Laatste kansop„open" Oosterschelde
ebrs. lacjbse
De Oosterschelde gaat volgens plan dicht.
Daar helpt geen lieve moedertje meer aan.
De aktiegroepen, die denken de sluiting nog
tegen te houden, hebben een dubbeldikke
eiken plank voor de kop. De politieke en
technische uitspraken over de noodzaak van
die sluiting om veiligheidsredenen, zijn
overduidelijk. Zelfs geen nieuwe bewinds
man van een eventueel linkse regering zal
de euvele moed hebben de super-deskun
dige uitspraken van de Deltadienst van
Rijkswaterstaat, dat het in verband met het
snel toenemend gevaar voor dijkvallen be
slist noodzakelijk is uiterlijk in 1978 de
Oosterschelde te blokkeren, te negeren.
De sluiting van de Oosterschelde betekent
het einde van de kinderkamerfunctie van de
Oosterschelde. Oester- en mosselcultuur zijn
ten dode gedoemd. De RIVO-biologen zijn
bijzonder pessimistisch over de toekomstige
visstand. Een interne nota aan minister
Lardinois van het Rijksinstituut voor
Visserijonderzoek laat geen twijfel over de
sombere perspectieven; ook voor de sport-
visserij. De soortenrijkdom van het marine
milieu met eb en vloed wordt tot enkele
vissen teruggebracht, als de dijk dicht is
Of het een zout milieu achter de dam,
dan wel een zoet milieu wordt
De recente publikaties, dat er een Ooster-
scheldenota van professor Korringa zou
zijn, die zorgvuldig geheim werd gehouden,
zijn daverende onzin. Het is slechts een po
litieke zet de sluiting van de Oosterschelde
alsnog in discussie te krijgen. Prof. Kor
ringa, dr. Boddcke en anderen op het RIVO
hebben er nooit een geheim van gemaakt,
dat sluiting van de Oosterschelde voor de
totale visserij een grote ramp is met ver
strekkende gevolgen voor de visstand op
de zuidelijke Noordzee. Dat staat en stond
te lezen in de interne nota, die het RIVO
voor minister Lardinois heeft gemaakt. Uit
deze ambtelijke nota is intussen zoveel in
het openbaar gezegd en geschreven, dat nie
mand nog van een geheim stuk kan spre
ken. Prof. Korringa en zijn biologen maken
er geen geheim van wat de afdamming van
de Oosterschelde betekent. En het is een
grove leugen als diverse politici stellen, dat
prof. Korringa en zijn mensen een spreek
verbod zouden hebben. Op elke wetenschap
pelijke bijeenkomst is prof. Korringa bereid
en gerechtigd zijn inzichten over de kansen
van de visserij te geven. Dat hij niet naar
het Oosterschelde-congres van Hedenesse in
Zeeland kwam. is niet zijn schuld, maar een
organisatorische blunder van de actiegroe
pen, die dit congres veel beter naar een
datum hadden kunnen verschuiven, dat prof.
Korringa wel in staat was geweest zijn des
kundige mening te geven. De uitnodiging
was op zo korte termijn, dat de visserij-
prof geen kans zag eerder gemaakte belang
rijker afspraken te annuleren. In de betrok
ken nota staat al vele maanden, bijna jaren,
geen woord nieuws meer. De politici, die
anders beweren, vissen in troebel water.
Laatste kans.
Dit neemt toch niet weg, dat niet alle
kansen op een open Oosterschelde al ver
keken zijn. Het wordt hoog tijd dat alle
actiegroepen, visserij-instanties, sportorgani
saties en andere belangengroepen eens aan
tafel gaan zitten. Er is technisch een moge
lijkheid om na afsluiting van de Ooster
schelde binnen de dammen in rustig water
van het Zeeuwse meer in een veilige bouw
put een stormvloedkering te maken, die
een paar grote openingen heeft om eb en
vloed in de toekomst toch weer binnen te
laten. Ir. Ferguson, hoofd van de Delta
dienst ziet dat als technisch heel goed mo
gelijk. Ir. Svasek, een van de delta-inge
nieurs, die nu direkteur van een waterbouw
kundig adviesbureau is, gelooft beslist, dat
dit tweede afsluitsysteem kan waarborgen,
dat de sterke stroom, die dan weer binnen
kan komen, vanuit de zee van de dijken
wordt afgeleid. De Oosterscheldedam die in
1978 dicht gaat, zou dan weer een paar
„gaten" moeten krijgen. Tegen 1985 zou
men een dergelijke stormvloedkering vol
tooid kunnen hebben. We hebben dus even
buiten beschouwing gelaten of deze zaak
financieel haalbaar is.
Er zal beslist een baten-lasten analyse
moeten komen, die deze enorme kosten
tegen de voordelen gaat afwegen. De vraag
hoe groot dit inlaatwerk moet worden om
zoveel stroom terug te krijgen, dat de
schelpdierencultuur weer mogelijk is, kan
prof Korringa in overleg met de Deltadienst
gemakkelijk berekenen. Hij kan ons ook ver
tellen in welke mate de kinderkamer-functie
van de Oosterschelde bij een bepaald
stroomregiem hersteld kan worden. Wat de
sportvisserij betreft, zou een herstel van eb
en vloed, ook al wordt de stroom wat min
der dan nu, geweldige perspectieven bieden.
