UIT DE HELPT DEB 17DE EEUW. 61
werd door vooringenomenheid met personen en het
voorbijzien der zaken. Men mag verwachten, dat de
Nederlander van 1850 zich niet laat leiden door
denkbeelden en vooroordeelendie den Nederlander
van 1650 zullen hebben aangekleefd; men mag ver
wachten, dat de uitgesproken naam van den prins
van Oranje of die van eenen zijner tegenstanders
het zij hij dan Oldenbarneveldof de Groot,
het zij hij zelfs de Witt moge heeten, dat die
uitgesproken naam niet reeds eene vrijspraak of ver
oordeeling in zich bevatten zal. Waarheid is vereisehte
even als onpartijdigheid; strengheid in oordeel be
hoeft niet altijd te voeren tot volstrekte veroordeeling.
Reeds van vroegeren tijd dan van het tijdperk
11a den münsterschen vrede dateren, zoo men wil,
de oneenigheden tusschen de verschillende elemen
ten, waaruit het gezag in de zeven provinciën was
zamengesteld. Het leven van Willem I zelfs, doch
van Maurits vooral, levert daartoe eene belangrijke
tevens eene treurige bijdrage. Of de later volgende
twisten, en wel in het bijzonder die, welke onmidde-
lijk het eerste stadhouderlooze tijdperk voorafgingen,
een gewolg waren van die in Maurits' tijd voorvie
len, zou eenigen twijfel kunnen wettigen. Of zij, zoo
al niet in uitwendigen schijndan toch in inwendig
beginsel verwant waren; of Maurits' strijd tegen
den bukkenden Oldenbarneveld eene toenade
ring mag geweest zijn tot willekeur, eigen uit den
