**-• - V; 1 i".- -• - -v.: - - - - "k'V v v- -A m k - sw? - v *vv? irraM? v; '4 &£-.-V.ÏS - V-/ -:r v v *- - - - v t Het sterrenbeeld de Zwaan in de melkweg. De heldere ster in het midden van de foto is Deneb; links van Deneb is vaag de Noord Amerika-nevel te zien. (Opname: Volkssterrenwacht). toe fonkelend sterretje beschrijft een baan over hem heen. Wat is dat nou? Geen vlieg tuig, geen straaljager! Volgende morgen in de krant: Spoetnik I kwam gisteravond duidelijk waarneembaar over. Ook Spoetnik II met het hondje Laika erin; de Wostok I april 1961 met Gagarin; een Mercury cap sule, "n Apollo, en Skylab, en de Echo. de Tiros: ze werden destijds in de kranten aangekondigd, hun overtrekken wordt door hem gevolgd. Op zijn maankaart tekent hij precies de plaatsen aan waar Amerikanen zijn geland, laat de omgeving wel eens aan een geïnteresseerde bezoeker zien door de kijker. En denkt nog wel eens terug aan de lezingreeks van Veraart, haast een halve eeuw geleden. Balkonnetje in Torremolinos, boekenstalletje in Parijs. Ze maken een vakantie-vliegreis naar Zuid-Spanje; weet je wat, ik neem mijn prismakijker mee en de sterrenatlas, de Himmelsatias van Schurig-Götz; en m'n schoolschrift met de sterrenlijsten! Moet dat nou, vraagt zijn vrouw. Ja, dat moet, is het antwoord. De Schor pioen en de Schutter zijn twee prachtige sterrenbeelden die in de wazige, nauwelijks duistere Hollandse zomernacht niet „tot hun recht komen." Ze culmineren „moei lijk" boven onze horizon. Moet je daar komen! De Schorpioen met zijn waaierstaart, bolvormige sterrenhopen, fraaie dubbelsterren, de opeenhopingen van vage objecten in de Schutter, de Zuider- kroon, de Wolf, een brok van het beeld Ceniaurus: hij staat verrukt halve nachten op het balkon van zijn appartement, een in Nederland vrijwel onzichtbaar stuk sterren hemel waarnemend, aan tekeningen makend, die lauwe Spaanse nachten die even helder zijn als een Hollandse voorjaarsnacht na een flinke regenbui. Verlangen om de zui delijke hemel te leren kennen: Canopus, de Magellaenwolken, het Zuiderkruis, het Schip. Zal het er ooit van komen? NS-reisje naar Parijs, snuffelend langs de boekenstalletjes langs de Seine. Daar staat zowaar Camiüe Flammarion „Les étoiles et curiosités du del", uitgave 1882, bijna achthonderd bladzijden. Gekocht, die volledige beschrijving van de met het blote oog en met eenvoudige instrumenten zicht bare sterrenhemel. Vierhonderd kaarten en kaartjes, tabellen die laten zien hoe de helderheid en de stand van vele sterren sinds Eudoxus, leer ling van Plato (4de eeuw voor Christus) tot 1880 zich wijzigde. Alles opgesteld naar eigen waarnemingen door Flammarion, uit gever, als amamteur verricht. Er zijn baantekeningen bij van dubbel sterren en het is wonderlijk te ervaren uit eigen waarnemingen, met het boek erbij, dat in de 95 jaren sinds zijn sterrenstudies twee dubbelstercomponenten wat verder om elkaar heen zijn gedraaid, dichter bij elkaar zijn gaan staan, zich hebben verwijderd. Wat een perspectief-in-dc-tijd door dat anti quarische boek verkregen! En toch Zelfs hij komt niet veel verder. Hij kan zijn waarnemingen niet met anderen door nemen. Hij heeft geen toegang tot de in ternationale literatuur voor leken-astrono- men. Er ontgaan hem hemelverschijnselen, waar anderen mee op de hoogte zijn. Hij heeft zich teveel beperkt tot zijn eigen boeken, atlassen en zijn twee kijkertjes, de prismakijker en het telescoopje. Hij kan zich niet al discussiërend een eigen mening vormen over bepaalde thema's. Hij kan geeii kennis nemen van resultaten, door anderen bereikt. Niemand kan hem helpen met wat eenvoudige berekeningen van sterrentijd, rechte klimming meridiaandoorgangen et cetera. Hij zou óók wel kleurenopnamen van de sterrenhemel willen maken met zijn kleinbeeldcamera, maar hoe? Nu hij op Walcheren woont is hij 'n vrijdagavond eens gaan kijken en praten in de Volkssterrenwacht Philippus Lansber gen, groot herenhuis op het Noordbolwerk te Middelburg. Het wordt voor hem, de solitair, een openbaring! Er staan prachtige kijkers die op een heldere avond naar buiten worden genomen voor gezamenlijke waarnemingen. Er is een groep radio-astronomie aan het werk met elektronische apparatuur om signalen uit de ruimte op te vangen. Er is een mechanische afdeling waar kijkers met de grootste zorg worden gere pareerd, gereconstrueerd; elders is men geduldig aan het werk met kwartspoeders, vvater en schijven om de spiegels voor een eigen telescoop te slijpen. Er worden lezingen gehouden, op leken- niveau, waarbij steeds weer opvalt hoeveel jongeren en middelbare scholieren aandach tig meeluisteren; er zijn deskundigen die 22

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland Magazine / Veerse Meer Gids | 1975 | | pagina 22