2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Teek op huid.
rug. In deze fase manifesteert zich een verminderde nierfunctie.
Geregeld (90°/o) verloopt de ziekte geheel zonder klachten; van
de ernstige gevallen overlijdt minder dan 1% van de mensen.
Het aantal gevallen van Hantavirusinfecties in Nederland wordt
sinds 2004 landelijk bijgehouden (zie figuur) en vertoont sinds
de eerste registratie een duidelijke stijging. Het werkelijke aantal
gevallen zal door het vaak symptoomloze verloop, ongetwijfeld
veel hoger zijn.
Voor zowel Hantavirusinfecties als leptospirosen is preventie
belangrijk. Zwem daarom niet in open water; de verspreidings-
kaart van de bruine rat laat zien dat deze dieren in alle bin
nenwateren voor kunnen komen. Als in en langs sloten of open
water gewerkt wordt, vermijdt dan hand-mond contact - eten,
roken en dergelijke -. Voor mensen die zoogdieren voor hun be
roep of hobby hanteren, is het van belang niet in contact met
urine of uitwerpselen te komen. Na afloop van een hanteeractie
is het van belang de handen goed met water en zeep te wassen.
Ziekte van Lyme
Hoewel de ziekte van Lyme niet in eerste instantie als besmet
telijke ziekte staat vermeld (het is geen besmettelijke ziekte in
de zin van de wet), dient bij onderzoek naar zoogdieren in het
vrije veld, zeker ook met deze ziekte rekening te worden ge
houden. De teken die de bacterie bij zich dragen, zijn als jonge
nimfen aangewezen op kleine zoogdieren als spits-, woel- en
ware muizen. In een later stadium hebben ze grotere zoogdieren
als ree of damhert nodig. Het zijn vooral deze oudere teken die
de voor mensen ziekmakende bacterie bij zich dragen. In het
karakteristieke geval verloopt de besmetting als volgt: de teek
kruipt naar een gedeelte van het lichaam met een dunne huid,
de liezen bijvoorbeeld. De teek bijt zich in de huid vast en zuigt
zich vol bloed. Daarbij zwelt zijn lichaam op tot een grijs erwtje
en dan laat hij zich na enkele dagen los. Na de derde bloedmaal-
tijd brengt het vrouwtje een nieuwe generatie van vele tiental
len exemplaren groot.
De steekwond raakt zo besmet met de bacterie Borrelia burg
dorferi. Dit wondje zal nauwelijks last veroorzaken, maar na een
week of zes ontwikkelt zich een langzaam groter wordende ring
rond het steekgaatje. Als deze fase onbehandeld blijft, kan de
infectie langzaam doorgaan en behalve gewrichten, hart ook
bijvoorbeeld het centrale zenuwstelsel aantasten. Niet elk geval
verloopt karakteristiek: er zijn ook gevallen die nooit een derge
lijk fraaie ring rond het steekgaatje vertonen.
De ziekte kan behandeld worden met antibiotica en liefst in een
zo'n vroeg mogelijk stadium. Preventie is nog beter, door niet
door hoog gras te lopen en na afloop van een wandeling het lijf
te (laten) inspecteren op de aanwezigheid van teken.
gemelde Hantavirusinfecties in Nederland
30 Fauna Zeetandica
