BLAUWE BREED-
SCHEENJUFFER
Platycnemis pennipes
Peter Geene
BIOTOOP
68 Fauna Zeefanifica
GEDRAG
IN ZEELAND
Deze opvallende bleekblauwe juffer vliegt
gewoonlijk langs oevers van stromend water
en langs kanalen met een goede zuurstofhuis
houding. De mannetjes van deze juffer zijn te
onderscheiden van andere (blauwzwarte) juffers
door hun forse formaat, de bleekblauwe kleur, de
verbrede witte poten en de roodbruine vleugel-
topvlek (pterostigma); vrouwtjes hebben meestal
een bleekbeige of -blauwige kleur en eveneens
witte, verbrede poten.
De Blauwe breedscheenjuffer geldt als indicator
voor zuurstofrijk water. Als gevolg van een verbe
terende waterkwaliteit door heel Nederland kan
deze soort zich in de nabije toekomst dan ook
mogelijk uitbreiden. Gefaseerd schonen van het
water en dito maaien van oevers geeft ze verder
de kans om zich te verplaatsen.
Vrouwtje
Mannetje
Omdat de soort ook bekend is van grote
(vis)vijvers, grindafgravingen en plassen kan zij
zich wellicht ook in Zeeland ergens handhaven.
De dichtstbijzijnde populaties liggen echter oos
telijk van Tilburg.
Zo op het zicht vliegt deze juffer enigszins schok
kerig. De volwassen juffers houden zich meestal
op in de beschutting van een rijke grazige oever
vegetatie, maar ook verder weg van het water.
Mannetjes die elkaar tegenkomen steken hun
poten vooruit tijdens het vliegen en trillen er mee
om de tegenstander te imponeren. Dit is het nut
van de breed ontwikkelde schenen. Platycnemis
lijkt het enige geslacht dat dergelijk gedrag ont
wikkeld heeft.
De mannetjes nemen geen vast territorium in. Ze
vechten ook niet echt, maar vertonen dreigge-
drag. Een vrouwtje dat paringsbereid is, laat dit
zien door haar achterlijf te krommen. De paring
zelf vindt plaats in de beschutting van overhan
gende vegetatie.
Zeer zeldzaam, alleen als zwerver.
Zeven exemplaren zijn in 1990 gezien langs de
oevers van de Zoute Vaart en de Boschkreek bij
Koewacht in Zeeuws-Vlaanderen. Het gaat hier
om zuurstofarme oude kreekjes. In 2002 is een
mannetje waargenomen in de Wilde Landen bij
Heikant. Van succesvolle voortplanting is geen
bewijs.
