WOLF
Canis lupus
door Luciën Calle
Tezamen met Sandra sta ik muisstil aan de oever van
een schitterend riviertje in het oerbos Bialowiezca in
Oost Polen. Een kwartelkoning roept onophoudelijk en
in de verte dansen wat kraanvogels. Hun prachtige ge
luiden galmen over het rivierdal. Op het veldje langs de
rivier zien we wasbeerhonden, in de rivier zwemmen
otter en bever voorbij. In de bosrand aan de overzijde
zitten wat lichtgaten. De lage avondzon beschijnt heel
even zo'n plek. Ineens zien we op die plek twee dieren.
M/e denken eerst nog even aan vossen. De kijker gaat
van hand tot hand en al snel beseffen we dat we oog
in oog staan met twee wolven. Een wat grijzig en een
bruiner dier. Ze kijken ons een 75 tal seconden aan.
Zouden ze ons kunnen ruiken of toch gehoord heb
benPlotseling rennen ze weg. Deze waarneming in
zo'n perfecte natuurlijke setting voelt als een absoluut
hoogtepunt uit mijn leven.
Uiterlijk en herkenning
Een wolf lijkt tamelijk veel op een wat ruig behaarde
herdershond, en komt in verschillende kleurvariëtei-
ten voor. Van wit, via grijs, rossig en bruin tot geheel
zwart. Met een lichaamslengte van maximaal 170 cm
en een staartlengte tot 75 cm is het een groot dier.
Het is echter moeilijk om wolven te observeren, om
dat de dieren erg mensenschuw zijn. Op afstand is de
soepele tred kenmerkend, waarbij de poten in een lijn
worden gezet. Onderzoek vindt dan ook voornamelijk
plaats aan de hand van sporen en uitwerpselen. Aan
het typische wolvengehuil kan het dier natuurlijk wel
prima herkend worden. Het is overigens wel zo dat
alleen wolven in roedels huilen; een rondzwervende
solitaire wolf zal dat nooit doen.
Gedrag
De wolf leeft in familieverband. Zo'n roedel bestaat
meestal uit een ouderpaar en een aantal jongen uit
voorgaande jaren. Het voedsel bestaat voornamelijk
uit wilde zwijnen, reeën en edelherten. Daarnaast
worden ook wel kleinere zoogdieren en plantaardig
voedsel gegeten. Het jachtgebied van een roedel be
slaat tenminste 200 km2. De aanwezigheid van wol
ven in een gebied heeft een effect op het terreinge-
bruik van de grotere grazers die in verband met hun
veiligheid dan eerder de opener terreindelen gebrui
ken.
Verspreiding
De wolf komt van oudsher voor in Noord Amerika en
Waarnemingen wolf 1989 - 2008 trood) en voor 1989 (zwart).
in Eurazië, vanaf de subtropen tot in de poolregio.
In een ver verleden kwam de soort in praktisch heel
Europa voor, maar door felle bejaging werd de wolf
tot onherbergzame bergketens en de eindeloze Oost
Europese en Aziatische wouden teruggedrongen. In
Nederland is de wolf ruim anderhalve eeuw geleden
uitgeroeid. Door een veranderd denken over de ver
meende schadelijkheid van het dier en door natuur
projecten is de wolf in Europa nu weer aan een snelle
comeback bezig. Het gegeven dat de wolf niet eens
genoemd wordt in het boek 'Zoogdieren van West-
Europa', geeft aan hoe snel de verspreiding van de
wolf gaat. De West-Europese dieren zijn vooral uit
Polen afkomstig. In Duitsland zijn er groepen de Ne
derlandse grens tot op 200 km genaderd. Een wolf
is in staat in een dag meer dan 100 km te lopen. In
Nederland moeten boeren en natuurbeheerders dus
zachtjes aan beginnen met voorbereidingen op zijn
komst. Met schrikdraad en waakhonden zijn vee en
schapen eenvoudig te beveiligen, blijkt uit de erva
ringen in Duitsland. Natuurorganisaties als Stichting
Ark en de Zoogdiervereniging zijn inmiddels ook be
gonnen met de voorbereiding, vooral gericht op het
wegnemen van het negatieve imago van dit roofdier.
In Zeeland
Ook in Zeeland kwam dit roofdier van oudsher voor.
Er zijn waarnemingen opgetekend in 1587 toen er
verschillende dieren in Oostburg werden gezien, en
1603 toen er 4 exemplaren geschoten werden op het
eiland Tholen. De meest kansrijke gebieden voor zijn
156 Fauna Zeefandica
