- m
'r
In Zeeland
De veldmuis is in heel Zeeland goed vertegenwoordigd
en kan bijna in elk kilometerhok met voldoende land
oppervlak worden aangetroffen. Toch is dat een recent
verschijnsel. Vroeger ontbrak de veldmuis op Noord-
Beveland, dat pas na de afsluiting van het Veerse Gat
en de Zandkreek via de dammen bereikt werd. Mogelijk
was de soort langer geleden ook op Schouwen-Dui-
veland afwezig. Veelal is het voorkomen sterk gebon
den aan de aanwezigheid van bermen, slootkanten en
dijken. In grootschalig akkerland met weinig van der
gelijke structuren komt de veldmuis - ondanks de voor
deze soort gunstige lage polderpeilen - dan ook weinig
voor. Dat zwemmen niet hun meest favoriete bezigheid
is en water een duidelijke barrière vormt, is terug te
zien in het feit dat bijna een halve eeuw na hun ont
staan allerlei eilandjes in Grevelingen en Veerse Meer
nog steeds niet door veldmuizen bezet zijn. Overigens,
in 2009 - na de atlasperiode - is veldmuis aangetoond
op de Haringvreter. Daarentegen is het opmerkelijk dat
Neeltje Jans al wel bereikt is; ze moeten daar met ma
teriaal zijn aangevoerd.
De omstandigheden waarin de explosieve groei van de
veldmuispopulatie zich tot een echte plaag kan ont
wikkelen zijn tegenwoordig in Zeeland niet meer aan
wezig. Een belangrijke voorwaarde is de aanwezigheid
van optimaal habitat met daaraan grenzend voldoende
secondair geschikt biotoop, bijvoorbeeld stoppelakkers,
graszaadpercelen en hooiland Wel kan de aanwezig
heid van hoge aantallen veldmuizen lokaal tot enige
schade leiden. Het voorkomen van muizenplagen zoals
die in het verleden van Midden-Schouwen vermeld zijn
(1950), betreft wellicht noordse woelmuis, aangezien
deze meer in zijn element is in de 's-winters vaak onder
water staande graslanden, zoals dat in het laaggelegen
deel van Schouwen vroeger het geval was. In braak-
ballen, verzameld uit de periode 1930-1951, werden
op twee schedels na (Renesse 1942), geen resten van
veldmuizen aangetroffen. Na de Ramp (1953) duikt de
veldmuis op steeds meer plaatsen op Schouwen-Dui-
veland op.
In de rol van talrijke prooidiersoort voor veel andere
dieren vervult de veldmuis een belangrijke functie in
het ecosysteem. Naarmate de mogelijkheden hiervoor
beperkt worden door verschraling van het landschap,
zullen de van de veldmuis afhankelijke soorten even
eens het veld moeten ruimen. Door brede bermen, gras
randen langs akkers, het langer in stand houden van
stoppelvelden en braak leggen van landbouwpercelen
kan de veldmuisstand op eenvoudige wijze gestimu
leerd worden. Het aandeel veldmuizen in braakballen
varieert - enkele uitschieters naar boven of beneden
daar gelaten - tussen de 25 en 40 procent. De verdeling
van de soorten waarnemingen bestaat voor meer dan
85 procent uit braakballen; het resterende gedeelte zijn
voornamelijk vangsten.
Verder onderzoek
De veldmuizenstand doorloopt niet elke keer een stan
daardcyclus van 3 jaren. Landelijk en zeker lokaal blij
ken die perioden cycli te doorlopen van 3, 4 of 8 jaren.
Het zou interessant zijn het verloop van de aantallen
veldmuizen in de verschillende Zeeuwse regio's over
een aantal jaren nader te analyseren. Hiermee zou een
goed inzicht verkregen kunnen worden over het al dan
niet parallel verlopen van muizenjaren in verschillende
regio's.
Veldmuizen in valbeker.
130 Fauna Zeelandica
