KERNENERGIE
Grote Sternpopulatie. Na de afsluiting ble
ken de vogels zich aan te passen en zich
van de langere afstand naar de open zee,
waar ze hun hoofdvoedsel garnalen halen,
niet veel aan te trekken.
Gedurende het broedseizoen is het eiland
voor niemand toegankelijk en wordt er
toezicht gehouden door een vogelwacht. Het
aantal broedende paren neemt nog steeds
toe.
In rekreatief opzicht zijn de drooggevallen
platen in de Grevelingen tot dusver nau
welijks belangrijk te noemen. Ze zijn met
de boot bereikbaar en er kan worden aan
gelegd aan de veerstoepen en steigers. Een
watersportbebakening markeert de plaatsen
van minder dan anderhalve meter diepte.
Ter bescherming van de natuurgebieden
is in de ondiepe, drukbevaren en beviste
gebieden een maximum snelheid van 9
km/u vastgesteld. De zich ontwikkelende
natuur op de platen is nog volkomen on
geschikt voor druk bezoek en dit wordt in
dit stadium dan ook geenszins gestimuleerd.
Wel zijn objekten als het strand aan de
Grevelingen dam ingericht voor de dag-
rekreatie. Op de punt van Goeree en op
de Kabbelaarsbank zijn voorlopige toegangs
wegen en parkeergelegenheden aangelegd.
Op de slikken van Flakkee en Zonnemaire
wordt eveneens het verkeer naar het strand
geleid om te voorkomen dat teveel schade
wordt aangericht. Wel ligt het in de bedoe
ling op de slikken van Flakkee een gebied
met paden open te stellen, een pad vanaf
de cfijk naar het water geeft al een beeld
van de overgangen van de bodemvegetatie.
Graag zou men hier een meeuwenkolonie
zien, maar of de meeuwen op deze vrien
delijke uitnodiging zullen ingaan, staat na
tuurlijk te bezien.
De natuur rond, op en om het Greve-
lingenbekken verdient na alle ingrijpende
veranderingen wel wat rust, deels om zich
te herstellen, deels om zich aan de nieuwe
omstandigheden aan te passen. Wie weet
wat daar allemaal uit kan voortvloeien.
De rekrant die van rust, ruimte en water
houdt, komt daarbij in ieder geval aan zijn
trekken.
Joanne van der Stel.
In no. 48 van dit blad stond een uitge
breid artikel over Zeeland Energieland.
Daarin passeerden verschillende energiebron
nen de revue. Dan denkt men hier in deze
uithoek van Nederland altijd aan wind-,
water- en zonne-energie.
Daar is het laatste woord nog niet over
gesproken. Maar sinds 1973 is er in Zee
land „de kerncentrale" met daarbij sinds
kort een informatiecentrum te Borssele. U
belt de PZEM en u weet alles over een
bezoek aan dat centrum. Maar dan weet
u nog niet alles over kernenergie. Wat ligt
er dan meer voor de hand om ook „de
bibliotheek" eens te bezoeken, als u er wat
meer van wilt weten?
Alles weten gaat natuurlijk niet, maar in
de Technische Bibliotheek Zeeland te Vlis-
singen is een grote sortering boeken over
dit moeilijke onderwerp aanwezig. We zeg
gen „moeilijk onderwerp" en kunnen daar
mee een aantal kanten op.
In de eerste plaats de theorie, vervolgens
de techniek, dan de zeer vele toepassings
mogelijkheden, de veiligheidsvraagstukken
en ,de aanvallen op de kernenergie. Men
vraagt zich af, waar we aan begonnen zijn.
Theorie.
Het is onmogelijk een min of meer com
plete opsomming te geven van de boeken
Schema van kokend-water-reactor (BWR).
die we op dit gebied hebben, maar er zijn
keuzelijsten op aanvraag verkrijgbaar. De
meest „lezenswaardige" boeken willen we
hier noemen. Die gaan wel serieus op het
onderwerp in, maar benaderen het toch
hier en daar populair.
