62
EENE STUDIE
aard der zaak aan den krijgsmanvooral aan den
uitstekenden en dapperen, gelijk Maurits toege
rust tevens met de bewustheid van wat zijne kracht
kan scheppen, en of die daad met hare gevolgen be
oogd mag hebben eene bevestiging van magt en ge
zag, wier invoering streed tegen den fleren vrijheids
geest onzer vaderen: wij wagen de beslissing daarvan
niet. Maurits' gedragingen over het algemeen doen
ons neigen tot de bewering van het tegendeelte veel
wordt partij getrokken van eene op zich zelf te be
rispen handeling, welke echter door de letter der wet
en den toestand der staatkundige partijen over en
wederzoo niet geregtvaardigddan toch zeer ver
schoond moet worden. Dien steun in de wet en die
regtvaardiging door de omstandigheden had de op
volger van Drederik Hendrik niet, wiens vurig,
jong en onbedreven gemoed hem welligt eene vonk
deed oprakelen, wier ontvlamming als mogelijk hij
bewust had moeten zijn, gelijk hare beteugeling waar
het noodig mogt wezenwier verkeerde wending op
rekening wordt gesteld van hem, die de aanleiding
geeft tot de vlam, eerst door smeuling niet zigtbaar,
weldra aangegroeid echter en in lichten laaijen gloed
ontstoken; die vernietiging dreigt en verderf, waar
geene hoogere magt tot redding toesnelt. Gelijk hem
geschonken was de voorvaderlijke deugd van onver-
saagden moedontbrak aan het jeugdigevurige
hoofd de wijze staatkundige berekening van zijnen
vader en grootvader. De gedragingen van W i 11 e m 11
in zijn kort levenleiden tot de beschuldiging eener
