r-
C
m
tri
fr
t—
C
tr
lt
P0DAL0N1A H1RSUTA
Ruige aardrupsendoder
PODALON1A LUFFl
Duinaardrupsendoder
tr.
SPFIEX RUFOCINCTUS
Net als de andere aardrupsendoders is de ruige aardrup
sendoder extreem sterk achteruit gegaan. Was de soort
vroeger zowel in het binnenland als in de kustduinen
vrij gewoon, tegenwoordig wordt de soort alleen op
de Wadden en in de Hollandse duinen nog regelmatig
gemeld. Des te verrassender was een populatie op een
duinhelling in Oranjezon, waar meer dan 10 exemplaren
rondvlogen. Ook al was de soort daar al wel van vroeger
bekend. Een waarneming in een berm bij Clinge is de
enige recente Nederlandse vondst buiten het kustge
bied.
De duinaardrupsendoder is waarschijnlijk de zeldzaam
ste van de drie Nederlandse soorten van dit fraaie ge
slacht. Ze is sterk afgenomen. Dit geldt niet alleen voor
Nederland, maar ook voor Zeeland. Er zijn vier oudere
waarnemingen, allen uit de duinstrook. Maar ook deze
soort is ondanks veel intensiever inventarisatiewerk, na
1980 niet meer in Zeeland gevonden. Waarschijnlijk is
ook deze soort hier uitgestorven.
'n
NIEUW VOOR NEDERLAND
grotere kaken
en is forser ge
bouwd. Dat mag
ook wel want
deze wesp jaagt
op Sabelsprink
hanen, die veel
groter zijn dan
het dier zelf.
Deze wespen, die enkele jaren geleden nog maar noor
delijk tot Midden-Frankrijkte vinden waren, zijn naar
het noorden uitgebreid tot Zeeland in het kielzog van
Sabelsprinkhanen. De sikkelsprinkhaan (een soort sabel
sprinkhaan) is enkele jaren geleden, vanuit het zuiden,
doorgedrongen tot in Zeeland. Opvallend dat op de
plaats waar de eerste populatie van de sikkelsprink
haan aanwezig was, nu ook de graafwesp aanwezig is.
De snelheid waarmee Sphex funerarius zijn prooi volgt
is ongelofelijk. De sikkelsprinkhaan is voor het eerst in
2005 waargenomen in Zeeuws Vlaanderen. Twee jaar
later is de predator al ter plaatste met vermoedelijk
genoeg exemplaren om een populatie te vestigen.
Deze twee en halve centimeter grote graafwesp is een
maal aangetroffen in Zeeland en nog nooit eerder in
de rest van Nederland. Het is de grootste Nederlandse
graafwesp en ze ziet er spectaculair uit. Een zwart met
helderrood gekleurd achterlijf en een ruig behaard
borststuk sieren dit beest. Sphex funerarius lijkt sterk
op soorten van het geslacht Podalonia, maar heeft
Bijen en wespen in Zeeland 149
