228
TWEE ZEEUWEN IN OKANJE
belangen van bet prinsdom te regelenhunne behar
tiging ontging hem echter niet. Toen de oorlog met
de Contadins, ondanks alle pogingen om zijne uit
barsting te voorkomendoor de godsdiensttwisten hef
tiger opgestookthet hevigst aan het blaken was 10)
vaardigde hij een allerbelangrijkst edict uit (26 Augus
tus 1563), waarbij gewetensvrijheid voor eiken inwo
ner van Oranje op den voorgrond stond en zond tot
deszelfs rig-tige uitvoering en het nemen der meest oor
bare maatregelen, Pieter van Varick, heer van
Grijpensteyn 11) en doctor Paulus van Heystl2),
met onbeperkte volmagt van zijnentwege daarhenen.
Zij slaagden eerst 11 October 1564, door bemid
deling van Frankrijkden vrede met Avignon te tref
fen, doch de kuiperijen van 's pausen viee-legaat,
den kardinaal van Armagnac, maakten dien weldra
ijdel. Frankrijk omhelsde nu de zaak der Contadins
en van Yarick was genoodzaakt zich met den ko
ning te verdragen; hij moest het slot aan la Mole,
een franscli edelmanovergeven en keerde naar de
Nederlanden terugwaar hij, bij den prins in onge
nade vervallenweldra van hartzeer stierf 13).
Toen bij den derden godsdienstvredein de maand
Augustus 1570 te St. Germain in Frankrijk gesloten
Willem I zich in al zijne bezittingen, binnen het
koningrijk gelegen, hersteld zag 14), zond hij zijn
vertrouweling Guillaume de Barchon 15), als
zijnen stedehouder, naar Oranje. Dezen wordt door
zijnen lieutenant de Merles, na verloop van eenige
jaren, de voet geligt 16)binnen het jaar wordt de
