Over
jutters, redders en bergers
Vervolg.
In het vorige nummer heeft u kunnen lezen
hoe als gevolg van het vergaan van het
fregat De Vreede, op 11 november 1824
de Noord- en Zuid-Hollandse Reddingmaat
schappij en op 20 november 1824 de Zuid-
Hollandse Maatschappij tot redding van
schipbreukelingen werden opgericht.
De ontwikkeling der reddingsmiddelen.
Het eerste type reddingboot dat door de
N.Z.H.R.M. in dienst werd gesteld, was de
zgn. Groenlandse sloep die een lengte had
van plm. 8 m en die ook door de walvis
vaarders werd gebruikt. Deze boten waren
voorzien van drijftoestellen, bestaande uit
zwaar zeildoek, gevuld met Overijsselse bie
zen.
De andere reddingmaatschappij begon met
boten die het midden hielden tussen een
Groenlandse sloep en een Noorse jol Ze
waren voorzien van kurken gordels, lucht-
kasten en waterlooskokers.
Beide typen boten werden geroeid, nadat
ze eerst op bootwagens, getrokken door zes
tot tien span paarden, naar het strand waren
gebracht.
Via vele tussenfasen is men uiteindelijk
gaan beschikken over het moderne materieel
van heden.
Naarmate de zeewaardigheid en de veilig
heid der reddingsboten toenamen, werden de
mogelijkheden om schipbreukelingen in de
meest ongunstige situaties te redden even
eens groter. Het spreekt vanzelf dat er in
de tijd dat men alleen nog over simpele
roeireddingboten beschikte, schepen gestrand
moeten zijn die in een zo ongunstige positie
zaten en onder zodanige barre weersom
standigheden verkeerden, dat aan redden
haast niet te denken viel.
Met het prachtige materieel en de navi
gatiemiddelen waarover men vandaag de
dag beschikt, is men in staat om aan haast
alle denkbare situaties het hoofd te bieden.
De inzet, de overgave, de wil en de moed
die nodig zijn om schipbreukelingen van een
wisse dood te redden, is bij de reddingboot
bemanningen van vandaag dan ook zeker
nog even groot als bij hun voorgangers. De
verantwoordelijkheid van de schipper is bij
zonder zwaar en zijn beslissingen moet hij
vaak nemen in een tijdsbestek van enkele
seconden. Hij heeft als het ware het lot
van zijn bemanning en die van het gestrande
schip in handen.
Namen als Rijkers, Bot, Neij, Toxopeus,
Cupido en ga zo maar door, herinneren we
ons terecht nog wel. Maar laat ons daar
naast ook al de andere naamlozen blijven
bewonderen en eren; de stuurlieden, de mo
tordrijvers en de opstappers. Als de plicht
hen roept gaan ze, vrouw en kinderen in de
veilige beschutting van het huis, maar in
angstige spanning, achterlatend. Het blijft
bij elke tocht namelijk twijfelachtig of ze
nog wel terug zullen komen.
In de loop der jaren verdronken er reeds
vele redders bij de uitoefening van hun
menslievende taak. De reddingbootmaat
schappijen hebben zich ook de ondersteu
ning van de nabestaanden ten doel gesteld
door de instelling van een weduwen- en we
zenfonds.
Het gehele reddingwezen wordt door par
ticuliere giften in stand gehouden; ook uw
gift kan men feitelijk niet missen en zal
dankbaar worden aanvaard.
De hiervoor onontbeerlijke gegevens, ont
leend aan de jaarverslagen der beide maat
schappijen, verstout ik mij hierbij over te
nemen.
Koninklijke Noord- en Zuid-Hollandsche
Reddingmaatschappij
Spinozastraat 1, Amsterdam-1004, Telefoon
020 - 23 83 97, Postgiro 26363, Gem. Giro
N 289, Algemene Bank Nederland N.V. Vij
zeistraat 32, Amsterdam-1002.
De Koninklijke Zuid-Hollandsche Maatschap
pij tot redding van schipbreukelingen,
gevestigd te Rotterdam.
Bestaat (sinds 1824) uitsluitend van vrijwil
lige bijdragen (jaarcontributies, giften, le
gaten). Gironummer 14 9170.
Het hierbij afgedrukte kaartje geeft een
overzicht van de reddingstations, zoals die
momenteel langs onze kust gevestigd zijn.
Scheepsrampen langs de kust.
Ontelbaar zijn de schepen die in de loop
der jaren op onze kust en op de banken
daarvoor gestrand en uit elkaar geslagen
zijn.
Het is in het bestek van dit artikel dan
ook ondoenlijk om hierop dieper in te gaan
en ik moet mij daarom beperken tot het
vermelden van enkele scheepsongevallen.
Reeds kort na de oprichting der beide
reddingmaatschappijen, n.l op 20 oktober
1825, strandde bij Huisduinen de uit de
poolstreken komende walvisvaarder Willem
de Eerste. Door het hoge water kon de
reddingboot niet te water gebracht worden,
als gevolg waarvan 46 mensen verdronken.
Een ramp die niet tijdig werd ontdekt
voltrok zich op 1 juli 1882 bij Scheveningen
toen de monitor Adder verging en 63 mensen
verdronken.
Deze rampen hadden tot gevolg dat een
kustbewaking werd ingesteld om sneller
berichten te kunnen doorgeven over in nood
verkerende schepen, terwijl ook een stelsel
van vuurtorens goede diensten ging bewijzen.
Bekend is vooral de redding van de op
varenden van de Duitse bark Renown in
december 1882. Met een lading rijst op weg
van Bangkok naar Bremen, strandde dit
schip op de Haaksgronden. Gedurende drie
dagen werden vier zware tochten naar dit
schip gemaakt. Op de 2e stuurman na wer
den alle opvarenden gered, waaronder de
uit Vlissingen afkomstige kok.
Vele ouderen onder ons zullen zich de
ondergang herinneren van de Harwichboot
Berlin die in 1906 tijdens een zware storm
bij Hoek van Holland strandde en in tweeën
brak op de pier. Reddingbootbemanningen
en vissers namen aan het reddingwerk deel.
Wie herinnert zich hierbij nog de gebroeders
Sperling? Desondanks verdronken nog vele
opvarenden.
Tot besluit mag in het kader van dit artikel
niet onvermeld blijven de moedige redding
van de opvarenden van de Engelse schoener
Doris, die in december 1910 strandde op
de Rassen, dwars van Westkapelle, lek
stootte en zonk. Ofschoon de reddingboot
uit Vlissingen poogde de schipbreukelingen
aan boord te nemen, dwongen branding en
grondzeeên hem onverrichterzake terug te
keren.
Onder het opschrift ,,een sober verhaal
van een grote daad" beschrijft L. A. Stof-
koper in zijn bekende boek „Op en om de
Noordzee-boulevard" hoe in de stormnacht
de Vlissingse vissersman Jacob Schroevers,
vergezeld van zijn vijf zonen, uitvoer met
zijn open vissersschuit in een poging de in
het want gevluchte bemanning van de schoe
ner te redden.
Een grote menigte wachtte hem de vol
gende morgen aan d= haven, toen hij om
10 uur met drie geredde bemanningsleden
aan boord, binnenliep. Zij kwamen tot deze
daad uit zuivere opofferingsgezindheid en
naastenliefde.
Schiermortm Aeoy
Ane/onc/.
7êrSoie///n<?.,
ffOORD.
Z££.
BurpAs/t/.
5TAT/0VS
VA ff
R£Dn//YSE>OTEff
14
