Grevelingen gedraagt zich als het
Veerse meer
Goede raad
Controleer de luchtkasten van uw visbootje
Voorlopige conclusie.
Een onderzoek naar de waterkwaliteit in
het afgesloten Grevelingenbekken heeft aan
getoond, dat de zuurstofwaarden in de die
pere Grevelingengeul en de Brouwersha-
vensegatgeul weer belangrijk gestegen zijn.
Wetenschappelijke onderzoekers van het
Delta Instituut voor Hydrobiologisch onder
zoek in Yerseke verwachten, dat sterke
zuurstofdaling als gevolg van een massale
sterfte van getij-gebonden dieren sinds de
afdamming van het Brouwershavensegat op
1 mei 1971, over het dieptepunt heen zijn.
De kwalijke stank van de rottende kok
kels, mosselen en zee-anemonen, die de
laatste maanden een invasie van waterspor
ters en sportvissers op de afgesloten zee
arm in de weg stond, zal geleidelijk ver
dwijnen. De herfststormen en de daling van
de watertemperaturen in deze winter staan
garant voor een verdere natuurlijke zuivering
van het water in het Grevelingenbekken, dat
in de loop van juli in de diepere geulen
tot slechts 10 tot 20 procent van de nor
male zuurstofwaarden was teruggelopen.
Een massaal sterven.
De afsluiting van het Grevelingenbekken
heeft tot een massale sterfte van alle schelp
dieren geleid, die getij-gebonden zijn. Het
afsterven van vele miljoenen kokkels, mos
selen zee-anemonen en andere diersoorten
heeft in de diepe geulen van dit voormalige
eb- en vloedgebied tot ware kerkhoven
van rottend leven geleid. De stank, die
de laatste twee maanden over de Greve
lingen hing, is te wijten aan de zwavel-
waterstofontwikkeling in diverse stroomgeu-
ien, die zonder eb en vloed gekomen zijn.
De paling heeft de revolutie naar stil
staand water het best doorstaan. Tong, bot,
schol en andere platvis heeft aan conditie
verloren. Dit is ook een gevolg van de
sterfte van een aantal voedsel- of prooidie
ren van deze platvissoorten. Door de sterfte
en zuurstofdaling op de bodem hebben ook
de garnalen het moeilijk gekregen. Visserij
biologen verwachten dat het komende voor
jaar de crisis-situatie, die op de afsluiting
volgde, goeddeels bedwongen zal zijn. Om
deze reden heeft ook de Federatie van Del
tavissers de uitzetting van 100.000 regen
boogforellen in dit zoute water uitgesteld
tot de watertemperatuur rond de 10 graden
gedaald zou zijn. De forel, die bij een kleine
proefuitzetting eind augustus in het Greve-
lingenwater werd gezet, sneuvelde binnen
enkele uren. Deze kwetsbare roofvis kon de
overgang van zoet- naar zoutwater niet ver
dragen, omdat de watertemperaturen het
afgelopen jaar extreem hoog waren. De
lage zuurstofwaarden op het 11.000 hec
tare grote Grevelingenbekken bleven cata-
strophaal voor een uitzetting van deze vis.
Beneden 15 meter diepte zijn in de Gre
velingengeul en de Brouwershavensegatgeul
zelfs de krabben gestorven.
Geleidelijk horstel.
Voor de biologen en rijkswaterstaat-
deskundigen was de massale sterfte van
mosselen, schelpdieren en zee-anemonen
geen verrassing. Ruim 10 jaar geleden heeft
de afsluiting van het Veerse meer met mas
sale sterfte van de getijgebonden dieren en
planten, hetzelfde trieste beeld vertoond.
Wetenschappelijk onderzoeker Peelen van
het Hydrobiologisch delta instituut in Yer
seke, is de ontwikkeling op het Grevelingen
bekken in de eerste maanden na het weg
vallen van eb en vloed zelfs nog iets mee
gevallen. Het had nog erger kunnen zijn.
Het Grevelingenbekken zal de komende jaren
beslist zouter blijven dan het Veerse meer,
dat veel meer zoet water uit de aangren
zende polders binnenkrijgt.
De ingewijde biologen verwachten op grond
van de ervaring van het Veerse meer, ook
Eind augustus sloeg een fikse golf aan de
achterkant bij de buitenboordmotor een po
lyester visboot op zee voor Westkapelle half
vol water. Zelfs voor een ervaren sport
visser als John de Smet is dat geen schan
de. Die dingen gebeuren en u weet dan
als bootvisser, dat de volgende golf, die
het veel dieper gelegen bootje overvalt, de
hele kuip van uw bootje volslaat. Als u
achter bij de motor blijft zitten en niet
snel het gewicht over de hele boot ver
deelt, schiet u met de achterkant van het
visbootje onder water, omdat daar het
zwaarste gewicht zit. Dan steekt alleen een
deel van de punt, dus de boeg van de boot,
nog boven water. Hoeveel schip er in die
stand blijft drijven, hangt af van de hoe
veelheid lucht in uw luchtkasten. De vraag
is dan ook of u bij het snel zakken van de
achterkant van de visboot niet uit de boot
gerold bent. John de Smet heeft het alle
maal een keer beleefd en hij is gelukkig nog
uit het water gehaald door een toevallig
passerende vismaat. Het mag ook gezegd,
dat de dag voor zijn ongeval John de Smet
op zijn beurt een Duitse badgast schreeu
wend aan een omgeslagen rubberboot het
leven redde. Maar nu de les van het kleine
scheepsdrama voor Westkapelle. John de
Smet raakte, toen zijn visbootje vol water
sloeg, niet in paniek. Hij had zijn zwemvest
aan en bovendien hield hij aan een stevig
touw zijn boot vast. Hij rekende vast op het
grote drijfvermogen van zijn boot, die zeker
een kwart kubieke meter lucht als drijf
vermogen in de kasten had.
