WANDELKAART
voerde hem of zijn familieleden ver over
de grenzen. Daar maakte hij met een andere
wereld kennis.
Ook de mosselschippers van jaren her
wisten beter de weg in Antwerpen dan in
Middelburg. De vrouwen in Yerseke raakten
altijd iets eerder bekend met Parijse mode
snufjes, dan de dames elders. Ze zijn „mode-
gevoelig". Kap- en schoonheidssalons zijn
in Yerseke bloeiende zaken. Ja, evenals de
mossel-restaurants, maar daarover straks
meer.
Eerst nog even een wandelingetje over
de dijk van de Oosterschelde. (Dat die nu
„open" kan blijven dankzij de pijlerdam
heeft in Yerseke heel wat vreugde veroor
zaakt). Beginnen we bij de „Yerseken Dam",
heel vroeger een apart dorp met een eigen
kapel. Daar ligt al een café, als u dorst
heeft, en er is ook een parkeerterreintje.
En nu het wandelpad op, de zeedijk maar
volgen in noordelijke en oostelijke richting.
Als 't helder weer is zijn aan de overkant
zowel SchouwenDuiveland als Tholen te
ontwaren. Zowel binnen- als buitendijks
liggen de opstallen van de schelpdieren-
„industrie": loodsen, ook verwerkende be
drijven. Wie Yerseke zegt, zegt nu eenmaal
schelpdieren-cultures. Buitendijks zijn aan
de staken, die uit het heldere, schone
Oosterschelde-water steken ook de mossel
percelen waarneembaar, gevestigd op het
„verdronken land van Zuid-Beveland", waar
eens dorpjes als Couwerve bestonden.
Wandel de dijk helemaal rond. Aan de
landzijde ligt het dorp, wat langgerekt
sinds „Yesendamme" en Yerseke met elkaar
door huizenrijen zijn verbonden. Maar het
maakt met zijn oudere en nieuwe huizen,
zijn moderne maar toch niet-storende be
jaardentehuizen, zijn oude gothische kerk
met pas weer opgebouwde toren, een wel
varende indruk.
De wandeling voert u ook tot aan de
haven, tegenwoordig ook jachthaven, nu
enerzijds de watersport om ruimte vraagt
en anderzijds de Yerseker mosselvisser ook
vaak in het hoge noorden op de Wadden
is, om daar de geliefde schelpdieren op
te vissen, die dan daarna in het heldere
Oosterscheldewater in bassins verwaterd
worden.
Maar is niet onlangs goed mosselzaad
gevonden in de nabije Grevelingen? Zaad,
dat weer op de mosselbanken van de Oos
terschelde kan worden „gezaaid". In water
van prima kwaliteit, want de (rijks)-directie
van de visserijen noemde nog niet zo lang
geleden het water van de Oosterschelde
van uitstekend gehalte voor de schelpdier
cultuur. De sanitaire controle in oester
putten, bedrijven, kweekpercelen en op de
Yerseke Bank toonde aan, dat de omgeving
waaruit de schelpdieren afkomstig zijn,
over het algemeen bacteriologisch en toxo-
logisch gezien van goede kwaliteit is.
Hoe belangrijk is de mosselcultuur voor
Yerseke? Volgens het jaarverslag van de
visserij over 1975 werden van de mossel
cultuur in de Zeeuwse stromen door de
handel aan consumptiemossels afgenomen
voor een waarde van 28.466.084,31. Vorig
jaar werd voor een bedrag van 12.979.261,-
aan platte consumptie-oesters verzonden
naar buitenland en eigen land. In 1975
werden er een 8.890 m3 schelpen uitgezaaid.
Er gaat dus in en rondom Yerseke wel
„voor een paar cent om" in de schelpdieren
cultures, die ook menigeen in Yerseke werk
bezorgt.
Voortvarend als de Yersekenaren zijn,
experimenteren ze de laatste tijd ook met
Franse, Portugeese en Japanse oesters, die
op de Yerseke Bank maar eens moeten
laten zien hoe ze het „doen" in het Oos
terscheldewater. Als hechtplaats voor het
zaad dienen soms „oude" lege mosselschel
penDe berichten luiden tot nu toe
vrij gunstig.
