^NEmENTE£
Nog eens heen en terug om 'n mahonie
balk die ik persé wil hebben, gesignaleerd
op zo'n drie kilometer van de duinovergang.
Zelfde verhaal, dan zwetend en doorregend
in de auto naar huis; oude rommel uit,
onder douche, dan wat gloeierig zitten soe
zen. Fijn dat ik hier vlak achter het strand
woon. Nee, het gaat heus niet om dat
hout: dat is maar een voorwendsel om naar
buiten te gaan, je krachten te beproeven
met wat sjouwen door beweeglijk zand om
de Zeeuwse winter die heus niet zo
lang is als de kalender aanwijst „open
te breken" door wat strandmorgens en
-middagen. Hen paar stukken hout op het
strand trekken mij meer dan een „zonne-
vlugje" van de KLM. Er zijn er méér die
hun gecompliceerde en geëngageerde werk
zaamheden af en toe in de steek laten
voor een ont-spannende wandeling.
Desnoods met een eind hout op de nek,
maar dat hoeft natuurlijk niet!
Namiddag op een duin.
De dag daarop is het doodstil, helder als
in Spanje, maar dan een schuchter vries-
luchtje. We zitten in de tuin, beschut hoekje
met zon. Vouwstoel met een deken erin,
zorgen dat de zon op je handen schijnt,
anders krijgen die het te koud: Kerstkaarten
geschreven. Goudvissen zwemmen traag
rond onder dun laagje ijs op de vijver; por
table speelt vioolconcert van Brahms met
winterkoninkje ertegenaan. Dan de Asse-
poester-balletsuite van Prokofief, bij een
paar koppen hete thee. Kikker, helemaal
geen vorst gewend de laatste jaren, sleept
zich moeizaam naar de vijver, verbergt zich
onder de thijm; gat gemaakt in 't ijsvlies,
dier er voorzichtig ingeschoven, lome been
slag en weg. Misschien haar leven gered. Tot
de Pasen, chérie!
Om vijf uur rijdt de postauto door het
dorp en neemt de Kerstpost mee; dan nog
even op de fiets. De eerste koperwieken
vinden al vrijwel geen bessen meer van de
duindoorns met hun zacht-zure geur: van
de lakrode rozebottels blijven ze af. Zowat
niets dan haken, stekels, prikdoorns in de
duinen: bramen, gaspeldoorn, prikkeldraad
ook. Maar goed ook, anders ging het eraan!
Vallende winterschemering vanaf een duin
top in het forensenuur: mensen haasten zich
naar huis, files op de wegen, huismoeders
in de keuken, inkoopdrukte in een lawaai
erig stadje verderop. Puntjes licht in de
grijze nevel boven de landerijen: oranjegele
autokoplampen, geel natriumlicht op een
kruispunt, koudblauw kwiklicht in een dorp.
De aardschaduw rijst zienderogen omhoog
in het oosten, met een bleke purperrode
bovenzoom. Waar de zon gloeiend onder
ging staat nu een oranjebruine wolkenbank
boven een golvend duinlandschap in groene
pasteltinten, oneindig teer. Vuurtoren van
Westkapelle; een wit lichtpuntje af en toe
van een boei in de Roompot; roodbruin
strijklicht over de verre duinen van Schou
wen. Zee ligt stil, bleekblauw, met blauw
grijs, grijzig, dan grijs: heel fijn verlopen
van tinten. Dat is moeilijk te beschrijven.
Vroeger nooit het geduld gehad de tijd
natuurlijk wel om te genieten van een
winteravond, om de aarde te zien roteren
(schaduw, Jupiter, Mars komen te voor
schijn), om de langzaam klimmende maan
van rossig naar geel en helderwit te zien
veranderen van kleur, om de tegenschijn
van de zon in purper waar te nemen, ver
van de rook-, gassen-, roet- en stofuitstoot
van de stad.
Oase van rust in een op volle toeren
draaiende wereld: ik geloof in het beleven
van de natuur. Lezers zeggen: je leest bij
hem nooit anders dan over strandjutten,
zeilen, zwerven door de duinen en de pol
ders, kijken naar vogels en zo.
Mag het even? Precies wat iemand nodig
heeft; zo'n rondje over het duin bij vallende
avondvrieskou. Groenvink vlakbij gaat rustig
door met 'n bes leeg te eten als ik mijn
fiets pak, kijkt mij vragend aan: wat doe
jij hier?
Gewoon even een stemminkje opdoen en
even kijken hoe jullie het maken, zeg ik.
Kerstconcert in de Oostkerk.
We zijn veel te vroeg, zetten de auto
weg in een donker straatje, lopen naar de
Middelburgse koepelkerk Zegt Tirion (1756):
„De Voorzijde der Kerk staat regt over
de Breestraat, uit welke men met zeven
blaauwe steenen Trappen opklimt naar een
groote Voorpoort, die naar Dorische en
Ionische Orde gebouwd is en aan weêrzyde
een kleine Deur heeft, alles van Hardsteen.
