MEERVEEERMEI1S
Myotis dasycneme
door Alex Wieland
Drie vleermuisliefhebbers staan op een mooie avond
in juni 2007 aan de rand van Oostburg bij het Grote
Gat te posten. We hopen de meervleermuis vast te
stellen. In het verleden waren er uit Oostburg meldin
gen van een kolonie. Deze waarnemingen zijn echter
gedateerd en we weten niet of er nog een kolonie in
Oostburg aanwezig is. Het zou de enige kolonie in
Zeeland zijn. We staan verspreid opgesteld aan de
westzijde van de kreek. Na een tijdje wachten komen
er verspreid over enkele minuten plotseling diverse
vleermuizen aanvliegen. In totaal een twintigtal. Ze
zijn duidelijk groter dan de gewone dwergvleermuis.
Ze maken enkele rondes laag boven het water over de
westzijde van de kreek en verdwijnen met een nood
gang. De waarnemers in verbazing achterlatend. Dat
waren de meervleermuizen. We besloten om op te
splitsen om te proberen langs de kreken in de wijde
omgeving meervleermuizen terug te vinden. Langs
diverse kreken werd gepost wat tal van leuke vogels
opleverde: snor, cetti's zanger, ransuil... Uiteindelijke
leverde het nog een enkele waarneming op bij het
Uiterlijk en herkenning
De meervleermuis is een middelgrote vleermuissoort met
een lichaamslengte van 57-68 mm, een spanwijdte van
200-320 mm en een gewicht van 14-23 gram. Deze soort
lijkt op de watervleermuis, maar is duidelijk een slag groter.
De grote, behaarde voeten en de neusknobbels zijn kenmer
kend voor deze soort. Met de lange, brede vleugels kunnen
ze snel vliegen, zodat de vlucht sneller en rechtlijniger is dan
bij de watervleermuis, daardoor zijn ze op de batdetector
korter hoorbaar. De sonar is gevarieerd, boven water ligt de
piekfrequentie rond de 35 kHz.
Gedrag
Overdag verblijven de meervleermuizen in gebouwen, 's
Nachts worden enorme afstanden afgelegd. Het merendeel
over waterlopen zoals kreken, vaarten, plassen en brede
sloten. Als verbinding tussen deze objecten worden ook
geleidende landschapselementen als dijken en bomenrijen
gebruikt. Grote en brede wateren zijn van essentieel belang.
De meervleermuizen vliegen hier in rechte lijnen laag over
het water. Het is ook noodzakelijk dat er luwe waterlopen
zijn. Hier wordt gejaagd bij dagen met veel wind.
Verspreiding
De meervleermuis wordt waargenomen van de Noordzee
kust tot in Rusland. In Zuid-Europa komt de soort niet voor.
Nederland is een belangrijk bolwerk voor de West-Europese
Waarnemingen meervleermuis 1989 - 2008.
Groote Gat van Sint Kruis. Tegen de ochtendscheme
ring weer terug naar Oostburg, waar we de invliegen
de meervleermuizen wilden vinden. Maar helaas. Ook
hetjaardaarna is er intensief gevangen boven water
lopen in de omgeving van Oostburg, zonder resultaat.
populatie. In Nederland zijn de grootste aantallen te vinden
in waterrijke gebieden, vooral in Noord- en West Nederland.
In het zuiden komt de meervleermuis in de zomer minder
voor. In België is de soort uiterst zeldzaam. De laatste jaren
zijn er hier geen kolonies meer bekend. Het lijkt er op dat de
meervleermuis aan de rand van het verspreidingsgebied is
afgenomen. Overwinterende exemplaren worden wel waar
genomen in Noord-Frankrijk en in de Ardennen.
In Zeeland
In Zeeland komt het merendeel van de waarnemingen uit
Zeeuws-Vlaanderen. Hier liggen ook de meeste kreken. De
enige bekende kolonie is uit Oostburg. In 2007 was deze hier
aanwezig. In 2008 is een uitgebreid onderzoek uitgevoerd,
maar zijn er geen meervleermuizen in de omgeving van
Oostburg vastgesteld.
Het intensieve onderzoek dat uitgevoerd is in 2008 heeft
slechts drie gevangen meervleermuizen opgeleverd. Het
betrof allemaal mannelijke exemplaren. Het onderzoek
is uitgevoerd in de maanden mei-augustus. Indien er een
kraamkolonie aanwezig was, moesten er beslist vrouwelijke
dieren gevangen zijn. Ook in de aangrenzende grensstreek
in Vlaanderen is in samenwerking met Vlaamse vleermuis
onderzoekers gevangen. Hier zijn geen meervleermuizen
aangetroffen. De in Zeeuws-Vlaanderen gevangen meer
vleermuizen zijn voorzien van een zender en konden zo en-
Fauna Zeclandica