Paring strandkrab.
feite slechts een wat langer durende vierde fase, fysiologisch
slechts daarvan te onderscheiden door een overheersen van
andere hormonen. Dit komt bv. voor bij Crustacea die niet het
gehele jaar door vervellen, maar alleen in een bepaald seizoen.
Sommige Kreeftachtigen groeien na een bepaald stadium (bv.
na het bereiken van sexuele volwassenheid) helemaal niet
meer door.
Een kreeft, krab of garnaal groeit dus schoksgewijs, en het
gekste is eigenlijk nog, dat de echte groei - van weefsels -
steeds pas plaats heeft, als het dier zijn nieuwe afmeting al
heeft.
Leefwijze
Decapoden voelen zich thuis in zeer uiteenlopende leefomge
vingen. Daar hebben we een mooi woord voor, en dat is habi
tats. Wat ze echter allemaal gemeen hebben is, dat ze in elk
geval een groot deel van hun leven op of dichtbij de bodem
van het water verblijven. Nabij een harde bodem, zoals rot
sen of dijken hebben ze gemakkelijk toegang tot allerlei holtes
die bescherming kunnen bieden, en de soorten die boven een
zandbodem leven zijn erop getraind zich in dat zand in te gra
ven zodra er gevaar dreigt
De meeste soorten leven in zee. Sommige, zoals de Chinese
wolhandkrab, brengen een deel van hun leven in zoet water
door. Die kennen dan een migratie naar zee en terug, meestal
in verband met de voortplanting. Er zijn soorten die alleen in
brak water voorkomen, soorten die een hele brede zouttole-
rantie hebben: die kun je zowel in zee als in zeer brak water
aantreffen. En er zijn ook soorten die alleen in zoet water le
ven, zoals (de naam zegt het al) de zoetwaterkreeften, waar
van we intussen in Nederland al rond de 10 soorten hebben
- waarvan 9 exoten! Die laatste groep behandelen we in dit
boekalleen in algemene termen. Elders wordt gewerkt aan een
aparte publicatie over de Nederlandse zoetwaterkreeften.
Er zijn ook soorten die als commensaal in of op andere dieren
leven. Een voorbeeld daarvan wordt gevormd door het Erw
tenkrabbetje, dat in de mantelholte van tweekleppige schelp
dieren of in Manteldieren leeft. Als er soms tijdens zo'n echte
Zeeuwse mosselmaaltijd iets tussen je tanden kraakt, is dat
niet altijd een parel. Overigens schijn je van erwtenkrabbetjes
ook een heerlijk gerecht te kunnen maken. Gesteld natuurlijk
datje er genoeg bij elkaar kunt verzamelen
Voedselopname
Die verschillen in leefwijze hebben ook tot gevolg, dat ze aan
gewezen zijn op verschillende voedselbronnen. Een krab die
alleen op harde bodem leeft zal andere prooien eten dan een
soort die op en in het zand leeft. Sommige soorten zijn daarom
gespecialiseerd in bepaalde soorten voedsel, veel andere ech
ter lusten van alles wat. De Gewone strandkrab is een typisch
voorbeeld van de laatste groep. De dieren hebben een aantal
aan de hun eigen eetgewoontes aangepaste hulpmiddelen.
Daartoe behoren met name de monddelen, voor een groot ge
deelte speciaal veranderde pootachtige aanhangsels. Die heb
ben allemaal spannende namen, zoals 'mandibels', om ze van
16 Fauna Zcclandica