Het Voorportaal doorgetreeden zynde, komt
men in de Kerk door ene gelyke Poort,
mede van binnen naar de Dorische en
Ionische Orde gebouwd, boven dewelke een
dubbele Poort naar de Korintische Orde
staat, binnen welke de Tien Geboden in twee
Blaauwe Tafelen met vergulde Letteren te
leezen zyn. Verder binnen de Kerk staan agt
Kolommen in 't ronde van 't Gebouw tegen
over de agt Hoekpilasters met eene tus-
schenruimte van omtrent twee Voeten. Deeze
Kolommen zyn van onder op het Basement
in de rondte twaalf en een half Voet, en
omtrent veertig Voeten hoog, naar de
Ionische Orde, alles van Hardsteen keurig
gemaakt en dienende als tot ondersteuninge
van den boven Binnenkoepel, die geheel
op deeze agt Kolommen rust. Boven deezen
grooten Koepel staat de agtkantige Lan-
taaren
Dat staat in Tirion's „Beschryving van
Zeeland"; het is nog allemaal precies zo,
na twce-en-een-kwart eeuw. Maar toen was
het majestueuze orgel er nog niet. In de
trekschuit van Brugge naar Sluis was de
stadsorganist Willem Lootens een gesprek
begonnen met de klokkengieter Dumery uit
Brugge, die als orgelbouwers de gebroeders
Petrus en Johannes de Ryckere uit Kortrijk
had aanbevolen. In 1799 kregen die de op
dracht. Na allerlei veranderingen en repa
raties, en een sublieme restauratie door de
firma E. Leeflang te Apeldoorn (1970—74)
is dit unieke orgel, volgens het 18de-eeuwse
neo-classicisme ontworpen, een instrument
waar de stad Middelburg terecht trots op is.
Tingrijze pijpen en verguldsel in roomkleurig
lijstwerk onder de marmergeschilderde ko
lossale balken die van kolom tot kolom
lopen; de lichtblauwe koepel. Eén ruimte,
geen beuken, kapellen of nissen; koor en
publiek staan naar elkaar gericht, de koor
leden in stemmig zwart, het publiek in
winterjassen en jaks. Veel kinderen, enkele
Zeeuwsen in klederdracht.
Orgelspel van Bram Beekman; Kerstcan
tates en fuga's op dat prachtig klinkende
orgel worden afgewisseld met Franse Kerst
liederen, variaties en een pastorella. Jo
Ivens dirigeert het koor met meesterhand.
Het geheel klinkt als het alleen maar kan
klinken op een duistere decemberavond in
een driehonderd jaar oude kerk, het orgel
zowat tweehonderd jaar oud; de Koninklijke
Zangvereniging „Tot Oefening en Uitspan
ning" werd in 1834 opgericht. Dan zingen
koor en publiek, door machtige orgeltonen
begeleid het gebruikelijke „Komt allen te
zamen".
Het concert is afgelopen; we keren de
preekstoel, tinnen pijpen, bogen, balustrades,
kapitelen, vazen en vergulde instrumenten
de rug toe en schuifelen naar buiten. De
overgang van klassiek gezang en orgelspel,
licht en warmte naar startgeluiden en
-geuren van motoren, voorruit afkrabben
in de vrieskou en zo, is erg groot.
Wat later zitten we in een behaaglijk
Middelburgs koffiehuis na te praten over
deze wonderlijk-stemmige avond, die zons
ondergang vanaf het duin en die bijtend-
koude strandjuttersmorgen, gisteren. Wie
zei er ook weer dat het op Walcheren in
december een saaie, dooie boel is; dat je
ziek wordt op het strand bij storm en hagel
buien; dat Middelburg nu ook niet bepaald
hoogtepunten beleeft zo rond Kerstmis?
Nou, die is er dan wel góéd naast!
S. Z.
HENGELWEDSTRIJDEN.
6 maart.
Zeenaald, Rockanje, 11.00—14.00 uur.
20 maart.
Wenduine (België), 11.30 uur.
2 april.
Selektiewedstrijd rayon Zuid. H. V. K.K.
Westerschelde, 12.15—13.45 uur en
14.15—15.45 uur.
3 april.
Glijmesvissers, Lepelstraat, 13.00—
16.00 uur.
11 april.
Edelkarper, Bergen op Zoom, 09.00—
12.00 uur.
17 april.
H.M.S.V., de Heen, 13.30—16.30 uur.
24 april.
Zeebrugge (België) 11.30 uur.
1 mei.
H.S.V., Halsteren, 12.00—15.00 uur.
8 mei.
Oostende (België) 11.00 uur.
15 mei.
De Vogel, Kloosterzande, 13.15-16.15 u.
19 mei.
Zeester, Halsteren, 14.0017.00 uur.
21 mei.
Krabbe, Renesse, 13.0016.00 uur.
30 mei.
Zeebaars, Scherpenisse, 10.30-13.30 uur.
24 september.
E.G.H.V., Goes, 11.30—14.30 uur.
8 oktober.
H.V.K.K., Kapelle, 10.00—13.00 uur.
23 oktober.
Eendrachtvissers, Nieuw Vossemeer,
11.30—14.30 uur.
23 oktober.
Blankenberge (België) 10.00 uur.
13 november.
Leeglopers, 's Heerenhoek, 14.00-17.00 u