üa
ANDRENA C01TANA
Boszandbij
ANDRENA DENT1CDEATA
Kruiskruidzandbij
ANDRENA DORSATA
Wimperflankz andbij
Deze zandbij is in Zeeland slechts bekend van een
oude vindplaats uit de grensstreek in West-Zeeuws-
Vlaanderen. De soort is na 1980 in heel Nederland niet
meer gevonden en de vondst in 1966 bij Aardenburg
betrof een van de laatste Nederlandse meldingen. Vol
gens de literatuur heeft de boszandbij een voorkeur
voor bramen als pollenbron, hoewel ook tal van andere
voedselplanten bekend zijn. De soort vliegt in de zomer,
vooral in juli en augustus, dus voor een zandbij tamelijk
laat. Andrena coitana is een eurosiberische soort, die
in meer zuidelijke regionen vooral in de bergen voor-
komt. Het valt niet uit te sluiten dat vooral de op
warming van het klimaat verantwoordelijk is voor
het verdwijnen van deze soort uit Nederland.
De enige waarneming van Andrena denticulata die uit
Zeeland bekend is, dateert uit 1922 in Vlissingen. Naast
Andrena coitana is deze soort de enige zandbij die in
het verleden in Zeeland gevonden is, maar die recent
niet meer is aangetroffen. In beide gevallen gaat het om
soorten van bosrijke milieus die de piek van hun vlieg-
tijd in juli en augustus hebben. Een tijd lang leek het
erop dat de kruiskruidzandbij, net als de vorige soort, uit
Nederland verdwenen was. Recent is er echter sprake
van een opleving. Dat houdt mogelijk verband met de
explosieve toename van de voornaamste voedselplant,
het jacobskruiskruid. Het is zeker niet uitgesloten dat
deze zeldzame zandbij in Zeeland wordt herontdekt.
Met name parkachtige milieus langs de binnenduinrand
komen in aanmerking voor gerichte zoekactiviteiten.
Andrena dorsata werd nooit eerder uit Zeeland ver
meld en dat is des te opvallender omdat de soort in de
afgelopen jaren in niet minder dan 36 uurhokken werd
aangetroffen. Door het opmerkelijke beharingspatroon
op de zijkant van het borststuk (korfjes), zal de soort
nauwelijks met andere verward of over het hoofd ge
zien zijn. Bovendien zijn er jaarlijks twee generaties,
wat de vorming van een compleet verspreidingsbeeld
aanzienlijk vergemakkelijkt. Waarschijnlijk is de talrijk
heid van de waarnemingen mede toe te schrijven aan
een algemene expansie die de soort vanuit het hoofd
verspreidingsgebied in het zuidoosten vertoont. In
Zeeuws Vlaanderen is Andrena dorsata zeer gewoon en
ook in de regio Tholen-Sint-Philipsland komt de soort
geregeld voor. Dat versterkt het beeld een opmars van
uit het zuidoosten. Pas sinds 2002 is de soort ook van
Zuid-Beveland en Walcheren bekend, in beide gevallen
van een enkel uurhok. In de Voorlopige Atlas wordt geen
enkele vondst gemeld uit de duinstreek, en in die zin is
de waarneming bij Oostkapel Ie, waar de soort in 2002
in aantal vloog, een primeur. Sinds 2006 is haar koe
koeksbij, Nomada zonata ook in Zeeland aangetroffen.
Bijen en wespen in Zeeland 53
