S P C^ R °°<EXI V I S S E ONDERWATER „VERKEERSLICHTEN" VOOR GELEIDING SCHIERAAL - TREK Rust in de kraamkamer Grevelingen De afdeling sport- en beroepsbinnenvis serij van het ministerie van landbouw en vis serij heeft in overleg met de visserij-biologen van het rijksinstituut voor visserij-onderzoek proeven in voorbereiding om de schieraal- trek naar zee in het najaar door onderwater verlichting kunstmatig te geleiden. De visserij-deskundigen willen de moge lijkheden bekijken de paairijpe aal, die naar zee wegtrekt en dus voor de beroepsvissers verloren gaat, door deze felbrandende lampen of zelfs knipperlichten onder water tot een trekroute in kanalen, rivieren of vaarten te dwingen, die hen in de fuiken van de be roepsvissers dwingt. De proef zal waarschijn lijk dit najaar op een water in Friesland genomen worden, van waaruit veel paairijpe schieraal naar zee wegtrekt. Elk jaar trekken miljoenen vrouwtjes-pa lingen uit het zoete binnenwater naar zee. op weg naar de Sargassozee om voor een nageslacht te zorgen. Vele beroepsvissers maken grote besom mingen door deze 6 tot 8 jaar oude aal. die paairijp is, op te vangen voor ze de kans krijgen naar open zee te ontsnappen. Vooral de sluizen, die op zee uitmonden hebben de aandacht van de beroepsvissers, omdat vele kanjers, die de wijk nemen in feite een economische verliespost zijn. In de loop der jaren is in vele landen al wetenschappelijk onderzoek gedaan om te proberen de trekwegen van de schieraal zodanig te beïnvloeden, dat ,,de zilverbui ken" in de fuiken langs de afsluitdijk, de sluizen van Den Oever of Kornwerderzand. de sluis in het Veerse meer bij Kats en andere grote uitvalspoorten terecht komen. Een proef in het verleden in het Noord- Hollands kanaal van de IJmuidense paling- bioloog dr. C. Deelder heeft niet tot be trouwbare uitslagen geleid. De laatste ja ren zijn ook door Oost-Duitse biologen proe ven genomen, die volgens ingewijden tot opmerkelijke resultaten hebben geleid. Tot nog toe zijn echter geen wetenschappelijke publikaties van dit Oost-Duitse onderzoek bekend. Door het gebruik van onderwater-verlich ting jaagt men de schieraal, die vooral 's nachts trekt naar een strook donkerder water. Verwacht mag worden, dat ook knip perlichten op de bodem van een kanaal of vaart, een schrikreactie van de trekkende aal tot gevolg zal hebben. De donkere route, die de aal dan volgt om de lichten te vermijden, leidt onherroepelijk naar de fuiken. Uit vroeger eeuwen is wel bekend, dat vissers grote vuren op de oevers maakten om de vis schrik aan te jagen en in een bepaalde richting te dwingen. De Nederlandse visserij-deskundigen ho pen met een aantal lichtproeven in bepaalde Friese kustwateren meer te weten te komen van deze culinaire verkeers-geleiders. Ook het tijdstip van de trek van de schieraal, die soms zelfs over land gaat in Verschillende besturen van hengelclubs in de Zeeuwse delta, beroepsvissers en VVV- leden, zijn vurige voorstanders van een ver bod voor de schrobnetvisserij op het Gre- velingenbekken. Na de afsluiting van het Brouwershavensegat volgend jaar. is de sportvisserij en beroepsvisserij op dit af gesloten delta-water aangewezen op de vis, die in deze 13.000 hectare grote zee-arm wordt ingesloten. Er blijken echter massale hoeveelheden jonge platvis op dit water uitgemoord te worden door de schrobnetvisserij, zelfs van Noordzeekotters. die in dit gebied vaak enkele trekjes komen maken. Enkele proefvisserijen hebben de laat ste tijd bewezen, dat nog geen 10 procent van de vangsten marktwaardige consump- tievis is. De platvis- en garnalenkorren, die in dit deltagebied de bodem schoonvegen, vernietigen miljoenen jonge platvisjes, die over enkele jaren grote recreatiemogelijk heden bieden als de dam bij Scharendijke gesloten is. Ook in het Veerse meer is destijds te lang gevist door de boomkor-schepen. Het is beter jonge platvis te sparen, dan later uit te zetten. In de gemeenten rond de Grevelingen hebben een aantal beroepsvissers zich de laatste jaren op de