Maar terwijl de goeie John toch wel
even geschrokken aan zijn volgeslagen boot
hing, snel afdrijvend met de ebstroom naar
volle zee, hoorde hij een hoog piepend geluid.
Het was de lucht, die uit de luchtkasten
in de punt van de boot ontsnapte, door het
binnendringende water weggeperst.
Er zat een kier in de luchtkast in de kop
van de boot. Dat kleine kiertje maakte van
die boot een drijvende doodkist. Normaal
zou het zo zijn, dat deze boot, vol met water,
rustig nog enkele sportvissers in de boot
zou kunnen torsen. De boot was lek, om
dat er een lekje in een van de naden of
voegen van de luchtkasten zat.
De concl 'sie is duidelijk. Wie een po
lyester boot met luchtkasten koopt doet er
goed aan het bootje eerst eens helemaal
onder water te stoppen om de boot op lek
ken te beproeven. Er zitten tussen de di
verse delen van zo'n visbootje ook polyester
lasnaden. Slechts een kleine onvolkomenheid
of een haarscheurtje bij het dicht lassen
van de naden met polyester geeft kans op
een lek omdat binnendringend water de
lucht uit de luchtkasten perst.
Er is echter meer. Als u een tijd met
een polyester boot gevaren heeft moet u
op het Grevelingenbekken een geleidelijk
herstel van de zuurstofgehalten en een nieu
we opbloei van diverse soorten voedsel-
dieren voor de ingesloten paling en platvis.
Er zal voor de hengelaars nog vele jaren
platvis te vangen zijn, omdat een enorme
hoeveelheid jonge platvis zit opgesloten. Er
wordt op enige intrek van glasaal gerekend.
Er kan ook glasaal worden uitgezet. De
proef met het uitzetten van forel is voor de
sportvissers een nieuw verrassend element.
De toestand kan alleen kritiek worden als in
dit zoute water van 17 promille chloride
een hete en windstille periode komt.
Cor van Heugten.
ook al was de boot prima in orde en lucht
dicht afgekit, toch nog eens de proef op de
som nemen. Polyester boten met luchtkasten
en ook stalen boten hebben veel te lijden
van de flinke klappen, die de varende boot
op de golven maakt. Als u een snelle po
lyester visjol heeft, weet u zelf wel hoe
vaak u op de golven knalt. Water is niet
samendrukbaar. De boot, die op een golf
slaat, geeft een enorme dreun op het water.
Dat gewapend polyester kan daar prima
tegen. Maar bedenk wel, dat er na enige
tijd varen door de enorme krachten van die
klappen op het water minime scheurtjes
kunnen optreden in de lasnaden van po
lyester. En dan meestal op plaatsen, waar
de boot in delen in elkaar gezet is. Vaak
is er een binnenboot en een buitenschil met
daartussen de dubbele wanden en lucht
kasten. op elkaar gezet. Tussen binnenboot
en buitenschil zit een vele meterslange las
naad van polyester. Onder invloed van de
enorme krachten van een op golven varende
boot kan er wel eens een scheurtje in deze
las komen. We hebben een proef op de som
genomen met een vijftal polyester visboten
die al enkele jaren varen. Drie van de vijf
boten bleken een klein lekje te hebben op
een van de lasnaden. Ze zijn gemakkelijk
te dichten door een soort polyester stop
verf met verharder te kopen.
Het moet gezegd, dat de twee boten, die
na twee seizoenen op ruw water varen nog
potdicht waren, With-400-boten waren, het
nieuwe type dus met de dubbele wand en
zitplaatsluchtkast. Het blijkt dan wat een
boot van een iets hogere prijs, maar ook
een veel betere kwaliteit en afwerking
waard is. Het ongeval met John de Smet
is een goeie les geweest. Controleer uw
luchtkasten op lekken. Het meest ideale zou
het zijn via een soort ventiel de ruimte
van de luchtkasten onder lichte luchtdruk te
zetten om zodoende te controleren of er
lekjes in de luchtkasten zitten. De polyester
boten, die het extra drijfvermogen in een
onbrandbare laag schuimplastic of iets
anders in de bodem hebben zitten, blijken
dit euvel natuurlijk niet te hebben. Maar het
extra drijfvermogen in de bodem van po
lyester boten gebouwd met een dikke
schuimlaag, is meestal niet zo groot en
hoogstens 100 tot 150 kilo. Flinke lucht
kasten geven meer drijfvermogen. De nieuwe
With 400-s kan in volgeslagen toestand zelfs
nog een tiental mensen dragen. Wie met
4 of minder mensen vaart kan volgeslagen
rustig doorvaren. Er zijn nog enkele typen
visboten, die dat presteren. Maar de meeste
visbootjes eisen een extra controle op de
lasnaden" als er enige tijd gevaren is. Con
troleer het goed. John de Smet is er bijna
door verdronken.
Cor van Heugten.
20
