lieve
Over Zeelands landschap, Goese bomen, veel te
kindjes en een Zeeuws vakbondsbestuurder
Scaldemarilanil (van Cadsant tot de Gre-
velingen) en van Sunnonmariland (van Bom-
menede tot Oostvoorne, denk maar aan
Zonnemaire). Aardenburg, Souburg en an
dere nederzettingen bouwden hun volks
burgen, in een kring lopende versterkingen
van plm. 250 m middellijn met palissaden
en een gracht daarbinnen kon men zich
verdedigen. Dat was nodig, want de invallen
der Noormannen kwamen op gang. Restan
ten van Romeinse gebouwen werden weg
gehaald voor nieuwbouw, zoals overal in
Europa.
Dit aanloopje hadden we nodig om de
volgende voorvallen uit het eigen Zeeuwse
politieke en openbare leven nog eens even
onder de aandacht te brengen.
Met genoegen hebben we kunnen lezen
dat minister Westerterp van verkeer en
waterstaat van het uit 1963 daterende
Reimerswaal-plan af wil. Dat plan voorzag
in industrie- en havengebieden in de Oos-
terschelde tussen Bergen op Zoom, de Bra
bantse wal en oost-Zuid-Beveland. Door
dit plan kunnen Zeeuwse (en Brabantse)
De zee krijgt het niet meer helemaal
voor het zeggen: monniken gaan dijkjes
leggen, slibaanzetting in de wateren bevor
deren; er waaien duinen aan.
Zo ontstonden Zeeland en Zeeuws-Vlaan-
deren (dat meer polders heeft dan Zeeland
zelf). Altijd onderhevig aan landverlies en
landwinning, inbraken van de zee bij lang
durige hoge waterstanden en stormvloeden.
Dan weer eeuwenlang terugtrekken waarbij
eilanden, droogten, platen, schorren en slik
ken ontstaan en samengroeien. Nederzettin
landschap- en leefruimten tenminste niet
meer aangetast worden.
Op diezelfde minister zou je weer een
beetje boos kunnen zijn, als je voorstander
bent van een vaste oeververbinding over
de Westerschelde, omdat hij de beslissing
daarover maar weer eens heeft verschoven,
nu naar 1977.
Er gaan in onze provincie stemmen op
tegen die vaste oeververbinding: „Over
enkele jaren kun je Zeeuws-Vlaanderen ge
makkelijk bereiken via de tunnel bij Doel
gen, dorpen en stadjes verdwenen voorgoed
en zelfs hun namen zijn niet meer bekend.
Geen wonder dat de geboren Zeeuw ergens
diep in zichzelf respect heeft voor de zee.
Er komen andere tijden; er worden kro
nieken geschreven. Walcheren wordt be
langrijk onder Karei de Grote, moet dan
worden afgestaan aan Viking Harald. Aar
denburg was van de elfde tot de veertiende
eeuw de belangrijkste stad van Zeeuws-
Vlaanderen, „dank zij" de overstromings
periode Duinkerken lila die het Zwin tot
ver landinwaarts uitbreidde. Brugge's handel
met Engeland bloeide op. Die van Gent kwa
men meermalen in opstand tegen de graven
van Vlaanderen. Indijking en landwinning
kwamen op gang; op het nieuwe land wer
den schapen gezet om wol te verkrijgen
voor de lakenindustrie. De snel aangroeiende
bevolking kapte de bossen en waterde de
moerassen af, omdat er akkergrond nodig
was. Er werden kerken gebouwd, de eerste
Sint Bavokerk in Aardenburg dateert uit
840 of 859, de huidige is uit de dertiende
eeuw. Cadzand lag in de 13de eeuw als
eiland in het Zwin. Middelburg ontstond
in de 12de eeuw aan de Arne, Sluis kreeg
in 1290 stadsrechten. Vlissingen dagtekent
van eind 12de eeuw, Veere ontstond ook
in die tijd. Walcheren is vanaf de 9de eeuw
definitief bewoond geweest.
Ziet u, lezer, hoe snel het ging, de
expansie in die tijden?
En hoe boeiend de oudheidkunde blijft,
ook voor de leek?
Voor de bezoeker die de Zeeuwse musea
bekijkt met een bepaald tijdvak voor ogen.
Die wat gaat rondrijden in de streek
waarover hij gelezen heeft, om hetgeen hij
ziet dieper op zich te laten inwerken.
En dan terloops opmerkt: verdient dat
Aardenburg, pre-romeinse vestigingsplaats
met zo'n onschatbaar rijk verleden, geen
betere naam dan de „Kikkerstad"?
S. Z.
in BelgiëDie vraagt geen tolgelden
en is geen hinderlijk object in ons land
schap. Bovendien zal die vaste oeverver
binding maar weer industrie aantrekken."
Dat zijn de geluiden die de tegenstanders
laten horen. Er zit wat in, moeten we toe
geven. De Zeeuwse Westerscheldeveren zijn
eerder een accentuering van, dan een be
lemmering vóór het landschap. Ze hebben
bovendien iets romantisch
Maar als je in Zeeuws of Belgisch Vlaan
deren vrienden bezoekt, of aan een cul
tureel of ander aangenaam gebeuren deel
neemt, dan dreigt daar op de achtergrond
altijd die spanning en het halen van „de
laatste boot"En dan is men voor
zijn plezier uit!
Het wordt nog anders, als men om den
brode, vanwege baan, zaak of onderwijs
vanuit Zeeuws-Vlaanderen naar „het Noor
den" moet of omgekeerdDan wordt
er wel eens gescholden, omdat die vaste
oeververbinding er nog niet isDe Zee-
landbrug is in het Zeeuwse landschap ook
een aanvaard element geworden
Wie de afgelopen weken en maanden het Zeeuwse gebeuren heeft gevolgd,
kon vermoedelijk bij herhaling tot de ontdekking komen, dat „de auto
riteiten" twee gezichten hebben: Een vriendelijk en een minder prettig gezicht.
Anders gezegd: Hun standpunten en beslissingen zijn nu eens toe te juichen,
dan weer af te keuren. Als we „lelijk zouden willen doen" zouden we nu
neerpennen, dat ze „Januskoppen" hebben, maar dat woord willen we toch
maar niet gebruiken.
„Autoriteiten" zijn, als het er op aan komt, ook maar mensen. Echte kwade
wil treft men zelden bij hen aan. Ze bedoelen het nogal eens goed, zelfs
als de uitwerking van hun goed bedoelde maatregelen je de haren te berge
doen rijzen
15