AANTEEKENINGEN.
273
Wagenaar inzage heeft gehad, want hij noemt zijne bron
Instruct, mentor, brieven resolui. en andere acten van de jaren
1620 en 1621M S S. De eenige bronwaaruit wij kunnen
putten, is de la Pise. Deze beleed zelf de Roomsch-Katho
lieke godsdienst en aarzelde niet Vosbergen, wegens zijne
strenge regtvaardigheid en verstandige gematigdheidin zijne
moeijelijke zending aan den dag gelegd, ten sterkste te prijzen.
Hij noemt hem un personage doué de singuliere suffisance et
de probité," en hoewel zijne instructie medebragt entretien
des edicts pour la satisfaction des subjects tant catholiques, que
reformés et manutention des deux religions," en hij te doen had
met gens a col roide et incirconcis de coeurqui avoyent
des oreilles sans vouloir ouir, des yeux sans vouloir voir,"
was hij ten volle waardig door „la sagesse et l'équanimité quil
a contribué en Pexécution de son pouvoirles tesmoignages
qui luy ont esté rendus par tous les ordres ecclésiastiques et sécu
liers de Tune et l'autre religion." De la Pise, t. a. pl. bl.
566765769 en 770. Het komt mij veel waarschijnlijker voor
dat Wagenaar uit eene andere bron, dan uit die M. S. S.
heeft geput en dat eene gansch andere omstandigheid hem aanlei
ding deed zoeken, om den eerlijken man eene onverdiende smet to
kunnen aanwrijven. Hij had zich eens voor de contra-remonstran
ten inde bres gesteld en den wil van Oldenbarnevelt durven
tegenstaan; dit zweefde AV age naar voor den geest, toen hij
de bedoelde regelen nederschreef. Het geval was namelijk dit
Joh an van Oldenbarnevelt ontwierp in 1607 een plan
van executie tegen eenige contra-remonstranten, die te zeer in
het oog liepen. Hij wilde het gaarne doordrijven, maar, toen
er opening van gedaan werd in den hoogen raadverhief Cas
par van Vosbergen luide zijne stem tegen het verleenen van
consent en werd daarbij ondersteund door zijnen Zeeuwschen
ambtgenootden geleerden Apollonius Scotte, zeggende
dat zij daar waren om den luister van hunne provincie te
18
