Over het Zeeuwse landschap, naturisten,
culturele uitwisseling met Vlaanderen,
en een „gelukkige" uitspraak
Hoe wisselvallig het leven ook in onze gewesten is, mag blijken uit het vol
gende: In augustus meldde de dagbladpers dat er in Zeeland op korte termijn
geen nieuwe gebieden voor herverkaveling in aanmerking komen. Er werd
alleen een studie uitgevoerd naar het gebied van de Yerseker Moer, maar de
hoofdingenieur-directeur van de landinrichting zou hebben gezegd dat er verder
geen aanvragen voor verkaveling binnen waren.
Voor ons reden tot juichen, wat we dan ook prompt in het 49ste nummer
van Zeeland Magazine deden. Niet omdat we principieel ruil- of herverkaveling
afwijzen, wel omdat er in de naam van noodzakelijke verkaveling vroeger en
recentelijk onnodig met het landschap geknoeid is.
Wie schetst onze verbazing toen we enkele
weken geleden vernamen dathet polder
gebied rondom Wolphaartsdijk zo nodig op
de herverkavelingsschop moet. De landbouw
organisaties hebben dat immense karwei
aan de orde gesteld bij de dienst land
inrichting. De boeren moeten er echter nog
over stemmen.
En nauwelijks is de inkt van dat bericht
opgedroogd, of „het rapport ter overweging
van de aanvraag ruilverkaveling Yerseker
Moer" rolt van de persen.
Die ruilverkaveling in de Moer is land
bouwkundig gewenst, zeggen de landbouw-
maatschappijen, al geven ze toe dat het
een oud gebied van grote landschappelijke
waarde is, dat door z'n dunne laag klei
op de onderbodem van veen nu niet direct
het meest ideale landbouwterrein is.
De natuurbeschermingswacht is meteen
op het vinkentouw gesprongen en heeft
verklaard dat ruilverkaveling van dit on
geveer 1000 hectaren tellende gebied tussen
Oosterschelde, kanaal door Zuid-Beveland,
rijksweg 258 en Zanddijk-Yerseke vanuit
landschappelijk oogpunt „funest" zal zijn.
Als dit oude veengebied op de schop gaat,
verdwijnt er een zeldzame vegetatie- en
vogelwereld. „Waarom geen vetmesterij, in
dit voor veeteelt wel geschikte weidege
bied?" vraagt de natuurbeschermingswacht
zich af.
Ook wij vragen ons af waarom een zeer
zeldzaam oud Zeeuws veenlandschap opge
offerd zou moeten worden, als er voor de
landbouw toch maar weinig winst uit te
behalen valt.
We hopen, dat de natuurbeschermings
wacht, het coördinatie-orgaan voor natuur
bescherming en de stichting Zeeuws Land
schap ook allert zullen zijn bij de verka
velingsplannen rond Wolphaartsdijk. Het
cude Schenge-gebied dat daar ligt is een
mooi, typisch Zeeuws kreeklandschap.
Voorts zijn er landschappelijk fraaie wegjes
in het gebied, die wel eens de belangstelling
van de bulldozer-ridders zouden kunnen
krijgen.
Dit dreigende gevaar kan niet vroegtijdig
genoeg onder de aandacht worden gebracht.
Nogmaals, we gunnen de boeren van harte
goede mogelijkheden voor goede bedrijfs
voering.
Het prestige-drama rond de oude linden
in het verkavelingsgebied bij 's Gravenpolder
zijn we echter nog niet vergeten. Een pluim
voor die landbouwer, die toestond op zijn
grond symbolisch nieuwe jonge linden te
planten. Maar het blijft merkwaardig dat
boeren kennelijk wel om de hoogspannings
masten die tegen vergoeding op hun
land staan kunnen heenploegen. En een
eeuwenoude linde, waar evengoed toch
een hek om heen kan, die moet omgehakt...
omdat commissies zo beslist hebben en
geen stap terug wensen te doen. Zoiets is
toch diep-treurig!
Treurig vinden sommigen het, dat Zee-
land's eerste naturisten-terrein bij Fort de
Ruyter onder Vlissingen mag komen. Dat
heeft de Vlissingse raad in grote meerder
heid beslist, al was niet iedere voorstemmer
even enthousiast.
De naakt lopende, spelende en liggende
naturisten moeten er wel goed voor zorgen,
dat zij noch vanaf de openbare weg, noch
vanaf het Westerscheldewater zichtbaar zul
len zijn. Wij horen niet tot de treurenden,
ook niet tot de juichenden. Meent men zich
beter te gevoelen door naakt sport en spel
te bedrijven, dan hoeft men dat van ons
niet te laten. Het hoeft beslist niet onge
zond te zijn, ook niet in mentaal opzicht.
Maar men dient wel terdege te bedenken
dat nog heel wat mensen in Zeeland uit
religieuze overwegingen daar wat anders
over denken. En men zal er goed voor
dienen te waken dat zij op geen enkele
wijze in hun gevoelens worden geraakt,
door een te opdringerige houding van het
naturisme.
Voor „stiekeme gluurders" zouden we de
naturistenvereniging het volgend recept aan
de hand willen doen: Bij betrappen in de
nek pakken en dan óf ook alle kleren uit
en een vol jaar contributie vooruit betalen,
óf een ferm pak slaag, óf een emmer water.
