CRYPTOGRAM
Na de energie-oudejaarsavond volgt:
ontwaken met een kater
Horizontaal:
I. Najaarsopruiming (12).
8. Deze holte is met lucht gevuld (8).
9. Met zo'n ziekte ben je goed af (3).
10. Militaire bocht (5).
II. De helft van een stuk speelgoed (2).
13. Opnieuw stimulerend (14).
16. in orde gemaakt (6).
17. Dit nummer is niet waterdicht (5).
19. Vast (5).
20. Smekend weldoen (7).
21. Goed genoeg (9).
25. Grootscheepse stad (4).
26. Niet opschieten ondanks snel begin (6).
27. Door verdelen plotseling veranderen (7).
31. Duister nadeel (11).
33. Verpakt in varkensvlees (5).
34. Vervelende bedden (6).
35. Plechtige tijd (3).
36. Dekselse jongens (8).
OPLOSSING SEPT.-NUMMER.
Horizontaal: 1. Beschonkene - 5. Azijn
8. Vertegenwoordigen - 10. Heler - 11. Echt
genoten - 13. Inpikken - 14. Inmaak - 15.
Wetteloos - 16. Poolster - 17. Stout - 19.
Meervallen - 22. Organisme - 23. Passief
24. Vertillen - 25. Rot.
Tekst: Tom Koopman.
Als je in een willekeurig gezelschap het
woord „energie" laat vallen, dan zie je
om je heen de gezichten strakker worden.
Iedereen is zich er blijkbaar van bewust
dat er rondom het begrip „energie" een
heleboel moeilijke problemen bestaan. Wij
zijn in Nederland, zoals dat heet, „energie-
bewust" geworden. Elke dag komt u het
woord wel in de kranten tegen. Iedereen
kent langzamerhand de grote advertenties
Verticaal:
1. Vlekvrij (11).
2. Dit meisje is niet elegant (5).
3. Grauwe grap (5).
4. Zij bestaat uit twee streepjes (5).
5. Agressieve inwoner van Nrd.-Holland (6)
6. Eigenaardige figuren op papier zetten (5)
7. Beneden peil (9).
12. Bekend maken (11).
13. Een verbinding vormen (8).
14. In het buitenland een verkeerde haar
dracht (5).
15. Neef aan het venster (5).
18. Keurig velletje (10).
22. Die boom komt op deze wereld niet
voor (7).
23. Kleine woningen (7).
24. Huishoudelijk konflikt (7).
28. Veel (5).
29. Atletisch dier (5).
30. Fraai geluid (4).
32. Franse slag (4).
Verticaal: 1. Boekhouder - 2. Satellietstaat
3. Hogerop - 4. Nonnenkoor - 6. Zeestraat
7. Binnenplaatsen - 9. Ontsnappen - 12.
Nakuren - 18. Tasje - 19. Meest - 20. Luier
21. Krom - 23. Pal.
waarin het ministerie van Economische Za
ken en de energiebedrijven u trachten te
overtuigen van de noodzaak van een ver
standig energiegebruik.
Velen denken dat „energie" een moeilijk
onderwerp is, alleen begrijpelijk voor men
sen met een wetenschappelijke achtergrond.
Deze opvatting is niet juist. „Energie" is
iets van en voor gewone mensen. Wij willen
proberen om dat aan te tonen en u zult
daarbij waarschijnlijk ontdekken dat het
best de moeite loont om je eens met het
onderwerp bezig te houden.
Sedert de befaamde winter van de auto
loze zondagen in 19731974 is men ook
in Nederland „energie-gevoelig" geworden.
Er werden ons, door toedoen van een stel
Arabische oliesjeiks enkele harde feiten on
der de neus gedrukt. Feiten waarvan de
honden geen brood lustten. Er zijn drie
dingen waarmee wij opeens rekening moes
ten gaan houden.
1. De grondstoffenvoorraden in de wereld
zijn NIET oneindig. Wij hebben die grond
stoffen echter wel nodig om er energie en
produkten van te vervaardigen. Niet alleen
onze benzine komt bijvoorbeeld uit aard
olie, maar wij halen daar ook nog tien
tallen andere produkten uit, plastics bij
voorbeeld.
2. De toevoer van voldoende grondstoffen
(niet alleen van brandstoffen, maar ook
van andere spullen, zoals koper, nikkel,
mangaan en tientallen andere delfstoffen)
is van vitaal belang voor het voortbestaan
van de westerse, industriële en technische
beschaving. Het wegvallen van de grond-
stoffentoevoer kan een reden tot oorlog zijn.
3. De grondstoffen spelen een gewichtige
rol in onze maatschappij. Nederland dankt
zijn betrekkelijke welvaart bijvoorbeeld aan
zijn aardgas. Als dit aardgas (een energie
bron) duurder wordt, dan wordt ons leven
duurder. Want in alles wat wij doen zit
een stukje energie, zoals wij straks zullen
zien.
Steen der wijzen nodig.
De wereldvoorraden aan brandstoffen zijn
niet onbeperkt. Een kind kan dat begrijpen
zult u zeggen. Maar er waren heel wat
verstandige mensen die het NIET begrepen.
Zij gedroegen zich alsof onze wereld on
gestraft, tot in het absurde, een oudejaars-
avondfeest kon vieren waarbij de voorraad
kast nooit leeg raakte. Pas nu beginnen wij
in te zien dat er na een tomeloos oude-
jaarsavondfeest een katterig ontwaken kan
volgen.
Simpel maar duidelijk gesteld is het zo,
dat als wij er niet in slagen om voor
het jaar 2000 een steen der wijzen op ener
giegebied te vinden, onze kleinkinderen en
hun nakomelingen de armoede tegemoet
zullen gaan.
Het feit van de eindigheid van de wereld
voorraden aan brandstoffen en grondstoffen
is ons duidelijk geworden uit het befaamde
eerste rapport van „De Club van Rome".
Maar aan dit rapport was iets veel be-
langrijkers vooraf gegaan: wij waren ons
er van bewust geworden dat de aarde een
soort ruimteschip is, dat eenzaam in het
zonnestelsel rondtolt. Ook dat feit kon ons
bekend zijn, dankzij de grote ontdekkingen
van Galileï en anderen, maar feiten krijgen
pas kracht als zij duidelijk geillustreerd
worden, Welnu, zo'n illustratie werd ons in
het historische jaar 1969 gepresenteerd. In
1969 wandelde er voor het eerst een mens
op de maan rond. En wij, als televisiekijkers
en krantelezers, kregen voor het eerst foto's
te zien waarop de aarde als een eenzame
knikker te zien was. Een blauwe planeet,
verstoken van uitwendige hulpbronnen.
Alles wat de planeet nodig heeft om te
kunnen leven, moet uit haar eigen bodem
komen. Wij moesten, door de ogen van de
eerste maanwandelaar, Armstrong, naar on
ze aarde kijken om het besef van op onze
eigen aarde aangewezen te zijn, te kunnen
beleven als een harde realiteit.
De ruimtevaart heeft hierdoor een bij
zondere dimensie gekregen. Zij maakte dat
wij onze planeet door de ogen van een
buitenstaander gingen zien.
26