Na 11 jaar Veersemeer-ervarmg: uniek zoutwaterbekken in afgesloten Oosterschelde wordt wereldprimeur maar één bijzonderheid uit dat bos kan ik u toch wel noemen en dat is de zeer giftige, bleek-lila Herfsttijloos. Hij lijkt wat op een krokus, maar het eigenaar dige van deze plant is, dat de bloemen in het najaar verschijnen en de bladen met de vruchten in het voorjaar. De plant is dus tijdeloos", vandaar die eigenaardige naam. Het is geen typische bosplant, maar zo hier en daar in aan grenzende vochtige weitjes is hij te vinden. Via Domburg naar „Westkappel" of in goed Nederlands Westkapelle. Daar herinnert het aardige bos rondom de kreken aan de zuidoostkant ook nog aan het wrede oorlogsgebeuren. Net als bij Veere was ook hier van belang de zee dijken te bombarderen om de Duitsers te verdrijven in het najaar van 1944. Ten zuiden van Zoutelande vindt men ook nog zo'n aangeplant bos, waar u De komende maanden wordt waar schijnlijk de laatste slag geleverd door de Zeeuwse actie-comité's voor het be houd van een open Oosterschelde. Visse rij- en milieubehoeders hebben tot nog toe schouder aan schouder gestaan met de wetenschappelijke medewerkers van vele instituten op het gebied van natuur behoud, biologie en oecologie. Tot elke prijs moest een ramp van de instroming van vuil en giftig Rijnwater in de toe komstige afgesloten delta het gehele Zeeuwse Meer worden voorkomen. Er zit een belangrijke kentering in deze strijd tegen de afsluiting van de Oosterschelde sinds de Oecologische Kring van de Nederlandse Dierkundige Vereniging samen met de biologen van het Delta-instituut in Yerseke het com partimentenplan hebben ingediend. Volgens de RIVO-directeur prof. dr. P. Korringa kan de oester- en mossel teelt in een afgesloten Oosterschelde misschien gered worden, als er via in- laatsluizen van een formaat als de Ha- ringvlietsluizen de nodige eb- en vloed beweging behouden blijft. Deskundigen verzekeren, dat deze prijs, mede gezien tegen de achtergrond van wat nog voor de mosselteelt op de Wadden en wellicht in Yerseke gedaan kan worden, een on haalbare kaart is. Minister Drees heeft ondanks zijn voor barige verkiezingsbeloften keihard ge steld, dat de Oosterschelde dicht gaat. Daar helpt volgens ons geen lieve moe dertje meer aan. De verantwoordelijke delta-ingenieurs en het parlement stel len de hoogste graad van beveiliging tegen stormvloeden en dijkbreuken als een eerste eis. Sinds 1953 zijn de argu menten voor de totale afsluiting volgens de deltadienst van rijkswaterstaat niet gewijzigd. Rijkswaterstaat verwijt de te genstanders van de afsluiting en voor standers van een verhoging van de be staande dijken langs de Oosterschelde, echter niet al te gering over moet den ken, want het vormt een schitterende broedplaats voor vele vogelsoorten. Tenslotte wil ik voor Walcheren één gebied nog noemen dat eveneens de moeite van een (geleid) bezoek waard is en dat is het Beheersobject Ramme- kenshoek. In de direkte omgeving van dit reservaat bevindt zich het grimmige fort van dezelfde naam dat lange tijd de ingang van de Schelde heeft bewaakt. Het reservaat is dus beperkt toeganke lijk, maar het is een belangrijk vogel- broedterrein voor weidevogels, eenden, dodaars, reiger, wielewaal en vele riet zangers. Hopelijk vormt het een bijdrage tot een herwaardering van de natuur door hen die in de industrie hun brood moeten verdienen. Drs. J. G. Sennef. dat ze de gevaren van de dijkvallen door toenemende stroomsnelheden op de Oos terschelde door het uitgevoerde deltaplan tot nog toe, op gevaarlijke wijze onder schatten. Er zijn vele discussies mogelijk van pro's en contra's, maar de zaak, dat de Oosterschelde dicht gaat, lijkt beslist. Dat is de reden, dat een aantal milieu deskundigen en biologen en hydro-biolo- gen nu op de kans mikken toch nog een gezond zout water milieu te behouden via een aantal perforaties in de Oos- terscheldedam. Volgens dr. Bakker van het Delta-instituut in Yerseke, is het wel licht mogelijk via deze bescheiden in- laatwerken van vers zeewater, een zout water compartiment in het westelijk Oos- terscheldebekken tot een dijk tussen Zierikzee en Kats (ongeveer), een con stant zoutgehalte