In Zeeland
In het verleden ontbrak de egel op Schouwen-Duiveland;
wanneer hij daar precies zijn intrede deed, is niet bekend. Wel
is in 1947 beschreven hoe een paar jongens in maart een egel
vingen, in een kist stopten en het dier als bezienswaardigheid
toonden op de jaarlijkse kermis. Tegen betaling van een stui
ver natuurlijk! Wie de huidige verspreidingskaart van de egel
door de oogharen bekijkt ontwaart de hoofdcontouren van
het Zeeuwse wegennet. Dat komt omdat de egel ondanks het
algemeen voorkomen relatief weinig levend gezien wordt; en
er vallen wel nogal wat verkeersslachtoffers. Dit grote aan
tal komt gedeeltelijk omdat een egel zich oprolt bij gevaar
in plaats van weg te lopen. Maar ook komen er ook veel om
in het verkeer doordat ze tegen het laagliggende middendeel
van de auto aankomen. Verder is een autoweg met warm
weer een plaats waar veel insecten op afkomen en bij regen
zijn er meestal ook veel slakken te vinden. De bulk van het
aantal dode egels in het verkeer valt in de maanden april tot
en met oktober. Buiten die periode wordt er ook nog wel eens
een egel aangereden, omdat in relatief warmere dagen, de
winterslaap nog even uitgesteld, dan wel onderbroken wordt.
Het staafdiagram van aantallen verkeersslachtoffers per
maand geeft een lichte piek in de maand mei te zien. Dan zijn
het juist mannetjes, op zoek naar vrouwtjes in een groter are
aal. En dat brengt risico's met zich mee bij het oversteken van
wegen. In de maand augustus is er een duidelijke toename
van het aantal egel slachtoffers; dit zijn dan vooral jonge die
ren. Door de nachtelijke levenswijze worden egels veel minder
in levende lijve gezien dan bijvoorbeeld hazen of konijnen. Uit
de verdeling van de soorten waarnemingen blijkt dat bijna
drie kwart bestaat uit verkeersslachtoffers; zichtwaarnemin-
gen maken er een kwart van uit. Overigens is de egel overal in
Zeeland verspreid, hoewel de kaart anders lijkt te suggereren;
dit weerspiegelt echter het waarnemingseffect. Egels komen
het meest voor in parkachtige omgeving en de concentraties
die de kaart laat zien rond dorpen en steden zijn zeker niet
uitsluitend een waarnemereffect. Op afgelegen eilanden, zo
als in het Veerse Meer en het Krammer Volkerak ontbreekt
de egel. Op de Oesterdam wist de egel inmiddels al ver op te
rukken. Hoewel een platgereden dier destijds al gesignaleerd
is op de voormalige hulpbrug naar de stormvloedkering en
recent ook aan de andere kant van de Neeltje Jans, lijkt er nog
geen vaste populatie op dit nieuwe eiland te bestaan.
Verder onderzoek
Door het warmer wordende klimaat komt het steeds vaker
voor dat egels tijdens hun winterslaap wakker worden. Een
goede registratie daarvan is van belang. Verder zou het de
moeite waard zijn om aan de hand van bronnenonderzoek na
te gaan hoe en wanneer de egel de Zeeuwse eilanden heeft
gekoloniseerd.
verdeling waarnemingen
egel (n=735)
1 zicht
verkeer
o overige
Zoogdieren in Zeefancf 51
