p
F
Ph
ÜH
CROSSOCERUS CONGENER
CROSSOCERUS D1M1D1ATUS
CROSSOCERUS
D1ST1NGUENDUS
CROSSOCERUS
ELONGATULUS
0^
Een zeldzame, verborgen levende soort, waarvan het
verspreidingsgebied reikt van Noord- en Centraal
Europa tot in Japan. Binnen dat uitgestrekte leefgebied
is deze graafwesp echter nooit talrijk. Het lijkt er wel op
dat Crossocerus congener zich in Nederland de laat
ste decennia uitbreidt, maar in Zeeland was de soort
tot op heden nooit aangetroffen. Tijdens de recente
inventarisaties is de soort gevonden in de Zwinstreek,
in de Kop van Schouwen en in de Eendenkooi van Anna
Crossocerus dimidiatus is recent in zes Zeeuwse
uurhokken aangetroffen en dat sluit goed aan op
diverse meldingen uit het verleden. Kennelijk komt deze
niet algemene soort al heel lang in Zeeland voor. Maar
omdat het een soort met een noordelijk georiënteerd
verspreidingsgebied is, is de verwachting gerechtvaar
digd dat crossocerus congener in aantal zal afnemen
door het warmer wordende klimaat. Het met bijna
de helft gereduceerde uurhokken (in 1980-2000: 25)
Jacobapolder. Daaruit kan worden afgeleid dat Crosso
cerus congener geen specifieke binding aan zand- dan
wel kleigrond heeft.
waarin deze soort na 1980 in Nederland is gevonden
lijkt deze veronderstelling te bevestigen.
De meeste vondsten van deze in Nederland zeldzame
soort zijn afkomstig van een malaiseval in Zaamslag.
Alles bij elkaar zijn hier 16 exemplaren gevangen.
Maar Crossocerus distingundus wordt ook van diverse
andere vindplaatsen gemeld, het meest nog uit Zeeuws-
Vlaanderen. Vondsten uit de rest van Nederland hebben
vrijwel zonder uitzondering betrekking op het oosten
van het land. Volgens de literatuur kan deze soort soms
doordringen tot
in tuinen in het
stedelijk milieu en de vondsten uit de bebouwde kom
van Burgh, Aardenburg, Retranchement, Zaamslag en
Stavenisse sluiten hier goed bij aan.
De vondst van deze soort in de duinen van Oranjezon
vormt de uitzondering die de regel dat Crossocerus
elongatulus een typische bewoner is van tuinen en par
ken, bevestigt. Het huidige voorkomen van de soort in
29 Zeeuwse uurhokken vormt geen verrassing wanneer
we het voorkomen vergelijken met de negen uurhokken
waarin de soort voor 1980 gevonden werd. Gegeven de
intensiteit van het recente onderzoek zal er in reële zin
geen sprake zijn
van een toena
me. Landelijk is
de trend in ieder
geval negatief:
de soort nam, na
1980 af van 111
naar 48 uurhok
ken. Crossocerus
elongatulus wordt opgesplitst in verschillende onder
soorten, maar het is onduidelijk welke van die onder
soorten in Zeeland voorkomt.
156 Fauna Zeefandica
