Consumentenonderzoek naar betrouwbare
vis- en werkboten, spaart mensenlevens
Tekst: Cor van Heugten.
Volgens officiële Hiswa-gegevens groeit
de watersport in Nederland elk jaar met
10 procent. Op een totale vloot van 175.000
geregistreerde zeil- en motorboten (tellin
gen in jachthavens, enz.) worden jaarlijks
beslist 15.000 tot 20.000 nieuwe boten in
vele takken van watersport verkocht. Eén
van de snelstgroeiende takken van de wa
tersport is de „zeehengelsport" en de boot
visserij op de ruimere binnenwateren, delta
wateren, Waddenzee, IJsselmeer, grote ri
vieren en de kustgebieden vanaf de stranden
in België en Nederland. Wat de bootvissers
betreft is er een ware doorbraak in de
aankoop van snelle polyester-jollen, die in
gewichten van 70 tot 300 kilo gemakkelijk
op een autodak of boottrailer (achter de
wagen) te vervoeren zijn.
De snelle groei van de bootvisserij op
wat ruwer buitenwater heeft de laatste 10
jaar een groeiend aantal ongevallen te zien
gegeven. Er zijn duizenden polyester-bootjes
verkocht, die door de manschappen van
de rijkspolitie te water en maatschappijen
voor schipbreukelingen als „drijvende dood
kisten" en „polyester-tobbes" werden af
gekraakt. Ook de hengelsport-organisaties
en hengelsport-auteurs hebben zich het lot
van de vele bootvissers die in de loop
der jaren in grote en zelfs fatale moeilijk
heden kwamen, aangetrokken. Er zijn vei
ligheidsvoorschriften met vele tips voor
reddingsmiddelen (aan boord) en wenken
voor de vele nieuwbakken schippers ver
schenen. Ook in een aantal zeehengelsport-
boeken is uitvoerig aandacht aan „veiliger
bootvissen" besteed.
Het blijkt echter, dat ook vele ervaren
watersporters, die dure schepen kopen, vaak
hopeloos tekort schieten bij de aanschaf
van volgbootjes of dinghies. Er blijken dui
zenden motorboten en kapitale jachten; voor
de verbindingen met de wal op ondiep
water, met levensgevaarlijke plastic „tob
bes", te zijn uitgerust. Ook in de diensten
van waterstaat, waterschappen en aanne
mingsmaatschappijen in de waterbouw, blij
ken vaak roeiboten met aanhangmotor,
kleine jollen en vletten in gebruik, die bij
windkracht 2 of 3 op wat ruimer water,
al problemen opleveren. Zeker bij ondes
kundig gebruik, spelevaren van kinderen of
verkeersproblemen op de drukbevaren wa
terwegen met hoge golfslag of zuiging door
de beroepsvaart (duwvaart).
Enkele ervaren bootvissers en waterspor
ters hebben de laatste jaren een soort con
sumenten-onderzoek ingesteld om de vele
nieuwkomers in de watersport en boothen
gelsport, een beetje wegwijs te maken. Er
is op grond van keiharde en volkomen
objectieve beproevingen een begin gemaakt
met het testen van snelle jollen en andere
polyester-boten, die bij voorkeur voor de
vaart en sportvisserij op de Deltawateren,
Wadden en IJsselmeer gebruikt zouden kun
nen worden.
Het begrip „zeewaardigheid", dat door
vele op winst beluste firma's wordt ge
hanteerd, is voor de open jollen en vletten
op deze woelige wateren met snel oplopende
golfslag en verradelijke eb- en vloedbewe
gingen en brandingsgolven, natuurlijk een
lachertje. Bij de tips over kwaliteiten en
vaareigenschappen van de polyesterjollen,
die het merendeel van de aankopen uit
maken, wordt de bootvisserij op de kust
wateren en het IJsselmeer, als een „mooi
weer bedrijf" beschouwd. De meeste typen
jollen met buitenboordmotor; vaak met
snelle speedboot-bodems, moeten boven
windkracht 2 beslist niet meer uitvaren.
Welke visboten?
Wie een veilige en comfortabele visboot
voor het binnenwater zoekt, moet bij voor
keur een boot van minstens 3,50 meter
lengte kopen. Voor het ruwere water is
een lengtemaat van 4 meter en meer. nog
beter. Een aantal bootvisclubs langs de kust
eist al een minimum-lengte van 4 meter
met bijpassende breedte, al is dat op zich
nog geen waarborg voor goede vaareigen
schappen, stabiliteit en extra drijfvermogen.
