VOORTPLANTING EN ONTWIKKELING
Van ei tot volwassen dier.
Decapoden leggen eieren.
Zoals verreweg de meeste Kreeftachtigen zijn ook de Decapo
den van gescheiden geslacht: er zijn mannetjes en vrouwtjes.
Bevruchting van de eieren vindt plaats door copulatie, waar
voor speciale organen aanwezig zijn. Een bijzonderheid is, dat
spermatozoïden van vele Kreeftachtigen geen zweepstaart
hebben en zich daardoor niet zelf kunnen voortbewegen.
De tijd tussen bevruchting en uitkomen van de eieren is per
soort verschillend. Ook worden eieren soms niet direct na de
paring gelegd. Na het leggen van de eieren houden de vrouw
tjes de eieren in het algemeen bij zich, veelal vastgeplakt aan
(haren van) de poten aan het achterlijf, en beschermd door dat
achterlijf, dat, teruggeslagen onder het lichaam, de eieren in
een klontje bij elkaar houdt. De eieren worden hier voortdurend
met de poten geschikt en bewaaierd voor de zuurstofvoorzie
ning.
Ontwikkeling
Het is al lange tijd bekend, dat een gedaantewisseling alge
meen voorkomt bij Kreeftachtigen.
We vinden de eerste larve-stadia in het plankton. Karakteristiek
voor de meeste soorten is het eerste stadium: de zogenaamde
nauplius-larve zie fig. 3. Het is daarbij opvallend hoezeer de eer
ste larvenstadia van zeer verschillende soorten op elkaar lijken.
Er zijn nog geen poten aanwezig - hoewel de uitsteeksels er
wel op lijken - maar alleen antennes en monddelen.
De larve gaat nu een aantal keren vervellen, en na iedere ver
velling blijkt zijn uiterlijk een beetje gewijzigd te zijn.
Op een gegeven ogenblik heeft hij 6 paar functionele aanhang
sels (zoals dat heet) gekregen en bezit hij het maximale aantal
segmenten plus twee ogen. In dit stadium noemen we hem
zoea. Soms worden er ook nog tussenstadia onderscheiden,
maar het bespreken daarvan gaat voor dit boek te ver.
CL
m.
Fig. 3. Een nauplius-larve. o naupliusoog; al 1e antenne; all -2e an
tenne; m mandibel.
Na weereen aantal vervellingen heeft het dier alle aanhangsels
verworven die het volwassen dier ook heeft (maar het is dan
zelf nog lang niet volwassen). Dit is het post-larvale stadium.
Bij de Decapoden noemen we dat stadium megalopa(larve).
Strandkrab bezig met verschaling.
Fauna Zccfandïca