HET GREVELINGENBEKKEN
EEN GIGANTISCH RECREATIEGEBIED
ongeveer een jaar geduurd eer het schip,
nadat het hoofd was afgebroken, met behulp
van vijzels omlaag gedrukt en door sleepbo
ten vlotgetrokken kon worden. De bergings-
kosten waren daardoor zo hoog opgelopen,
dat het niet meer de moeite loonde het al
vrij oude schip weer zeewaardig te maken.
Na enige tijd in Amsterdam te hebben
gelegen, werd het voor de sloop verkocht.
De hierbij afgedrukte foto geeft dit schip
nog in zijn onvrijwillige positie te zien.
Een beste beurt maakten de bergers toen
na de tweede wereldoorlog de ertstanker
Vitangi met een lading van 21000 ton nabij
Vlissingen lek stootte, tot 30 graden slagzij
maakte en aan de grond kwam te zitten.
Door het uitpompen van het in enkele
ruimen gestroomde water, het lossen van
een deel van de lading en het provisorisch
dichten van de gaten in de scheepswand,
kon dit schip in betrekkelijk korte tijd ge
borgen worden. Vakmanschap, goed hulp-
materieel, voldoende sleepboothulp en wat
geluk hebben met het weer, hadden als resul
taat dat in korte tijd een groot modern schip
met een rijke lading geborgen kon worden.
In vergelijking met vroeger zijn de kracht
van de storm en het geweld van de zee niet
verminderd Daarom zullen ook in de ko
mende winter redders en bergers als van
ouds paraat zijn en bereid om onder alle
weersgesteldheden na het eerste noodsein
zee te kiezen.
Daarnaast hopen ongetwijfeld ook de jut
ters weer op een „sjouwtje".
J. van den Broecke.
Bronvermelding:
H. Th. de Booy: Strandrovers, jutters en
redders H. v. d. Weg: Glorie ter zee
Anth. v. Kampen: 't Juttersjong L. Goed
koop: Geschiedenis der sleepvaart L. A.
Stofkoper: Op en om de Noordzee-boulevard.
De geweldige investeringen, die voor dit
recreatiegebied van internationale allure no
dig zijn, kunnen niet worden opgebracht
door de in de Stichting Recreatieplan Gre-
velingenbekken deelnemende provincies en
gemeenten. Belangrijke financiële steun van
het rijk is onmisbaar. Het rijk is dan ook
uitgenodigd deel te nemen in een samen-
werkingslichaam, dat de inrichting van het
Grevelingenbekken ter hand moet nemen.
Tot nu toe heeft het rijk nog geen beslissing
genomen. Gehoopt wordt, dat deze niet te
lang zal uitblijven. Immers, wanneer de
Brouwershavense dam omstreeks 1971 zal
zijn voltooid, zal met de inrichtingswerken
moeten worden gestart.
De inrichtingsschets van de Stichting Re
creatieplan Grevelingenbekken geeft een
globaal beeld van de toekomstige structuur
van het Grevelingenbekken.
Het Deltaplan is niet alleen een levens
verzekering van dijken en dammen, om de
onlangs verschenen Zeeland-gids van de
A.N.W.B. te citeren, maar betekent tevens
een geweldige uitbreiding van het Neder
landse recreatie areaal Wanneer het plan
uiteindelijk zal zijn gerealiseerd, zulien er
drie waterbekkens zijn: het Veerse meer,
het Grevelingenbekken en het Zeeuwse meer.
Het Veerse meer, ontstaan in 1961, is nu al
een indrukwekkend recreatiegebied waarvoor
internationale belangstelling bestaat. Het
Grevelingenbekken zal er omstreeks 1971
zijn als de Brouwersdam is voltooid. Dit
bekken zal een zeer belangrijke functie voor
de openluchtrecreatie gaan vervullen. De
inrichting van het Zeeuwse meer zal eerst
daadwerkelijk gaan spelen in !978 wanneer
de dam tussen Schouwen-Duiveland en
Noord-Beveland zal zijn voltooid.
Het Grevelingenbekken beslaat een gewel
dige oppervlakte. Het omvat 11.000 ha
water en ruim 3.000 ha land. Deze cijfers
spreken nog meer indien men ze vergelijkt
met die van het Veerse meer, dat reeds als
een groot recreatiegebied wordt beschouwd.
Het Veerse meer-gebied beslaat in totaal
2.800 ha. Dit is 1/5 deel van de oppervlakte
van het Grevelingenbekken.