Er is in elk geval een grote kans, dat de
soortenrijkdom van nu weer goeddeels her
steld kan worden. Deze stormvloedkering
zou bij garanties voor de veiligheid, be
houd van het zeldzame marine-milieu ga
randeren. De aanwezigheid van eb en vloed
op het Zeeuwse meer zou bij alle problemen
van verzilting voor de landbouw en de toe
komstige drinkwatervoorziening, ook goede
mogelijkheden bieden voor koelwaterre
servoir van de kernenergie centrales, die tot
en na het jaar 2000 in deze delta moeten
komen. Eb en vloed zou de thermische ver
vuiling tot een minimum kunnen terugbren
gen. Dat zijn enkele overwegingen om de
Oosterschelde ondanks de hoge kosten toch
weer open te maken. Er is ook nog alle
kans, als dat nodig zou zijn, en de Rijn
weer schoon wordt, het Zeeuwse meer weer
zoet te maken. Men kan nog alle kanten
uit.
Achterdeurtje.
Er wordt in afwachting van de afdam
ming hard gestudeerd door alle milieudes
kundigen op de vraag of er achter de Oos
terscheldedam een zoutwater-compartiment
moet komen (stilstaand water voorlopig),
dat via een in- en uitlaatsluis in de dam
ververst kan worden en op een constant
zoutgehalte gehouden kan worden. De
toestand in de Grevelingen bewijst nu
al, dat dit milieu het tot nog toe
prachtig doet. In dit stilstaande zoute wa
ter met veel invloed van de wind, blijkt
een groot aantal soorten van de flora en
fauna van het oude marine-milieu van vóór
de afsluiting zich te handhaven. Uit een
oogpunt van milieubehoud is de afgesloten
Grevelingen tot nog toe geen giftige zink
put. Integendeel, er is zelfs een grotere
soortenrijkdom. Elke sportvisser zal zeggen,
dat dit niet voor de visstand geldt al is
er veel platvis, mooie forel en wat aal te
vangen. Dat is waar, maar het probleem
betreft niet alleen de visstand, maar het
hele milieu, dat ook bepaald wordt door
planktonsoorten en vele andere organismen
van flora en fauna. De Grevelingen bewijst,
dat de vorming van een zoutwater com
partiment achter de gesloten Oosterschelde
dam een stuk zoutwatermilieu in stand kan
houden, dat een goede basis vormt voor een
snel herstel van het oude marine-milieu van
eb en vloed. Dat zoutwaterbekken achter de
dam (met beloofde sluis) lijkt dus een veel
belovende overgangssituatie naar herstel van
eb en vloed. Dit achterdeurtje is van groot
belang. Dat is niet mijn leken-mening, maar
een wetenschappelijk oordeel van de Delta
dienst voor Hydrobiologisch Onderzoek in
Yerseke van objektieve wetenschapsmensen.
Die vooruitzichten worden zelfs gedeeld
door de Milieu-afdeling van de Deltadienst
van Rijkswaterstaat. Sluiting van de Ooster
schelde met grote verliezen is dus geen
volslagen doodsteek voor het zeldzame ma
rine-milieu. De Oosterschelde kan door een
zout bekken achter de dammen tijdelijk in
de ijskast worden gezet om daarna bij uit
voering van de stormvloedkering tot het
eeuwenoude marine-leven te worden gewekt.
In hoeverre dat een stormvloedkering van
het type Haringvliet moet worden, laten
we graag aan de Rijkswaterstaatsspecialisten
over. Een voordeel van de ebstroom vanuit
de Oosterschelde is trouwens ook, dat de
voordelta niet door de zware stroom voor
de kust wordt aangetast. Bij sluiting van
de zeegaten wordt de stroom op zee voor de
kust niet meer weggedrukt door het water,
dat uit de Oosterschelde stroomt naar zee.
De enige reële kans op een Oosterschelde
met eb en vloed, die ook grote sportvis
kansen biedt, is dus een gezamenlijke aktie
van alle belanghebbenden in deze richting.
De Oosterschelde is trouwens een nationale
zaak. Dat zou het ook politiek gesproken
moeten zijn. De verspreide akties van een
stel oppositie-jongens verpesten alleen de
kansen op een verstandig compromis, omdat
de regeringspartners sommige akties voor
de open Oosterschelde als opportunistische
stemmen-winst-stuntjes zien. Het wordt tijd,
dat rond de Oosterschelde alle partijen en
alle belangengroepen aan tafel gaan zitten,
omdat het een nationale zaak is. De akties
tegen de dichting nu, lijken me verloren
moeite. Het is tijd dit te erkennen en alle
krachten te bundelen voor een „reculer pour
mieux sauter" (terugtrekken om een nieuwe
aanloop voor een verre en betere sprong te
maken). Een aktie voor deze „stormvloed
kering" als boven beschreven is de enige
recle kans de Oosterschelde met eb en vloed
voor komende generatie te behouden.
Cor van Heugten.
Verkrijgbaar bij:
Plantanenstr. 63, Vrijburgstr. 28,
Oost-Souburg, telefoon 01183 - 18 04
PRIJSLIJST OP AANVRAAG
19