Om bij het begin te beginnen. Niels Bohr:
Atoomtheorie en natuurbeschrijving. Niels
Bohr wordt beschouwd als de grondlegger
van de moderne atoomtheorie. In de Tweede
Wereldoorlog ontwikkelde hij in Amerika
de atoombom, daarna heeft hij zich vooral
bezig gehouden met vreedzame toepassingen.
Otto R. Frisch was ook één van de
mannen van het eerste uur. In de serie
Pantoskoop (vertaalde studies van hoog ni
veau) verscheen zijn boek: Het nieuwe a-
toombeeld. Het eerste hoofdstuk uit dat
boek heet: De schatkamer van de energie
wordt ontsloten. In de serie Prisma Tech-
nica verscheen: Elementaire deeltjes door
David H. Frisch en Alan M. Thorndike.
Leerboeken over dit onderwerp zijn er
ook, zoals: Fysica voor het HTO IV, Atoom
fysica door J. C. M. van der Linden. Een
goed leesbaar en begrijpelijk boekje is van
John L. Lewis: Radio-activiteit. Hierin wor
den heel beknopt een aantal theorieën op
eenvoudige wijze uitgelegd.
De ontdekking van de atoomtheorie wordt
in het Pelican-Book: Brighter than a thou
sand suns, door R. Jungh levendig beschre
ven. Terwijl de Duitse uitgave: Atome,
Kerne, Elementairteilchen, de zaak nog eens
„gründlich" op een rij zet.
Techniek.
Ook hier hebben we gezocht naar be
grijpelijke en lezenswaardige boeken uit de
kollektie.
Een soort vraagbaak met beknopte uitleg
is samengesteld door Samuel Glasstone. Dat
heet Source book on atomic energy. Het
is een uitgebalanceerde gids voor de atoom
energie van het begin tot het eind.
Dan zijn er een aantal Nederlandse boek
jes met titels als: „Kernenergie; Kernreac-
torkunde; Kernreactortechnologie", die ons
duidelijk stap voor stap de weg in deze
materie wijzen. U vindt ze zo, als u de
bibliotheek bezoekt. Franz Mittelstaedt stel-
oververhitt iagskanalec
6. stoomdrua
7- circulatieponp
8. naar turbine
Principoscheiaa ven een SGHWR. Ontleend een
de UKAEA brochure "The Winfrith SGHWR".
de het Elementarbuch der Kerntechnik sa
men, met 164 afbeeldingen en 14 tabellen.
Trouwens: alle genoemde boeken zijn rijk
geiilustreerd.
Voor degenen, die nu wel eens willen
weten hoe het nu werkt, verwijzen wij
naar „Reactor-operation" door J. Shaw.
Hierin wordt nagegaan hoe men moet be
proeven, starten en controleren. Uiteraard
ook weer zeer beknopt, omdat de praktijk
wel ingewikkelder zal zijn.
Als afronding van deze opsomming wij
zen we u op het boekje: Kernenergiecentrale
Dodewaard. Een „kijk-boekje", dat samen
gesteld is ter gelegenheid van de opening
van deze centrale. We wachten nog op een
boek over Borssele.
Toepassingen.
Kernenergie kan men op velerlei gebieden
toepassen. Denk maar eens aan radio-actieve
isotopen voor materiaalonderzoek, bestralen
in de geneeskunde en zoals hier de energie
opwekking. J. A. Goedkoop schreef in de
Aula-reeks: Kernenergie in de Lage Landen.
De werking van kerncentrales en de daar
mee samenhangende industriële activiteit,
toegelicht aan de hand van bestaande in
stallaties in Nederland en België.
De Nieuwe Rotterdamse Courant publi
ceerde in 1956 een serie artikelen over
dit onderwerp, die in het boekje „Kern
energie" samengevat zijn. Het is aardig,
de blik in de toekomst nog eens te herlezen.
Een boek, dat zich als een roman laat
primaire warmtewlsselaai
reactorvat
25
