De dramatische ondergang
van de mailboot Berlin
stand 187 bezocht, of een folder op de
Veersedijk 271 in Hendrik Ido Ambacht
aanvraagt, kan het zelf bekijken.
We hebben als hengelsport-specialist geen
enkel commercieel belang bij welk merk
boot dan ook. We willen alleen voorkomen,
dat er onnodig slachtoffers vallen. Nu is
het ook zo, dat een slechte schipper ook
met een visbootje van goede kwaliteiten
kan verongelukken. Een goed bevaren sport
visser vaart nu eenmaal veiliger met een
klein bootje, dan een onervaren bootvisser
met een scheepje, dat strikt genomen veel
meer windkracht of golfslag kan hebben.
De nieuwe visboot Vital 17 is een boot,
die weliswaar 7000 tot 8000 gulden gaat
kosten, maar alles wat tot nog toe aan
Inleiding.
Een vaste passagiersdienst van Vlissingen
op Engeland kwam in 1875 tot stand, nadat
de spoorlijn tot Vlissingen was doorgetrok
ken en de nieuwe havenwerken er waren
voltooid. Aanvankelijk voeren de schepen
van de Stoomvaart Maatschappij Zeeland
naar Sheerness. Naderhand voeren ze door
naar Queensborough, een voorhaven van
Londen.
polyester jollen op de markt kwam, verre
overtreft. Die deze uitgave niet kan doen,
moet eens bedenken, dat een combinatie
van 2 tot 4 sportvissers, die de kosten delen,
de beste oplossing is.
U deelt dan ook de exploitatiekosten.
Met deze boot kan veilig met 4 man
gevist worden. U heeft alle ruimte, als u
de eenvoudige open uitvoering kiest. De
bodemvorm van de Vital, een geslaagde
kruising tussen de deplacement boot en
de snelle planeervorm van een speedboot
is uniek. In ruw water is de Vital 17
onverbeterlijk
Cor van Heugten.
De eerste tijd voer men met drie stoom-
raderboten. In 1876 namen ze ook het
postvervoer voor hun rekening en van toen
af sprak men van „de mailboot". Eén van
de schepen, de in 1887 in dienst gestelde
Koningin Regentes, werd in de oorlog 1914-
1918 getorpedeerd. De hierbij afgedrukte
uit 1902 daterende prentbriefkaart laat ons
dat schip nog in zijn volle glorie zien
tijdens een stormachtige overtocht. De
weergave komt voor rekening van een on
bekende schilder met een romantische in
slag.
Jarenlang ondervond de Stoomvaart
Maatschappij Zeeland ernstige konkurrentie
van de op 1 juni 1893 opgerichte nacht
dienst van Hoek van Holland op Harwich
v.v., geëxploiteerd door de London and
North-Eastern Railway Company. In 1927
begonnen beide ondernemingen echter sa
men te werken en in 1947 opende de
Stoomvaart Maatschappij Zeeland van Hoek
van Holland uit een dagdienst op Harwich.
De nachtverbinding bleef in handen van
de Engelse onderneming.
Over de dramatische ondergang van één
der Engelse mailboten handelt in feite ons
verhaal. De 21e februari van dit jaar was
het namelijk 70 jaar geleden, dat de mail
boot Berlin tijdens zwaar stormweer bij
Hoek van Holland op de Noorderpier liep.
Aan boord waren 144 opvarenden. Onder
de druk van enorme brekers brak het schip
in twee stukken. Het ene deel bleef op de
pier hangen, waar het door de golven werd
stukgebeukt. Het andere deel verdween on
der water, slechts 15 passagiers en beman
ningsleden overleefden tenslotte de ramp.
Naar mijn mening is er aanleiding om
het drama dat zich toen voltrok nogmaals
uit het verleden op te diepen, al was het
alleen maar om opnieuw te memoreren tot
welke bovenmenselijke prestaties gewone
mensen onder bepaalde uitzonderlijke om
standigheden in staat blijken te zijn.
De laatste reis.
De mailboot Berlin werd in 1894 in dienst
gesteld op de nachtverbinding Harwich
Hoek van Holland v.v. Het was een modern
stalen dubbelschroef stoomschip van 1775
bruto registerton, met een lengte van 100
meter. Haar beide schoorstenen helden,
evenals de twee masten, iets achterover en
gaven het schip een sierlijk aanzien. Jaren
lang doorploegde ze daarna het wispelturige
water dat Engeland van de Nederlandse
kust scheidde met de regelmaat van een
klok.
Toen het schip in de avond van de twin
tigste februari 1907 Harwich verliet, kon
niemand vermoeden dat het nimmer in de
thuishaven zou terugkeren.
Het aantal opvarenden bedroeg als gezegd
144. De jongste passagier was een knaapje
van vijf jaar, August Hirsch, die in zijn
eentje op weg was naar zijn ouders in
Hamburg. Hij maakte de overtocht onder
de veilige hoede van chef-hofmeester Moor.
Zijn bezorgde ouders hadden een telegram
gestuurd aan de stationchef in Hoek van
Holland, zodat ook de treinreis voor de
jonge reiziger geen moeilijkheden meer
kon opleveren.
Toen de Berlin de Noordzee bereikte,
stond daar een hevige noordwesterstorm.
Het was evenwel niet de eerste keer dat
het schip onder dergelijke omstandigheden
aan de overtocht begon en tot dusver
waren schip en opvarenden daarbij nooit
iets ernstigs overkomen.
Voor de passagiers die in hun kooien
probeerden in slaap te komen, was het wel
een onrustige nacht. Steeds dieper zakte
de boot om beurten naar stuur- en naar
bakboord door. In de machinekamer was
er desondanks niets bijzonders aan de hand,
al moest men zich zo nu en dan wel eens
ergens aan vastgrijpen of een steuntje zoe
ken. Ook op de brug waren er geen pro
blemen, al woei het hard, dat wel. Niette
min was het zicht nog goed. In de loop
van de nacht wakkerde de wind nog steeds
meer aan en bereikte tegen een uur of drie
orkaankracht. De boot scheen soms onder
de watermassa's bedolven te zullen worden
en het kostte de roerganger dan ook grote
moeite om de juiste koers te houden.
21
