INLEIDING
Zoogdieren: geliefd en gehaat.
door Luciën Calle
Zoogdieren, geliefd en gehaat, bekend en onbekend
Zoogdieren zijn een betrekkelijk bekende en populaire dier-
groep. Na vogels, en misschien vlinders en libellen is het een
van de meest bestudeerde en geliefde groepen. Zoogdieren
kunnen er met hun mooie pels en kraalogen ook zo aaibaar
en schattig uitzien. De eekhoorn met zijn platte snoet, lange
pluimstaart en grote ogen wint zelfs een landelijke popula-
riteitsverkiezing. Maar tegelijkertijd worden zoogdieren ook
gehaat. Een mooi voorbeeld voor deze tegenstelling vormt de
vos, die een fraaie derde plaats veroverde bij de populariteits-
verkiezing. Bij een stemming over het meest gehate dier zou
de vos eveneens een vooraanstaande plek kunnen veroveren.
Dan zal niet zozeer zijn prachtige uiterlijk, maar meer zijn
gedrag als kippenrover of predator van weidevogels het dier
parten kunnen spelen. Heel populair zijn ook zeehonden en
dolfijnen, terwijl de vleermuizen nog steeds wat argwanend
bejegend worden. Gelukkig is ook bij deze nachtelijke fladde-
raars het begrip wel groeiende. Haast iedereen kent zoogdie
ren. We kunnen allemaal wel een muis, egel of konijn herken
nen. Maar de precieze soortdeterminatie blijkt toch erg lastig.
Hier tekent zich een duidelijk verschil af met bijvoorbeeld de
vogels. Velen kunnen moeiteloos een koolmees van een pim
pelmees onderscheiden. Maar er zijn slechts weinig mensen
die de minstens zo algemene veldmuis van een huismuis kun
nen onderscheiden. En voor het verschil met de aardmuis moet
je eigenlijk al een specialist zijn.
Heimelijke leefwijze
De meeste zoogdieren zijn schuw en nachtactief. Hun heime
lijke leefwijze maakt dat het niet eenvoudig is de dieren te
bestuderen. Langs de andere kant is het geheimzinnige ge
drag voor een bepaalde groep van mensen nu juist een mooie
uitdaging om er mee aan de slag te gaan. Het is vaak extra
romantisch om juist in de schemering in het veld te zijn, of ex
tra spannend om 's nachts je pad door het bos te zoeken. Het
mensschuwe gedrag maakt dat het onderzoeken vaak tijdro
vend nachtwerk is, en met verschillende technieken gewerkt
moet worden.
Toestand zoogdieren Zeeland
Van de 62 in Nederland voorkomende inheemse zoogdieren
staat 30°/o op de Rode lijst. In Zeeland is de toestand al niet
veel beter. Van de 52 inheemse soorten staan er 15 op de Rode
lijst. Daarnaast zijn een aantal soorten hier al wat langer ver
dwenen en dus niet langer Zeeuws te noemen. Die soorten
zijn nog niet eens meegerekend. Ook in Zeeland vertonen de
aantallen van veel soorten een negatieve trend. Bescherming
van deze dieren lijkt dus noodzakelijk. Maar voordat je effec
tief aan bescherming kunt werken moet wel precies bekend
zijn waar de problemen zitten. Veel kennis is dus noodzakelijk
en we hopen met dit boek daaraan een bijdrage te leveren.
Zoogdierwerkgroep Zeeland
Vóór de oprichting van de Zoogdierwerkgroep Zeeland waren
er al lange tijd enkele mensen in Zeeland actief met zoogdie
ren. Meestal gebeurde dat op individuele basis, soms ook in
groepjes. Een aantal inventarisaties werd vanuit de landelijke
Zoogdiervereniging (destijds nog als VZZ afgekort) gecoördi
neerd, zoals de midwintertellingen van vleermuizen. Zeeuwen
publiceerden inventarisatierapporten over zoogdieren in hun
Zoogdieren in Zeeland 7
