GRIJZE GROOTOORVLEERMUIS
Plecotus austriacus
door Alex Wieland
In het kader van het soortenbeleid van de provincie
Zeeland bezoeken medewerkers van Stichting Land
schapsbeheer Zeeland kerken om te kijken of ze ge
schikt zijn, of eventueel geschikt te maken zijn voor
vleermuizen. Het soortenbeleid is er op gericht om
bijzondere, kwetsbare soorten een steuntje in de rug
te geven. In dit geval kunnen kerkzolders toegankelijk
gemaakt worden voor vleermuizen. Een bijkomend
voordeel van de inspecties is dat meteen de huidige
vleermuispopulatie geïnventariseerd kan worden.
Telkens verwonderen we ons op de zolders over de
bouwkunst van vroeger. De donkere zolders zijn in
sommige gevallen het domein van de vleermuizen.
Vooral de kerkzolders die vanaf de buitenzijde niet of
slechts gedeeltelijk door schijnwerpers worden be
schenen. In OostZeeuws-Vlaanderen zijn tijdens ker-
kinspecties in de periode 1964-1972 door toenma
lige jeugdbonders diverse grijze grootoorvleermuizen
vastgesteld. Dit was op de kerkzolders in Koewacht,
Sint Jansteen, Boschkapelle, Nieuw Namen, Graauw
en Axel. H/e waren dus ook zeer alert op deze soort.
Waarnemingen grijze grootoorvleermuis 1989 - 2008 (rood) en voor
1989 (zwart).
Twee keer was het bingo; zij het dat we van onze
vondsten nog niet helemaal zeker zijn. Erg leuk om
te constateren dat ze zich op sommige plaatsen nog
steeds kunnen handhaven.
Uiterlijk en herkenning
De grijze grootoorvleermuis lijkt zeer sterk op de ge
wone grootoorvleermuis. Absolute zekerheid is alleen
mogelijk wanneer men de soort in de hand heeft. Het
is dan zaak om de duimnagel op te meten. Is deze klei
ner dan 6 mm dan is het een grijze grootoorvleermuis,
is deze groter dan 6 mm dan is het de gewone groot
oorvleermuis. Voor de rest zijn de grijze grootoorvleer
muizen een opvallende verschijning. De oren zijn zeer
groot, ruim de helft zo groot als het lichaam, dat 41-
60 mm lang is. De spanwijdte is 250-300 het gewicht
varieert tussen de 7 en14 gram. Uiterlijke kenmerken
zijn: zwart bruine snuit, grijsbruine vacht op de rug,
lichtgrijs op de buik. De kleur van het oordeksel ver
loopt van geelbruin aan de basis tot donkerbruin aan
de top. Met de batdetector is deze soort slecht te her
kennen. Het geluid is hiervoor te zwak.
Gedrag
Overdag verblijft de grijze grootoorvleermuis op kerk
zolders. Ze zijn meer gebonden aan zolders dan de
gewone grootoorvleermuis. Het hermetisch afsluiten
van kerken, grootschalige bestrijding van boktorren
met chemische middelen en het verlichten van ker
ken aan de buitenzijde zijn nadelig geweest voor de
populatieontwikkeling van deze soort, 's Nachts gaan
ze op jacht in de directe omgeving. Geleidende land
schapselementen zijn belangrijk als vliegroute. Bos
sen en half open cultuurlandschap zijn het favoriete
jachtbiotoop. Zo foerageert de grijze grootoorvleer
muis geregeld in dorpen en rond straatverlichting. De
prooidieren bestaan vooral uit nachtvlinders en kevers.
Verspreiding
De grijze grootoorvleermuis is een warmteminnende
soort. Ze komt voor in midden en Zuid-Europa. Ne
derland ligt op de noordelijke rand van het versprei
dingsgebied. De waarnemingen komen vooral uit Lim
burg, Brabant en Zeeuws-Vlaanderen. In Vlaanderen
is deze soort ook zeldzaam en komt vooral voor in de
provincie Antwerpen en in de Limburgse Kempen. In
Oost Vlaanderen zijn enkele kolonies bekend. In Noord
Brabant lijkt de soort de laatste jaren toe te nemen.
In Zeeland
In Zeeland is de grijze grootoorvleermuis in de Atlas
periode zeer zeldzaam en ook voor die tijd was het
een niet alledaagse verschijning op kerkzolders. Ook
de recente waarnemingen hebben alle betrekking op
waarnemingen op kerkzolders, in die periode in ooste-
100 Fatwa ZeeCandica
