STUDIE VAN DE ZEEUWSE DECAPODEN IN HEDEN EN VERLEDEN
JtpuKuftmtoapuji&wft)
de Noordzeekrabben kreeften tot voor 130 jaar niet of nauwe
lijks in Zeeland voorkwamen en de dieren dus elders gevan
gen moeten zijn en naar Zeeland en Holland vervoerd, waar
ze op vismarkten verhandeld werden, In Vlaamse opgravingen
worden meer kreeftenresten gevonden, die dieren kwamen dus
niet uit Zeeland, maar van iets verder weg, vermoedelijk uit
het Kanaal of de zuidelijke Noordzee. Beelden van een Zeeuw
se vismarkt uit de 16e eeuw zijn onbekend, maar vlakbij, uit
Antwerpen, kennen we van diverse schilderijen, bijvoorbeeld
het schilderij van de Antwerpse schilder Frans Snijders (1579-
1657).
We zien strandkrabben, een Noordzeekrab, een kreeft en een
Augustinuskrab. De laatste twee moeten uit de zuidelijke
Noordzee of uit het Kanaal aangevoerd zijn. De Middelburgse
schilder Frampois Ryckhals (1609-1647) schilderde iets later
ook kreeften en krabben; we kennen van hem twee stillevens
(met o.a. kreeften en Noordzeekrabben) en een schilderij met
een kreeft, een krab en vissen op het strand en Vlissingen op de
achtergrond. Heel bijzonder zijn de stillevens van de Antwerpse
Clara Peeters uit de vroege 17e eeuw. Hier zien we behalve
krabben ook steurgarnalen, ongetwijfeld uit Zeeland afkomstig.
Ze zijn zo nauwkeurig afgebeeld dat determinatie mogelijk is:
Palaemon longirostris, een typische soort van het brakke water.
Zeeland had toen nog meer brak water dan tegenwoordig.
Vismarkt met kreeft, Noordzeekrab en strandkrabben
18 Fauna Zeelandica
Natuurlijk hebben er, zolang er zout water in Zeeland is, kreef
ten, krabben en garnalen rondgewandeld en rondgezwommen.
We weten er niets van, behalve dat er wel eens in een geo
logisch bodemmonster een schaarpuntje van een krab gevon
den is uit een ver verleden. Vanaf de Middeleeuwen weten we
meer; uit de randdecoraties van Getijdenboeken zien we soms
zeedieren afgebeeld. Zo hebben we uit circa 1440 hebben we
een afbeelding van een krab, heel precies weergegeven, maar
helaas niet erg naar de werkelijkheid.(Getijdenboek van de
Meester van Catharina van Kleef).
Ook in enkele beerputten en bij archeologische opgravingen
in ons land zijn resten van krabben en kreeften gevonden. Zo
werden in een beerput van de Schotse Huizen in Veere (eind
15e eeuw) resten van een Noordzeekrab gevonden. Resten van
kreeften en Noordzeekrabben zijn de sporen van luxe maaltij
den. Overigens komen kreeften maar een enkele keer voor in
beerputten, krabben worden vaker gevonden.
Dit heeft er ongetwijfeld mee te maken dat in tegenstelling tot