werd steeds minder hout aan de waterke
ringen verwerkt en na het op grote schaal
toepassen van tropisch hardhout meende
men, aan het dier zijn voedingsbodem te
hebben ontnomen.
In 1931 bleek echter dat het beest nog
lang niet verslagen was. Bij de afsluiting
van de Zuiderzee gebruikte men veel rijshout.
Rijshout is kennelijk een uitstekende voe
dingsbodem. Want anderhalf jaar nadat er
rijshout was gebruikt bij de beteugelingsdam
in de middelgronden, bleek dit zo sterk aan
getast te zijn, dat men dit sluitgat een jaar
voor de vastgestelde tijd moest dichten.
Max Dendermonde en ir. Dibbits schreven
in hun boek ,,De dijken": Bij de uitvoering
van het deltaplan en bij het dichten van de
zeegaten zal men opnieuw rekening moeten
houden met de geduchte vijand, de paal
worm.
NIET VERSLAGEN.
Hoe waar blijkt deze voorspelling te zijn
geweest. Hij is er weer. Als aanvalsterrein
heeft hij nu het Veerse meer gekozen.
Hoewel de geweldige Veerse Gatdam
geen houten verdedigingspalenrij meer nodig
heeft en evenmin de Zandkreekdam nog
voer voor wormen biedt, is er kennelijk in
het Veerse meer nog zo veel smakelijk hout,
dat het beest zich in snel tempo kon ver
menigvuldigen.
WAT ZEGGEN DE BIOLOGEN ER VAN?
In Yerseke is gevestigd het Delta-Instituut
voor hydro-biologisch onderzoek. Onder lei
ding van de directeur, de heer Vaas, werken
hier 8 biologen en een chemicus aan een
interessant project.
De taak van het instituut n.l. is een ana
lyse te geven over de veranderingen die er
na de afsluiting in de flora en fauna in de
delta plaats vinden.
Het Veerse meer is hierbij pioniergebied,
omdat het de eerste fase is in de reeks van
afsluitingen. „Voor de Tweede Wereldoorlog
werd er in het algemeen in biologische krin
gen te weinig aandacht aan het buitenwerk
besteed", zegt de heer Vaas.
Het veldonderzoek geschiedt nu op grote
schaal. Het hydro-biologisch onderzoek is
nu meer gecoördineerd. De resultaten er van
zijn van belang voor de gehele delta.
Het bestuderen van de veranderingen die
zich voltrekken kost veel tijd en geduld.
Omdat de milieu-omstandigheden na de af
sluiting een reeks van jaren aan veranderin
gen onderhevig zijn, is het nodig, om een
goed inzicht te krijgen, een reeks van jaren
die ontwikkeling te bestuderen. Met het
bestuderen van een jaarcyclus is men er
niet.
Het zoutgehalte van het water van het
Veerse meer loopt steeds terug, maar wordt
door de jaarlijkse insecten met Oosterschel-
dewater ten behoeve van de peilregeling,
telkens weer verhoogd. Op het ogenblik is
het zoutgehalte nog maar een derde van
dat van zeewater.
De biologe mevrouw Borghouts en haar
assistent de heer Bogaards, die ook veld
onderzoek verrichten en vaak rond en op
het Veerse meer te vinden zijn, kunnen
over deze zich voltrekkende milieuverande
ringen veel interessants vertellen.
Wij kwamen echter voor de paalworm.
In een volgend nummer van dit tijdschrift
hopen wij nog eens terug te komen op de
verschillende onderzoekingen welke hier ten
behoeve van de delta-ontwikkeling worden
verricht.
Toen er enige tijd geleden enkele stukken
hout bij mevrouw Borghouts werden ge
bracht, kon deze direct al bevestigen dat
het hier de bij waterstaatkundigen gevrees
de paalworm betrof.
Deze ontdekking was voor de biologe
aanleiding om een diepgaand onderzoek in
te stellen in het gehele Veerse meer-gebied.
De resultaten van dit onderzoek waren verre
van opwekkend. Over het gehele Veerse
meer, van Veerse Gatdam tot Zandkreekdam
werd de paalworm aangetroffen.
Hij werd gevonden in rijshout bij Vrouwen
polder, in palen bij de Goudplaat, maar ook
in de bleezen van de bebakening en in de
staken van de fuikenvissers.
Mevrouw Borghouts vertelde dat aan de
Noordzeekust de paalworm nog wel voor
komt en dat men er daar nog steeds op
verdacht is. In afgesloten water had men
hem echter tot nu toe niet aangetroffen.
De toepassing van zachthout soorten in het
Veerse meer en de warme zomer hebben
kennelijk bijgedragen tot deze paalworm
explosie.
De paalworm is een organisme dat veel
fluctuaties in temperatuur en zoutgehalte
kan verdragen. De paalworm komt niet in
Door paalworm aangetast hout.
02/Vöfa
9
