Een elektriciteitscentrale is een stroomfabriek. Dit is één van de machines die het produkt
„maakt" een generator, staande in één van de PZEM-cen!rales die op aardgas en
olie werken.
bepaalde eenheid, een standaard. Deze
noemt men SKE, hetgeen betekent: steen
kool-equivalent. Het lijkt alsof men pro
beert uit te rekenen hoeveel citroenen er
in een kilogram sinaasappelen zitten, maar
het foefje met de SKE's werkt. Men kan
inderdaad alle energiedragers (aardgas,
aardolie, uranium, steenkool, enz.) omre
kenen tot de eenheid SKE en vervolgens
bepalen hoeveel jaren er nodig zullen zijn
vooraleer het totaal beschikbare aantal
SKE's in de wereld op is.
Daarvoor moet men weten hoeveel SKE's
de wereldbevolking per jaar consumeert. Op
dit moment is dat 8,3 miljard SKE's per
jaar. Indien het bij die 8,3 miljard zou
blijven, dan waren onze energie-vooruit
zichten niet ongunstig. Maar het wereld-
energieverbruik stijgt van jaar tot jaar. In
het magische jaar 2000 zal dit wereldener-
gieverbruik boven de dertig miljard SKE's
liggen: viermaal zoveel bijna!
Dat zit hem enerzijds in de groei van de
wereldbevolking, die door sommige pessi
misten als een „mensenplaag" wordt ge
kenschetst. De gemiddelde bevolkingsgroei
in de wereld tussen vandaag en het jaar
2000 wordt op 40 procent of méér geraamd.
Maar bovendien is het zeker dat het
energieverbruik per hoofd van de bevolking
sterk zal toenemen. En die beide: méér
mensen die méér energie willen consumeren,
zorgen ervoor dat de voorraden in steeds
sneller tempo worden uitgeput.
VS en Europa.
Over de gehele aardbol gezien zijn er
enorme verschillen in energieverbruik per
hoofd van de bevolking. De gemiddelde
Europeaan bijvoorbeeld doet het wat rustiger
aan dan de gemiddelde Amerikaan. Als
wij even aannemen dat de mensen in de
Europese landen het normale rantsoen aan
energie ontvangen (wat beslist niet zo is,
want wij zijn energetisch vreselijk verwend),
dan kan men van Amerika zeggen dat het
zestig procent boven zijn energie-stand leeft.
Binnen Europa als zodanig heb je na
tuurlijk ook hardlopers en treuzelaars op
energiegebied. De Westduitsers bijvoorbeeld,
leven energetisch op een twintig procent
grotere voet dan de doorsnee Europeaan
gemiddeld doet.
Als wij ons even beperken tot het elek
triciteitsverbruik (slechts één van de vormen
waaronder wij energie consumeren; de auto
is b.v. een andere) dan zie je op het Eu
ropese continent ook interessante dingen.
Er zijn landen waar de mensen het gas
nauwelijks kennen Finland, Noorwegen en
Zweden zijn zulke landen. Daar kookt men
en verwarmt men zijn huizen met elektri
citeit. Dat jaagt de energierekening natuur
lijk behoorlijk op! In zulke landen wordt
er per hoofd van de bevolking meer dan
14.000 kiloWattuur per jaar aan elektrische
stroom verbruikt. De gemiddelde Nederlan
der kan het stellen met 3000 kiloWattuur.
In dat opzicht stemmen wij aardig overeen
met de Russen, die eveneens op een hoof
delijke consumptie van 3000 kWh staan.
De vergelijkende getallen zeggen overigens
erg weinig. Vermoedelijk geniet een gemid
delde Rus minder comfort dan een gemid
delde Nederlander, omdat er in de koude
streken van de Sovjet-Unie heel wat kilo-
Watturen worden gebruikt voor het ver
warmen van de huizen. Wij verwarmen ons
(in ons overigens veel mildere klimaat) met
behulp van aardgas. Om eerlijk te zijn,
zou je alle energie die de gemiddelde mens
gebruikt moeten omrekenen tot één be
paalde, overal gelijke eenheid.
Dat is uiteraard gebeurd. Men werkt bij
voorbeeld met de eenheid „Joule", die be
trekking kan hebben op het energieverbruik
van uw auto, het gasverbruik van uw cen
trale verwarming, het elektriciteitsverbruik
van uw apparaten en lichtpunten en als u
dat wens: het energieverbruik in uw eigen
lichaam. Om een voorbeeld te geven: in het
voedsel dat een normaal werkend mens
per dag tot zich neemt, schuilt een hoe
veelheid energie van 8 miljoen joules. Een
kleine automotor, die een uurtje draait,
gebruikt zes miljard joules, die in de vorm
van benzine werden toegevoerd.
In het volgende artikel zullen wij gaan
zien hoe groot ons energiekrediet aan joules
ten naastenbij is. Als voorproefje ziet u
bij deze aflevering een tabel die onze voor
uitzichten op energiegebied aangeeft.
Het huishoudboekje van de wereld
voorraad aan energie.
Bij een jaarlijkse Zijn de voor-
groei van het raden uitgeput
verbruik met: in het jaar:
3 procent 2.120
4 procent 2.090
5 procent 2.070
5,5 procent 2.060
6 procent 2.055
(Volgens ramingen van de gespeciali
seerde bureau's van de Verenigde
Naties in New York zal de jaarlijkse
groei van het verbruik hoger zijn
dan 6 procent; waarschijnlijk 6,5
procent. Men houdt namelijk rekening
met een zekere „inhaal" op energie
gebied door de landen van de derde
wereld.
De commandobrug van een elektriciteitscentrale van de PZEM. Hier geldt nog onverkort
het principe „u vraagt wij draaien". Elektriciteitsbedrijven zijn een soort zelfbedienings
winkels, wier kassa's bij u thuis in de meterkast zitten.
6