Tijd voor een hapje eten, want we zijn al
cijferend en wandelend bij de jachthaven
beland, waar zich „wat een fraai uitzicht
over het water" het restaurant „het
Reyinerswaele" bevindt. Het feit, dat we
ons daar de spijskaart voor zover het schaal-
direen betreft, eens hebben laten decla
meren, wil niet zeggen dat we alle andere
vis- en mosselrestaurants in Yerseke niet
waardig zouden keuren.
Men kan vrijwel in elke eetgelegenheid
in Yerseke goed en lekker schaaldieren eten.
In restaurants als bijvoorbeeld het „Wapen
van Yerseke", de „Oesterbeurs", „Nolet",
weet men u een goed toebereid mossel-
of oestermenu voor te zetten. En in de
meeste café's en cafetaria's van Yerseke
wil men degene, die het wat eenvoudiger
wil doen, ook graag een lekkere mossel
maaltijd serveren.
Maar de wandeltocht voerde nu eenmaal
langs het „Reimerswaele", en ziet wat men
u daar voorschotelen kan: rauwe mossels,
gekookte mossels en gebakken mossels met
friet, mossels „a l'escargot" (dat wil zeggen
bereid zoals men wijngaardslakken bereidt),
mossels bereid met witte wijnsaus of met
rode, Provengaalse saus, de beide laatste
geserveerd met puree. Oesters worden u
rauw als voorgerecht aangeboden, of ge
bakken, gegrilld, of „a l'escargot". Voor wie
wil, is daarbij Zeeuws bruinbrood, speciaal
gebakken. Lekker eten dus aan de jacht
haven, lekker smullen van de schelpdieren
ook elders in het dorp aan de Oosterschelde.
Een dorp, dat een belangrijk instituut
herbergt, dat daar zeer op zijn plaats is:
het Delta Instituut voor Hydrobiologisch
Onderzoek.
"1
r - - - - v;
Deze instelling is erg geïnteresseerd in
de gevolgen die veranderingen in de Zeeuwse
wateren (zoals de Deltawerken) hebben
meegebracht voor planten en dieren, die
in die zoute en brakke waterstromen van
Zeeland, huizen. De pas geridderde di-
rekteur van dat instituut zei onlangs in
een restaurant tijdens een interview, dat
hij vrijwel alles at, wat de zee aan eetbaars
biedt, maar dat nu net mossels „zijn
sterkste zijde niet waren". Daarom nam
hij maar een kippetje.
En ook dat kan, want Yerseke, zijn men
sen, en zijn eetgelegenheden zijn veel-
zijdiger dan u misschien denkt!
Joris van Hoedekenskerke.
Sinds een aantal jaren woon ik in Bos
koop en als Zeeuwse heb ik nog steeds
een zwakke plek voor al wat Zeeuws is.
Af en toe wil ik ook graag een stukje
Zeeland laten zien aan niet-Zeeuvven. Zo
ook op een zaterdag in september.
Vanuit mijn woonplaats wilde ik pro
beren om aan een wandelvergunning te
komen voor het waterwingebied in Oost-
kapelle en vroeg aan iemand van de be
treffende instantie mij zo'n wandelkaart
toe te zenden.
„Maar mevrouw", was het antwoord, „dat
kunnen wij niet doen, wij sturen nooit
kaarten op. U kunt ze gewoon afhalen."
Ik herinnerde de persoon eraan, dat zijn
kantoor waarschijnlijk op zaterdag gesloten
zou zijn. „Ja, op zaterdag is ons kantoor
gesloten", werd beaamd, „maar de hele
week kunt u ze afhalen". Ik herinnerde
de persoon er aan, dat ik in Boskoop woon.
„Oh, even vragen". Maar ook dat leverde
geen succes op. Jammer!
Ik ben één van de gelukkige mensen, die
familie in Zeeland hebben. Arme mensen,
die dat niet hebben!
G. Karman, Boskoop.
6
