Boeken over archeologie,
zeil- en zeevaart
Van Odysseus tot Onassis:
kenkast willen laten maken voor hun nau
tische bibliotheek, maar ter gemakkelijke
herkenning.
De Glorie van het Schip,
door H. J. Hansen, 1967, Elsevier A'dam
Brussel, 270 pag., 31 x 26 cm: 542 illu
straties waarvan 90 in kleur.
Samenvatting van wat door de eeuwen
heen gewrocht is om de liefde voor zee
en schip tot uitdrukking te brengen, of her
innering aan gevaarlijke reizen te bewaren.
Vooral: de esthetische ontwikkeling van
het schip sinds het vlot van Odysseus. Een
diepgaande uitleg van de scheepsbouwge-
schiedenis, met name die van het zeilschip:
opgegraven en gelichte schepen; steven-,
hek-, roer- en mastversieringen; de zo ty
pische kunstnijverheid door zeelieden van
oudsher beoefend; honderden scheepspor-
tretten, w.o. achterglasschilderingen uit de
Antwerpse bloeitijd van die kunst (door
Men kan zich ook specialiseren op onze
vaderlandse zeevaart- en scheepsbouwhisto-
rie en die mag er wezen; men kan zich
verdiepen in de ontdekkingsreizen, de aarde
is destijds grotendeels per schip verkend.
Er komt een geheel nieuwe geschiedkunde
tot stand: de onderwater-archeologie. Tech
nische bergingsmiddelen en conserveerme-
thoden maken het mogelijk, complete zee
schepen uit de 17e eeuw, eerder en vroeger,
te lichten en in stand te houden.
Het geeft je, als zeezeiler, achtergrond
als men leest hoe vroeger met kleine
scheepjes, gebrekkige navigatiemiddelen,
maar met goed zeemanschap, kameraad
schap en volharding uitgestrekte reizen wer
den ondernomen!
De machtsstrijd ter zee, het reddings
wezen, de vormgeving van schip en tuig,
de schcepsversieringen. de afbeeldingen van
schepen in de loop van vele eeuwen door
zeevarenden zelf gemaakt; de imposante
reünies van zeilende schoolschepen: er zijn
boeken over.
We hebben een willekeurige greep gedaan:
veel is (nog of pas) in de boekhandel
verkrijgbaar; voor sommige uitgaven moet
men gaan zoeken bij het antiquariaat. We
geven de buitenmaten van de boeken erbij,
niet zozeer voor hen die alvast een boe-
Aus Breydenbach's Pilgerreise 1486 (Vorlage f. d. „Oceanica Classis" 1493)
Stel nu eens dat u wilt weten:
Hoe het er toeging op de scheepjes
die in de late middeleeuwen de wolhandel
op Veere verzorgden. Of welke bijdragen
Holland en Zeeland leverden in de ontwik
keling van het kleine handelsschip (het
fluitschip). En hoe opereerde Jean Bart
uit het naburige Duinkerken? Hoe zat
het nu precies met die Engelse inval op
Walcheren in 1809 waarbij Vlissingen en
Veere werden bezet? Hoe zaten die sche
pen in elkaar die in de 17e eeuw in Mid
delburg gebouwd werden, Oostinjevaarders
op de plaats waar we nu onze auto par
keren op de Dam? Wat is er van waarde
bij die collectie scheepsantiek die we zo
langzamerhand hebben verzameld? En
hoe kom ik meer te weten van de tuigage
van die klipper waarvan ik een modelletje
wil bouwen?
Juist in de laatste twintig jaren is et-
veel nieuws verschenen op maritiem gebied:
veel originele Nederlandse boeken, ook
bewerkingen van buitenlandse werken waar
bij gebruik werd gemaakt van prachtig
gekleurd illustratiemateriaal. Er zijn fac
simile uitgaven van bekende werken op
oudtijds scheepsbouwgebicd; wie er af en
toe wat geld voor opzij kan en wil leggen,
zich bij verjaardag, jubileum of afscheid
een bepaald boek kan laten schenken
wel, die kan in de loop van enige jaren
een goed gefundeerd beeld krijgen van de
zo nauwe verwevenheid van schip, zee
en zeevaart met de beschavingsgeschiedenis
van de mensheid.
29