Maar misschien overtreden we nu wel één
of andere wet met dit ongevraagd advies.
Daarom haasten we ons het maar weer in
te trekken
Verheugend is, dat de stichting Opbouw
Orgaan in de gemeente Borsele van 19 tot
en met 28 mei een culturele uitwisseling
wil organiseren tussen de „Zak van Zuid-
Beveland" en de „Westhoek", dat is een
gedeelte van de Belgische provincie West-
Vlaanderen.
Volksdansen, vendelzwaaien, sport-mani-
festaties, muziekuitvoeringen, filmvoorstel
lingen en een tentoonstelling van beeldende
kunst staan er op het programma. Dat zou
niet compleet zijn als de bekende Willem
Vermandere, zanger van het West-Vlaamse
lied, niet van de partij zou zijn. Maar
Vermandere komt. Op deze zanger met zijn
zo sterk op het Zeeuws gelijkende West-
vlaamse dialect wezen we in Zeeland Maga
zine al eerder, evenals op de sterke verwant
schap, die er is tussen mens en land van
West-Vlaanderen en Zeeland. Die verwant
schap is ook de organisatoren in Borsele
niet ontgaan.
Het is te hopen dat hun manifestatie
het begin is van een lange reeks culturele
en sportieve ontmoetingen tussen twee
nauw aan elkaar verwante provincies uit
de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden.
Zeker, er is culturele uitwisseling tussen
Nederland en België, incidenteel merkt men
daar ook in Zeeland wel eens iets van.
Maar wat hier „incidenteel geval" is, zou
eigenlijk veel meer „regel" moeten zijn.
De in de Beemster geboren en in Am
sterdam werkende fotograaf Wijndel Jon
gens heeft grote belangstelling voor provin
cies met nog een groot plattelands-areaal
zoals Friesland, Noord-Holland en Zeeland.
Onder de titel „Zeeland wit op zwart"
houdt hij tot 30 maart een tentoonstelling
van zijn werk in het Zeeuws Museum te
Middelburg. Dagelijks behalve zaterdags
en zondags kan men dit fotowerk be
wonderen, waarbij het accent valt op de
typische details van Zeeuwse boerderijen.
Televisie is ook „cultuur" zegt men. Land
schap ook, dachten we. Maar in het Zuid-
Bevelandse Nieuwdorp heeft de t.v. het van
de bomen gewonnen.
Een bij de kerk staande rij populieren
heeft met de bijl kennis gemaakt. Zij zouden
de goede televisie-ontvangst van de om
wonenden sterk belemmerd hebben, 't Ja,
dan moet een stukje schepping als een
boom is, maar wijken voor het onbelemmerd
genot van de Ster-reclame en de Top-Tien,
dat moet ook de kerkvoogdij van de Ne
derlands Hervormde Gemeente in Nieuw
dorp hebben gedacht. Want zij bezweek
uiteindelijk voor de aandrang en stond het
kappen toe, ook al dachten leden van de
dorpsraad er anders over.
Zo ook de dominee, die tijdens een
bijeenkomst wat bitter opmerkte dat, als
na het slopen van de bomen de t.v.-ont-
vangst nog niet beter was, alles gesloopt
zou worden wat de antenne maar zou dwars
zitten, desnoods de kerk en de huizen
We vragen ons op het moment dat wij
dit schrijven af, of nu al echt wetenschap
pelijk verantwoord is uitgedokterd of de
slechte ontvangst in Nieuwdorp inderdaad
door die arme bomen is veroorzaakt
Bomen en andere landschapsaspecten zijn
bij Kloetinge in het geding. De weg tussen
Kloetinge en Kapelle moet „noodzakelijk"
verbeterd (dat is: verbreed) worden. En er
moet een rondweg rond Kloetinge komen
„ter bevordering van een goede doorstro
ming van het verkeer". Natuurlijk, we
dachten het al!
Onze kritiek op het met grootstedelijke
verlangens behept zijnde gemeentebestuur
van Goes is min of meer bekend. Maar nu
willen we met alle nadruk de Goese wet
houder van „ruimtelijke ordening" De Leeuw
eens een ferme, goedkeurende en instem
mende schouderklop geven. Deze bestuurder
heeft zich met klem uitgesproken tegen de
rondweg Kloetinge, die een heel typisch
stukje landschap rond de kom van dit dorp
zou gaan aantasten.
De wethouder vond dat het verkeer van
dien aard was, dat het met enige aan
passingen nog wel dóór Kloetinge kan. Nou
dachten wij dat ook. Als men maar eindelijk
eens zijn snelheid wat zou willen matigen.
Trouwens, voor degenen, die de ruimte
willen om goed op te kunnen schieten:
Ligt rijksweg 258 ook niet tussen Kloetinge
en Kapelle? De bedoelde „binnenweg" Kloe
tinge—Kapelle is een aardige landweg.
Waarom moet daar dan weer aan gepeuterd
en gewriemeld worden? Om „het verkeer"
in staat te stellen straks dankzij een sterk
verbrede weg en een serie omgehakte bo
men drie minuten eerder in Kapelle of
Kloetinge te arriveren? En dat met een
25