te geven. Dit zou de kans openen in elk geval het vuile Rijnwater in dit grote gebied te weren en een gezond zout water milieu te behouden. Weliswaar niet geschikt voor behoud van de oester- of mossel cultuur (waarschijnlijk), maar wel ideaal voor de opbouw van een gezond milieu. Politiek gezien betekent dit, dat er op praktische gronden een scheiding der geesten komt, in de strijd om de Oos terschelde open te houden. De visserij heeft andere belangen dan de milieu-behoeders. En dat is beslist geen verwijt. Beter een stil zoutwater bekken met beperkte verversingskansen om het zoutgehalte te regelen, dan een giftig voor niets dienend verpest zoet waterbekken met vuil Rijnwater. De kans om in de verre toekomst, als de Rijn ooit schoner wordt, alsnog op zoet waterbassin over te schakelen, zit er dan dik in. De hele compartimentering met scheiding van scheepvaart en zoet waterbassin in het oosten van de Oos terschelde bij Reimerswaal, heeft nog vele andere voordelen. Het grote nieuws van deze kans op perforaties voor zoutwater-inlaat in de Oosterscheldedam is, dat dit een wereld primeur belooft. Er komt dan een zout watermilieu, dat wel eens rijker zou kunnen worden aan diersoorten en rand- vegetaties dan waar ter wereld wordt gevonden. In elk geval wordt het een schoon milieu. De sportvissers kunnen zich afvragen welke vissoorten ze er kunnen treffen. Maar ook de watersport en totale re creatie heeft grote belangen bij zo'n ge zond deltameer van grote omvang. Als de Oosterschelde dan toch dicht moet, omdat dit technisch en nautisch niet meer te vermijden is in het totale uitvoerings schema van de werken, dan is dit de laatste kans om iets goeds te pakken en te behouden. Prof. Korringa vraagt zich overigens af of deze inlaat met geringe stroomsnel heden niet tot slibafzetting in de diepe Oosterschelde-geulen leidt, die nadelige effecten kan opleveren. De zaak is nu volop via een werkgroep met inspraak bij rijkswaterstaat, in studie. Wat er in zo'n zoutwaterbekken gaat gebeuren, is niet bekend. De weten schappelijke onderzoekers uit Yerseke kunnen hoogstens een aantal gegevens putten uit de ontwikkeling van het Veerse meer en de Grevelingen in de komende tijd. Op het Veerse meer heeft men zeker de afgelopen droge zomer sterk wisselende zoutgehaltes meege maakt. Die wisselingen zullen op het Grevelingenbekken wellicht wat minder zijn. Die schommelingen van zoutge halte zijn van groot belang voor de ont wikkeling van vele planktonsoorten, wieren en micro-organismen. Hydrobio- logisch is het Veerse meer met deze ster ke zoutschommelingen „vlees noch vis". Al is het een geweldig recreatiegebied. Vast staat in elk geval wel, dat hand having van een bepaald zoutgehalte op een afgesloten Oosterschelde meer zeker heid geeft over de toekomstige bewoners van die delta. Of dat nu vissen dan wel planktonsoorten of andere kleine organis men zijn. Er is in elk geval een zeker beheer op zo'n water te voeren. De sportvissers en beroepsvissers zien er een nationale palingmesterij in. De forel zal er beslist gedijen, net als op de Grevelingen en het Veerse meer. Misschien blijven er wel een aantal diersoorten leven en zelfs vissen zoals platvis, die niet in de eerste plaats strikt getij-gebonden zijn. Maar levens kansen hebben bij een constant zoutge halte. In de studie over een westelijk zout waterbekken op de Oosterschelde gaat de ervaring op de afgesloten Grevelingen en het Veerse meer een rol spelen. Dr. Bakker van het Delta-instituut in Yer seke wil alles liever dan een door vuil Rijnwater verpest gebied. Een miljoen sportvissers en honderdduizenden wa tersporters zijn dat helemaal met hem eens. Oecologisch wordt het nieuwe gebied een wereldprimeur, die wellicht tot zeer aparte diersoorten en levensvormen leidt. Dat lijkt heel wat aantrekkelijker dan een vuil zoetwaterbekken met Rijnwater. De ramp moet voorkomen worden. En ook rijkswaterstaat is daar heilig van overtuigd. De opening van het nieu we lab voor milieu-onderzoek door de deltadienst van rijkswaterstaat in 's Heer Arendskerke is daar een over tuigend bewijs van. Cor van Heugten 8

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1972 | | pagina 8