DE TWEEDE GEBOORTE:
U1TSL01PEN EN OPPOMPEN
Wanneer de larve is volgroeid begint de meta
morfose, de gedaanteverwisseling naar imago,
het volwassen insect. Al dagen voor het eigenlijke
uitkomen wordt een geschikte plaats gezocht,
net onder het wateroppervlak. Zo kunnen gedu
rende dagen de cyclus van de zon en de uren zon
newarmte worden 'gemeten'. De larve klimt dan
uit het water. Vlak voor het uitsluipen wordt veel
vocht naar de ruimte tussen ogen en achtervleu
gels gepompt, waardoor de huid openbarst. Door
de ontstane scheur wurmt de binnen in de larve
huid volgroeide libel zich naar buiten. De larvale
ademhaling via de darmen is al vervangen door
ademhaling door tracheeën, de ademhalingsbuis
jes. Deze vormen de laatste verbinding van de
larvehuid met de libel en zijn bij de opgedroogde
huid (exuviae) te zien als de witte draadjes rond
het uitsluipgat. Tijdens het naar buiten wurmen
hangt de libel eerst enige tijd met de kop naar
beneden waarna zij zich omhoog kromt en het
achterlijf als laatste uit de huid trekt. De verse
libel zit met de zes poten eerst bovenop de larve
huid te drogen en de vleugels op te pompen.
Zowel het achterlijf als de toekomstige vleugels
zitten harmonica-achtig ineen gekreukeld in
de larvehuid. Door bloedaanmaak en -stuwing
wordt het achterlijf tot de uiteindelijke lengte
opgepompt. Zo worden ook de vleugels volge
pompt met bloed waardoor ze als een slappe
tuinslang - die ineens vol water wordt gestuwd
- strak gespannen worden rond het vleugelvlies.
De aderen gaan hierdoor 'bol staan' en de wand
verhardt zich, waardoor het vleugelvlies tussen
de aderen strak wordt gespannen. Tijdens dit pro
ces zie je soms dikke druppels vocht het achter
lichaam verlaten. Vlies en aderen drogen door de
zonnewarmte op en worden hard, zodoende de
vorm aan de vleugels gevend. Afhankelijk van de
zonnewarmte en de soort duurt dit proces één tot
maximaal vijf uur.
In deze uitsluip-periode is de verse libel erg week
en dus kwetsbaar. Menig kikker of vogel ver
schalkt achter elkaar vele uitsluipende libellen op
een zonnige zomermorgen.
De verse libel is pas in staat weg te vliegen als
de vleugels genoeg zijn opgedroogd en zij gaat
meestal in de vegetatie of hoog in een boomtop
hangen om verder uit te harden en uit te kleuren.
De glans verdwijnt dan van de vleugels.
Hiermee is de cyclus van volwassen- en larve
stadium voltooid en kan aan nieuwe eiafzet wor
den begonnen.
17