verhuur van hun schepen voor hengelsport-expedities gespecialiseerd. Vanuit Bruinisse, Brouwershaven, Ouddorp. Oude Tonge, Battenoord, Herkingen en Scha rendijke heeft zich een recreatie-industrie ontwikkeld, die ook de campings en hotels jaarlijks tienduizenden gasten oplevert. Zowel de sportvissers als de beroepsvis sers en VVV-besturen hebben er dus alle belang bij, dat een afgesloten Grevelingen een goede visstand behoudt. Op het afge sloten water zullen na de sluiting van het Brouwershavense Gat trouwens toch een be perkt aantal beroepsvissers met fuiken op de paling kunnen vissen, die in dit voedsel rijke water zeker na de afsluiting enorme groeikansen heeft. De hengelsportclubs en betrokken be roepsvissers hebben nu al plannen de be trokken overheidsinstanties te vragen, zodra de dijk dicht is, extra hoeveelheden glasaal uit te zetten. De miljoenen platvisjes, die zijn wilde drift om de zee te bereiken, is nog met vele vraagtekens omgeven. Dr. Deelder heeft enkele jaren geleden wel ver band gevonden tussen het opsteken van de pressies aan de ingang van het Kanaal en de start van de schieraaltrek, die op vele wateren in Nederland vrijwel gelijk samen valt met seismische trillingen, die bij zo'n depressie ontstaan. Deze seismische waar nemingen rond herfstdepressies komen voor een aantal jaren (gegevens van De Bilt), wonderwel overeen met de data, dat de schieraal-trek in Nederland begon. Dat bepaalde vissen erg gevoelig zijn voor deze seismische trillingen in de zeebodem, wordt vaak bewezen door de platvissen, die bij het omslaan van het weer. in het zand van de zeebodem kruipen. Noordzee-vissers weten soms een halve dag of dag tevoren al uit de plotselinge dalende platvisvang- stcn van tong, schol en bot, dat er een depressie op komst is. Ook als de wind naar het noorden omslaat, vergezeld van een de pressie dalen de vangsten van een aantal vissoorten, die zich plotseling niet „happy" voelen. nu nog steeds door de enorme kornetten van de kotters worden uitgemoord, waaron der ook veel kostelijke tong, zouden na 1970 vele tienduizenden sportvissers onver getelijke visdagen kunnen bieden. Ook de beroepsvissers hebben alle kans de marktwaardige tong, die nu nog beneden de maat is, in de fuiken te vangen. Al deze argumenten wil men aandragen om het Brouwershavense Gat nu al tot een soort binnenwater verklaard te krijgen. Ook hydrologisch zijn er argumenten te over om dit te bepleiten. De deltawerken in het Brouwershavense Gat zijn in een sta dium gekomen, dat in feite al van een ge deeltelijke afsluiting sprake is. Er zijn op het tracé van de toekomstige dam ook zware bestortingen en bitumendrempels ge bouwd, zodat ook de diepte van de zee- mond al beperkt is. Het is volgens alle partijen dus zaak de jonge vis, die in deze kraamkamer en kin derkamer voor de schol, tong, bot en schar zit, te sparen. Wellicht zou men zelfs nog een uitzondering kunnen maken voor kot ters met een zeeftrommel, die alle jonge vis vrijwel onbeschadigd in zee terugspoelt. Hoewel de belangstelling voor deze gar- nalenzeef groot is, zijn er nog steeds te weinig vissers, die deze installatie aan boord hebben. De noodkreet van de sport vissers en ingewijde VVV-besturen heeft ook de steun van diverse deskundige beroeps vissers, waarvan er diverse trouwens ook hopen in de toekomst een goed stuk brood aan de palingvangsten op de Grevelingen te blijven verdienen. Maar ook enkele vissermannen, die geen belangen meer op een afgesloten Grevelin gen hebben, geven ronduit toe dat het zaak zou zijn de jonge vis ruim voor de definitieve afsluiting te gaan sparen. De besommingen die nu uit het vissen op de Grevelingen worden gemaakt, wegen op geen stukken na op tegen de grote belangen ook voor de recreatie van de betrokken gemeenten, die na 1970 gaan spelen. Ook de ontwikkeling van de jachthavens en sportvishavens in dit gebied is mede afhankelijk van een goede visstand op de afgesloten Grevelingen. 14

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1969 | | pagina 14