omringd door franje waarop zich vele
netelkapsels bevinden. Bij volwassen
mannetjes zouden de geslachtsorganen
blauw zijn, bij vrouwtjes roodbruin.
Russell (1970) citeert bronnen op
grond waarvan we mogen twijfelen
of dit voor de soort geldt of voor
een populatie. De ster die Doeksen
(1989) in een zeepaddestoel waarnam
kan zeker toegeschreven worden aan
geslachtsorganen en hij was geel. De
91
Zeefauna in Zeeiand
