Zeeland - Ganzenland
Knokke stimuleert ook het verbreiden van
de beeldende kunst. Op het gazon voor
het Casino staat een voorbeeld.
Trouwe lezers van dit blad zullen zich
ongetwijfeld herinneren dat ik geruime tijd
geleden (jaargang 5, no. 26) ook al eens
iets over ganzen heb verteld en wel met
betrekking tot de Poel ten zuiden van Goes.
Ganzen nemen 's winters in Zeeland
een dusdanig belangrijke plaats in dat ik
er in dit nummer graag nog wat meer
over vertellen wil.
Ganzen, ongeacht met welke soort we
te maken hebben, worden hier in Zeeland
over het algemeen „Vriesganzen" genoemd,
hoe men aan deze benaming komt is niet
zo moeilijk na te gaan: trekkende ganzen
vliegen altijd in V-formatie. Zwanen en
sommige eenden-soorten trouwens ook.
Eeuwen lang zegt men al dat deze V,
vriezen betekent, met andere woorden, er
is vorst op komst. Dit is slechts ten dele
waar. Eind augustus begin september is er
al ganzetrek, deze vindt vaak op grote
hoogte plaats en wordt daardoor niet of
nauwelijks opgemerkt. Op dit tijdstip zou
ik nog niet graag aan vorst willen denken.
Deze vroege trek betreft uitsluitend de
Grauwe Gans die naar zuidelijker gelegen
pleisterplaatsen gaat; vóór de afsluiting
van het Haringvliet verbleven grote aan
tallen van deze grootste soort onder „onze"
galadiner bij kaarslicht op een zaterdag
avond in het Casino. Attractie tijdens dit
diner met muziek is onder meer een mode
show, gepresenteerd door befaamde mode
huizen. Iedere weekendgast krijgt verder
een speciaal bonboekje mee, waarmee vrije
toegang, plus eventueel een gratis drink
in ledenclubs wordt verkregen.
Deze arrangementen van het Casino
worden in nauwe samenwerking met het
stadsbestuur opgesteld. „Het mes snijdt
ook hier weer aan twee kanten", onder
streept pr-man Didier Welvaert. „Hieruit
blijkt weer dat het Casino en de stad
Knokke-Heist elkaar nodig hebben, elkaar
aanvullen, in het creëren van toeristische
attracties."
Een welkome aanvulling op de infra
structuur van Knokke-Heist is volgens bur
gemeester Emiel de Sutter het in aanbouw
zijnde Thalasso-therapie-instituut, dat me
dio dit jaar wordt geopend. Dit instituut
is in hotel „La Réserve", gelegen tegenover
het Casino, ondergebracht.
„Driehonderd mensen kunnen er over een
periode van tien tot achttien dagen worden
verzorgd. Jaar in jaar uit zal dat zo kunnen
doorgaan. Voor onze stad betekent dit in
stituut een verrijking. Er worden daar geen
zieken verpleegd maar er wordt als het
ware preventieve geneeskunde bedreven.
Stress-mensen die eens lekker willen relaxen
en een hart-infarct willen voorkomen, kun
nen er gezondheid opdoen. Voor onze
badplaats zal deze instelling stellig het
jaar rond een opleving voor onze badstad
betekenen."
Een mooiere toekomst kan burgemeester
Emiel de Sutter zich niet voorstellen.
OONA MAARTENSE.
ganzen in het Hollandsdiep-Haringvlietge-
bied, nu is dit door het wegvallen van een
belangrijk deel van het getij niet meer
het geval omdat de vogels, die voornamelijk
van biezenwortels leven, deze niet meer
kunnen bemachtigen. Het gebied heeft daar
door z'n waarde voor de Grauwe Ganzen
voor een aanzienlijk deel verloren, waar
door de dieren het minder als tussenstation
gebruiken en doorvliegen naar het zuiden.
Ook het binnenkomen van de Brandgans
en de Rotgans betekent niet direct dat de
winter voor de deur staat, omdat hun
aankomst in oktober en november plaats
heeft.
Wanneer echter de Kolganzen en Riet
ganzen met duizenden arriveren, is het
heel wel mogelijk dat dit vorst betekent.
Deze vogels overwinteren namelijk over
het algemeen direct zuidelijk van de vorst-
grens, met dien verstande dat er meestal
niet zuidelijker wordt gegaan dan zuidwest
Nederland en het noorden van België.
