Van zeegat tot binnenmeer
Historische gegevens van Brouwershavense Gat
en Grevelingen met hun omgeving
Dat landr van Schouwen alft d weert
vanuistweemylen.
Eindelijk accommodatie op de Veerse-
dam.
Reeds enkele jaren hebben wij betoogd,
dat het dringend noodzakelijk is, dat
op de Veersedam bij Vrouwenpolder
voorzieningen ten behoeve van de dag
recreatie worden getroffen.
Thans is het zo ver, dat de daartoe
bevoegde instanties de benodigde ver
gunningen hebben verleend en dat be
gonnen kan worden met de bouw van
een consumptie-paviljoen met een aantal
openbare toiletten.
De bekende Rotterdamse HORECA-
exploitant, de heer K. van Duijn, laat
bij het parkeerterrein op de dam een
paviljoen bouwen.
Voor het seizoen zal de opening plaats
vinden.
Het wordt, zoals wij vernamen een
„petit-restaurant". Dat wil zeggen, dat be
halve een goede kop koffie, frisdranken
of bier er een uitstekend verzorgd hapje
zal worden geserveerd. Het wordt dus in
geen geval een wegrestaurant, doch een
toch prettige zaak, waar men vakkundig
en snel de uit de „kleine kaart" gekozen
spijs en drank geserveerd krijgt.
De openbare toiletten zijn zodanig ge
situeerd, dat hieruit duidelijk blijkt, dat
er geen koopverplichting bestaat alvo
rens gebruik kan worden gemaakt van
een toilet.
De naam die de heer Van Duijn in Rot
terdam heeft verworven, staat er borg
voor dat dit paviljoen een succes zal blij
ken te zijn.
Deltaweek 1972.
De Deltaweek 1971 was een groot succes
en de organisatoren hebben dan ook te
recht gemeend, dat er dit jaar weer een
dergelijke week moet worden gehouden.
Dit jaar zal dit evenement plaats vin
den tussen 9 en 18 juni. Die week zijn
er acht dag wedstrijden voor I.O.R.-ge
meten jachten, in de klassen I t.e.m. VIII,
benevens voor ronde en platbodemjach-
ten.De data zijn vermeld in de evene-
mentenlijst van de VMG. De races wor
den gehouden op de Oosterschelde. De
hoofdschotel wordt gevormd door de „Ve-
ronica-Race". Dit is een 2-3 daagse
wedstrijd op de Noordzee voor I.O.R.-
gemeten jachten in de klassen 1 t.e.m.
V. De start hiervan op 9 juni is tevens
de opening van de Deltaweek.
De Deltaweek wordt gehouden op ini
tiatief van de watersportverenigingen:
Alblasserdam, Kon. Roe- en Zeilver. De
Maas, Noord-Beveland, De Noordzeeclub,
De Schelde, Wolphaartsdijk, Yerseke en
Zierikzee.
De secretaris van het Deltaweek-co-
mité is de heer J. P. J. Ruisaard, Pape-
weg 19, Wolphaartsdijk.
Inleiding.
Om 't gat van Brouwershaven in te
seijlen, soo settet die twee capen over
een, ende seijlet so aen die voetstrant
van Schouwen so langhe als Outdorp, dat
een scherpen toren is, opt zuyt eijnde van
't landt comt over die toren van Goeree;
verlaet dan die capen ende seijlt op die
torenen van Goeree, so langhe totdat
die binnenste cape comt aen den binnen
cant van den witten duin ofte 't witte
lanck sandt, verlaet dan haestich die
twee torens ende seijlt op 't landt van
Schouwen aen ende dicht bij 't landt
van Schouwen langhs, want daer comt een
schorre ofte steert sands van 't landt van
Goeree afschieten: andersins soude u die
vloet daer achter trecken, indien ghij
niet haestich open sloecht nae 't landt
van Schouwen toe. Als ghij die cape hebt
aan 't zuijdt eijnde van deze witte
blencke, loopt dan bij 't landt van
Schouwen langhs tot voor die haven
ende settet daer op seven oft acht
vadem. Dit landt van Schouwen doet
hem op aen drie ofte vier duijnen. Die
westersche is die langhste ende hochste,
men siet sommighe torens op 't landt en
op 't zuijdt eijnde is een platte kercke,
men kent het landt bij de drie hooghe
duinen, ghenaemt „die Wollesacken".
Aldus beschreef Adriaen Gerrits van
Enchuijsen de koers die hij met zijn
schip had gevolgd, nadat hij in het jaar
1571, komend uit zee, het gat van
Brouwershaven was binnengelopen.
Zijn aanwijzingen werden in 1596 door
Lucas Jansz Waghenaer opgenomen in
diens Thresoor der zeevaert. Deze zeil-
aanwijzingen voor zeevarenden zouden
ook daarna nog menige vreemde schip
per de weg wijzen door de verraderlijke
gronden voor en tussen de kusten van
Schouwen en Goeree.
Thans anno 1972 heeft de aan
leg van de Brouwersdam aan iedere il
lusie om de stad Brouwershaven vanuit
zee te bezeilen, voor eens en altijd een
einde gemaakt.
In het licht van deze historische ge
beurtenis is er voldoende aanleiding
aanwezig uw aandacht te vragen voor-
enkele grepen uit de lange geschiedenis
van het Brouwershavense gat en de Gre
velingen, zomede voor de eilanden die
eens ter weerszijden van hun oevers
zijn ontstaan, zich verder ontwikkelden
of weer ten onder gingen, al naar gelang
de voorzienigheid zo beschikte.
Oudste geschiedenis.
Lang voor het begin van onze jaar
telling vormde de natuur een wirwar
van stromen, kreken en geulen in het
grote Vlaams - Hollandse veengebied
waarin Rijn, Maas en Schelde hun water-
loosden.
In die voor ons onbekend gebleven we
reld hebben in een latere tijd ook het
Brouwershavense gat en de Grevelingen
hun ontstaan gevonden. Naarmate eerst
de natuur en nadien de mens de land-
vorming steeds meer gingen beïn
vloeden, namen ook hun begrenzingen
allengs de vormen aan zoals wij die nu
kennen.
Bodemvondsten in de duingebieden
van Schouwen en Goeree wijzen op be
woning omstreeks de Romeinse tijd. Zo
vond men in de 17e eeuw op het strand
van Goeree overblijfsels van een stad
die in de Romeinse tijd reeds tot bloei
moet zijn gekomen en waarvan wordt
beweerd dat het de stad Forum is ge
weest. De naam Voorne zou dan weer
van deze naam zijn afgeleid. Het latere
Goeree heette trouwens vroeger Ouddorp
of Westvoorne. Tijdens hevige overstro
mingen verdronk dat oude land en daar
mee de stad Forum al zo vroeg, dat
de geschiedschrijving er nauwelijks van
gewaagt.
Uit: Lucas Jansz. Waghenaer, Thresoor der zee-vaert, Amst. 1596.
11
