60
EENE STUDIE
uit die verwarring te gereedelijk ontstane twisten
welke al te dikwerf botsingen veroorzaakten, waarvan
de minste gevolgen niet waren regeringloosheid, weg-
name van het ontzag en den eerbied aan elke wettig
gestelde magthare besluiten en verordeningenver
schuldigd.
De twisten van Hollands staten met die van ande
re provinciën, met de algemeene staten en den prins
van Oranjena het bekrachtigen van den munster-
schen vredein 't begin om nietige redenen ontstaan
doch allengs door bijkomende omstandigheden in ver
bittering toegenomen, leiden tot vele vragen.
Men kanmet het oog op de staatsregeling dier
tijden in ons vaderlandzich het antwoord trachten
te geven op de vraag omtrent meerdere of mindere
verheffing van een geslacht, zoo naauw verbonden
als dat van Oranje het was aan Nederland: men kan
zich de vraag doen, of meerdere of mindere sympathie
voor zoodanig geslachtin verschillende tijden in
meerdere of mindere mate waargenomenzamenhing
met die inrigting van het staatswezen. Met het oog
op de staatsinrigting dier tijden vooral, zeg ik, kan
men zich die vragen doen; dus in verband tot onze
geschiedenis, en wel tot die van ons inwendig be
stuur. Niet in persoonlijke gevoelens, noch in vroe
gere veten, zoeken wij dan de oplossing dier vragen.
Het licht der geschiedenisin onze handen gesteld,
zal ons de vrijheid van beslissing laten, die in vroe-
geren tijd welligt niet mogelijk, immers zeer moeije-
iijk wasgeleid en belemmerd als het onderzoek
