ANDRENA BICOLOR Tweekleurige zandbij O *3 ANDRENA B1MACDLATA Donkere rimpelrug ANDRENA CARANTON1CA Meidoornzandbij Andrena bicolor is in Zeeland één van de algemeen ste zandbijen, en dat stemt overeen met het landelijke verspreidingsbeeld. Het verspreidingsbeeld in Zeeland is tamelijk egaal, maar er zijn twee gebieden waar Andrena bicolor uitgesproken schaars is, namelijk in de duinen en in het middengedeelte van Zeeuws Vlaan deren. Zo is het zeer opmerkelijk dat de soort in een malaiseval die gedurende twee seizoenen in een tuin in Zaamslag stond, geen enkele maal werd gevangen. Ook in duingebieden als het Zwin en de Verdronken Zwarte Polder en in grote delen van de Kop van Schouwen werd de soort in het geheel niet gemeld. Een reden voor dit opvallende beeld valt vooralsnog niet te geven. z Gerichte zoekacties op kleinbloemige klokjes in tuinen Cd kunnen wellicht nieuwe vindplaatsen opleveren. Want Z hoewel de soort bekend staat als uitgesproken polylec- tisch is een voorkeur voor kleine campanula's bij de tweede generatie onmiskenbaar. Landelijk is Andrena bimaculata een schaarse soort waarvan het aantal uurhokken in de vorige eeuw sterk teruggelopen is. In de voorlopige Atlas staat de soort slechts vermeld van 10 uurhokken, die op een enkele uitzondering na allemaal gelegen zijn in Oost-Neder land, met name in het stroomgebied van de Maas. Het lijkt erop alsof de soort optreedt als rivierbegeleider en de drie uurhokken waar de soort tijdens het onderzoek aangetroffen is, lijken die veronderstelling te beves tigen. Een vondst in de Heemtuin van Westhove past minder goed in dit patroon. Andrena bimaculata is aangetroffen in het oostelijk deel van de provincie, aan weerszijden van de Wester- schelde. In het Verdronken Land van Saeftinghe werd de soort voor het eerst gevangen in 2001 en wel op bloeiende witte honing- klaver. Op een afstand van hemelsbreed nog geen 5 kilo meter werd Andrena bimaculata in 2002 in aantal aan getroffen op een braakliggend terrein bij Bath. Bij een steilwand in dit gebied werd naast Andrena bimaculata ook haar koekoeksbij, Nomada fulvicornis aangetrof fen. Bloembezoek werd vooral waargenomen op Dauw braam. Een eventuele voorkeur voor stroomdalgebieden heeft in Zeeland dus in ieder geval geen relatie met een bepaalde voedselplant met een fluviatiele verspreiding aangetoond. Net als in de rest van Nederland is Andrena caranto nica in Zeeland een algemeen verbreid voorkomende soort. Toch bestaat de indruk dat de soort hier relatief wat schaarser is dan in Oost-Nederland. Dat geldt in ieder geval voor vlakke poldergebieden en kustbiotopen als schorren en slikken, omdat Andrena carantonica bij voorkeur in bomen en struiken foerageert. Vrijwel alle Zeeuwse waarnemingen zijn afkomstig uit bos sen en parken, maar ook tuinen zijn goed bezet. Een waarneming van meerdere foeragerende exemplaren op enkele meidoorns middenin het vlakke weidegebied van de Yerseke Moer bewijst dat de soort ook ge noegen neemt met slechts wei nig boom- en struikbegroei ing. Andrena carantonica is verwant aan A. trimmeriana en A. spinigera. De taxo nomie van deze soortengroep behoeft nader onderzoek, omdat er zeer regelmatig exemplaren met kenmerken van verwante soorten worden aangetroffen (priem- vormig uitsteeksel aan de kaakbasis, kaak zonder binnentand, gele tergietachterranden). Bijen en wespen in ZeefancC 51

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeuws Landschap - Fauna Zeelandica | 2008 | | pagina 55