Als nu de vorst in noord Nederland z'n
intrede doet dan komen de vogels in grote
getale naar het Deltagebied. Blijven sneeuw
en ijs echter in het noorden weg, dan
zijn de aantallen hier onmiddellijk veel
kleiner en is de periode dat ze in het zuid
westen verblijven korter. Maar ook in dit
ongunstige geval zijn in de Delta gedu
rende de maanden januari en februari toch
nog duizenden ganzen te observeren.
Het is opmerkelijk dat zoveel mensen
nog nooit ganzen hebben gezien. Ondanks
de grootte van de vogels en het voorkomen
in troepen van soms enige duizenden exem
plaren, worden ze vaak over het hoofd
gezien, vooral wanneer ze op de grond
vertoeven. Een oorzaak hiervan is de om
standigheid dat men geen ganzen verwacht
in bijvoorbeeld een polder waar men door
heen rijdt en daarom niet goed uitkijkt.
Daarbij wordt er vaak veel te snel gereden.
Wanneer u werkelijk ganzen wilt zien,
neemt u dan de volgende wenken in acht.
In de eerste twee maanden van het jaar
kunt u overal in Zeeland ganzen verwach
ten ongeacht met welke vorm van grond
gebruik u te maken hebt, dus zowel bouw
land als grasland en buitendijkse gebieden
komen in aanmerking om bekeken te wor
den.
Zorgt dat uw autoramen schoon zijn
en rijdt niet te snel: 30 a 40 km/uur
is hard genoeg. Als u een groep ganzen
ontdekt hebt, laat dan de ramen dicht
en stapt niet uit. In de meeste gevallen
zullen de vogels u dan uw gang laten
gaan. Autoramen spiegelen namelijk van
buitenaf gezien, daarom kunt u kijken zon
der gezien te worden.
Grofweg kunt u de soort gans waarmee
u geconfronteerd wordt mede bepalen aan
de aard van het terrein waarop hij zich
bevindt. Ik moet er echter onmiddellijk
bij vertellen dat uitzonderingen op deze
regel met een zeer grote regelmaat voor
komen, vaak zitten er tussen een grote
groep ganzen van één soort kleine aantallen
van (een) andere soort(en).
De meest in grote aantallen, tot 10.000
exemplaren, voorkomende gans is de Kol-
gans. Hij is tevens het gemakkelijkst te
herkennen. Volwassen vogels hebben zwarte
dwarsbanden op de buik en een witte „kol"
rond de snavelwortel op de kop. De Kol-
gans is een echte „grasgans" en wordt
over het algemeen in graslanden aange
troffen, vooral de Putting in Zeeuws-Vlaan-
deren, de Poel, de Kapelse- en Yerseke
Moer op Zuid-Beveland en het „Platte"
van Walcheren hebben grote bekendheid
als pleisterplaats voor deze ganzensoort.
Zij het in relatief kleinere aantallen komt
de Kolgans ook elders in Zeeland eveneens
op grasland voor.
De Rietgans is op de Kolgans na de
algemeenste, hij houdt zich echter bij voor
keur op het bouwland op, en wordt vaker
over het hoofd gezien omdat deze leigrijze
vogel nauwelijks opvalt wanneer hij op
een geploegde akker vertoeft. Vooral als
er geen zon schijnt en het wat heiig is.
Deze vogel is, zoals gezegd, geheel leigrijs,
alleen de kop is veel donkerder en steekt
scherp af bij de licht isabelkleurige borst.
De poten en snavel zijn bij de hier voor
komende ondersoort oranje. Gezien het
grote bouwlandareaal in onze provincie
komt de Rietgans nagenoeg overal in Zee
land in kleinere of grotere groepen voor.
De Kleine Rietgans komt het meest over
winteren op Schouwen, maar wordt elders
ook, zij het in mindere mate gezien. Hij
is wat kleiner dan de Rietgans, de donkere
tekening van de kop loopt op de hals
verder door en de poten zijn rose, ook
deze soort komt het meest op bouwland
om te fourageren.
Eveneens op Schouwen en meestal ook
op Noord-Beveland kunnen we de Brand
gans aantreffen. Het is een qua kleur vrij
opvallende vogel, het grijs is veel lichter
dan van de hiervoor genoemde ganzen-
10