VEERE 1572-1972
handel - toerisme
3 mei 1572, Veere bevrijd van het
Spaanse juk. En daarover gaan we nu in
dit blad schrijven?
Met het stellen van deze vraag staan
we dan midden in onze tijd. Het is im
mers een tijd, waarin we iets anders
willen, waarin we maar al te vaak oude
gebruiken, gewoonten en instellingen
willen vergeten. Toch lukt dat niet altijd.
Herinneringen aan bijzondere momenten
of indrukken kunnen ons soms niet los
laten: een heerlijke vakantie aan boord
van het nieuwe jacht of het eerste be
zoek aan Veere, een stad met water en
schepen en een rijk verleden. Daarvoor
hebben zij in 1572 gevochten om het niet
uit onze herinnering weg te krijgen en
daarom kunnen we er in 1972 over terug
denken.
Begin.
Het grondgebied waarop Veere is ont
staan is niet zo maar uit het niets opge
komen. Iemand moet zich voor die gron
den hebben geïnteresseerd.
In de late middeleeuwen is het een
strijd om macht en degene, die de meeste
gronden in zijn bezit heeft is dan de
machtigste. Een strijd om grootgrondbe
zit. Deze worsteling bestaat ook in Zee
land en ook op Walcheren, het eiland
waarop in het noordoosten het vissers
gehucht Camperveer, later Veere ge
noemd, is ontstaan.
De macht van de graaf is toen uitge
groeid tot de macht van grootgrondbezit,
aangemoedigd door de feodale versnip
pering.
Zo'n graaf zien we in Willem II, die
zich in 1246 ook graaf van Zeeland
noemt. In 1247 wordt hij verheven tot
Rooms-Koning tegenover Frederik II,
keizer van Duitsland. Hij is tot veel in
staat, in 1250 sluit hij vrede met Vlaan
deren en ziet dan in 1252 de kans
schoon om gravin Margaretha van Vlaan
deren uit haar rijksleen te ontzetten en
dit leen te geven aan Jan van Avesnes.
Hierdoor wordt een lange strijd tussen
Holland en Vlaanderen ingeluid. In 1256
sneuvelt Willem II te Hoogwoud. Zijn
zucht tot vermeerdering van grondge
bied kost hem zijn leven. Zijn zoon
Floris V zet de strijd voort. Een bijzon
dere aandacht besteedt hij onder meer
aan Walcheren. Hij kan niet dulden, dat
steeds maar weer grote stukken grond
voor lange of korte tijd aan de zee moe
ten worden prijsgegeven. Er worden dij
ken aangelegd en inpolderingen komen
tot stand.
Floris V ziet de behoefte aan goede
ligplaatsen voor zijn schepen en aan
veilige havens. Hij gaat nog verder, hij
geeft zijn gebieden plaatselijke keuren
of voorrechten. Een bekende keur van
hem is de keur van 1290. Ter aanvul
ling wordt vermeld, dat in 1257 door
Floris de Voogd een keur voor Zeeland
is verleend. Een derde keur is verleend
door Philips de Schoone in 1495. Deze
voorrechten en privileges waren het volk
eigen, daar moest men niet aan tornen.
Dat hebben de Spanjaarden in 1572 on
dermeer niet begrepen.
In het jaar 1282 geeft Floris V het
grondgebied van Veere als onversterflijk
Uit: Gemeente-archief, Veere
6