Het Grevelingenbekken zal zowel voor dag
als voor weekend- en vakantiebezoek grote
betekenis hebben. Het ligt op korte afstand
van grote bevolkingscentra. Rotterdam is
ongeveer 40 km hiervan verwijderd en Den
Haag niet veel verder. Deze gunstige ligging
is belangrijk omdat de Randstad Holland
kampt met een groot tekort aan recreatie
ruimten. De afstand tot Antwerpen en het
Roergebied is evenmin groot, namelijk res
pectievelijk 80 en 130 km. De verwachting
is dan ook, dat veel weekendrecreanten en
vakantiegangers uit deze stedelijke concen
traties naar het Grevelingenbekken zullen
komen.
Al deze recreanten zullen gemakkelijk
kunnen worden opgevangen. De opname
capaciteit van dit uitgestrekte recreatie
gebied is bijzonder groot. Enkele honderd
duizenden personen zuilen hier tegelijkertijd
kunnen recreëren.
Het Grevelingenbekken zal overigens niet
alleen een functie hebben voor de recreatie,
maar ook voor cJe natuurbescherming en
de waterhuishouding. Deze laatste functie
staat de belangen van de recreatie en de
natuurbescherming gelukkig niet in de weg.
Het waterpeil kan zodanig zijn, dat een
indeling in land en water kan worden ver
kregen, die een onmisbare variatie in het
landschappelijk beeld oplevert.
De grote belangen, die op het spel staan,
hebben de provinciale besturen van Zuid-
Holland en Zeeland en de gemeentebesturen
op Goeree-Overflakkee en op Schouwen-
Duiveland aanleiding gegeven te gaan samen
werken op het bestuurlijke vlak. In 1966 werd
de Stichting Recreatieplan Grevelingenbek
ken in het leven geroepen. Deze stichting
heeft al nuttig werk verricht door het opstel
len van een inrichtingsplan, dat door de be
trokken provinciale en gemeentebesturen is
aanvaard en de basis zal vormen voor streek-
en bestemmingsplannen.
De inrichting van het Grevelingenbekken
vergt grote investeringen. Hoewel er alleen
nog maar een globaal inrichtingsplan is,
wordt er nu al op gerekend, dat de gehele
aankleding van dit gebied een bedrag van
150 a 200 miljoen zal gaan kosten.
Het waterpeil is van groot belang voor de
vormgeving van het gebied. Hiervan is na
melijk afhankelijk de omvang van het land,
dat in de vorm van buitendijkse gronden en
eilanden zal ontstaan. Een tamelijk laag,
constant peil is nodig om een zo groot moge
lijke oppervlakte droogvallende gronden ter
beschikking te krijgen.
Voor de beheersing van de kwaliteit van
het water door een natuurlijke lozing zal
het peil niet lager kunnen zijn dan N.A.P.
-0.20 m. Dit peil is ook nodig voor de
overige waterhuishoudkundige belangen, zo
wel voor het omringende oude land als voor
de nieuwe aangewonnen gronden. Bij een peil
van N.A.P. -0.20 m zal gelukkig een aantrek
kelijke landschappelijke aankleding kunnen
worden bereikt. Het gebied zal dan bestaan
uit 11.000 ha water en ruim 3.000 ha land.
Wanneer uitsluitend zal worden gekeken naar
het recreatieve gebruik, dan zou een lager
peil van bijv. N.A.P. -1.00 m de voorkeur
genieten. In dat geval zou de verdeling zijn
8.500 ha water en 5.500 ha land.
Voor de vormgeving van het gebied zijn
de platen van groot belang. De Hompelvoet
en de Veermansplaat, die elk 400 ha groot
zijn, en de platen van Bommenee, die variëren
van 15 tot 150 ha, zullen voorlopig natuur
gebied blijven, zo vermeldt de toelichting
op de structuurschets. De andere eilanden
hebben een recreatieve functie. Zij zijn vooral
bestemd als verpozingsmogelijkheid voor
watersporters.
Het Gerevlingenbekken biedt enorme mo
gelijkheden voor de watersport. Niet alleen
de „grote" watersport, maar ook de be
zitters van kleine boten zullen hier graag
naar toe komen.
In de omgeving van het Halskanaal is
een gebied gedacht, dat door een sterke
afwisseling van eilanden en kleine waterop
pervlakten geschikt is voor kleine boten.
Wanneer te zijner tijd in het oostelijk deel
van het Grevelingenbekken een spaarbekken
wordt aangelegd, zullen daaromheen rand
meren ontstaan, die eveneens geschikt zijn
voor de „kleine" watersport. Bij goed weer
zullen de bootjes natuurlijk ook kunnen uit-
zwerven over grotere wateroppervlakten. Het
is prettig, dat het inrichtingsplan zo'n grote
aandacht besteed aan de .kleine' watersport.
Wat is nu de capaciteit van deze grote
watermassa? In dit stadium kunnen natuurlijk
nog geen nauwkeurige ramingen worden ge-
16