Het is echter een goed uitgangspunt, dat
door vele andere veiligheids-eisen kan wor
den gevolgd. Koop bij voorkeur een boot,
die door Iuchtkasten (al of niet volge-
schuimd); zoveel extra drijfvermogen heeft,
dat ze in volgeslagen toestand nooit zinkt,
kentert en liefst nog te varen is.
Er zijn maar weinig polyester-jollen met
goede vaareigenschappen, die aan deze ei
sen voldoen. Het merktype With; een Noor
se jol van topkwaliteit, geimporteerd door
de NV Ido uit Hendrik Ido Ambacht, vol
doet aan die eisen. Diverse typen, de 300,
400 en de ideale 500, hebben ook extra
Iuchtkasten met veel drijfvermogen in de zij
kanten van de boot, die het gevaar van
omslaan (kenteren) in volgeslagen toe
stand, praktisch uitsluiten.
In een vergelijkend consumenten-onder-
zoek blijkt ook de Ranafisk goede vaar
eigenschappen, ook op ruw water te heb
ben (Kemper en van Twist in Dordrecht).
Ook de Orkney Longliner van Accres uit
Capelle aan de IJssel, wel een langzame
boot, gedraagt zich goed in golven en bran
ding.
Laatste nieuws.
Vele jaren al is de With-400 met een
lengte van 4,42, breedte 1,78 m en een
restdrijfvermogen van 730 kilo, favoriet in
de klasse van de open jollen geweest.
Evenals de wat kleinere With-300 (3,65 1.
en 1,65 br.) heeft deze zeer snelle jol
uitstekende vaareigenschappen. Ook het
feit, dat de rijkspolitie te water een aantal
van deze With-400 jollen aan boord van
de grote patrouilleschepen heeft, zegt wel
wat.
Op de Hiswa 1978 heeft de Noorse
scheepsbouwkundig ingenieur Bror With het
beste gebracht, wat er in dat type jol,
waar ter wereld dan ook, te koop is. De
open joluitvoering is 5,28 m lang (17 voet)
en 2,04 m breed. Op de rompvorm loopt
een wereldpatent.
In de unieke bodemvorm zijn de vaar
eigenschappen van een langzame deplace-
mentsboot met een aantal eigenschappen
van een snelle planerende boot gecombi
neerd. Dankzij deze revolutionaire vorm
geving zijn er 8 zeer markante verschillen
met de traditionele vormen en vaareigen
schappen van jollen ontstaan, die alle
belangrijke winstpunten zijn. De boot gaat
ook bij 10 pk buitenboordmotor al direct
bij de start planeren. De overgang naar
het planeren verloopt zonder merkbare
hellinghoek. In ruw water „zweeft" de boot
over de golven. Er zijn veel minder vertikale
bewegingen en slagen op ruw water. Ook
bij plotseling stoppen en terugnemen van
het gas is er geen oplopende hekgolf van
de boot. De ligging in de steilste bochten,
zelfs met zeer groot motorvermogen, is
uitstekend. De snelheidsvariaties verlopen
bijna onmerkbaar.
Van het „op- en neergaan" van de kop
van de boot, in of uit de plane, is geen
sprake meer. In ruw water vliegt de boot
niet van top naar top op de golven. De
boot houdt voortdurend contact met het
water. Het buiswater blijft aan alle kanten:
ook de zijkanten van de hoge boordrand
van de boot vrij van buiswater. Dankzij
de zeer snelle bodem is slechts een klein
motorvermogen nodig om te kunnen pla
neren. Ook het brandstofverbruik is in
vergelijking met andere joltypen van de
zelfde afmetingen en totaalgewicht (250 tot
275 kilo) gering.
In de zomer 1977 is de With-500 maan
denlang door enkele zeer ervaren boot
vissers op de Zeeuwse stromen beproefd.
Ook de besturen van de boothengelclubs
van Ter Heyde en 's Gravenzande hebben
niets dan lof voor deze boot, die het beste
aan veiligheid en vaareigenschappen te bie
den heeft.
Op advies van de testploeg is alleen
aan de indeling van de open jol, dus het
interieur uit een oogpunt van comfort,
het nodige verbeterd. Er zijn b.v. ruimten
in de Iuchtkasten gemaakt om hengel-
spullen en bagage, anker en andere reddings
middelen beter op te bergen.
Voor een beetje ervaren schipper levert
deze grote jol, zelfs in het kustgebied met
windkracht 2 en 3, geen enkel probleem
op. Er zijn testvaarten op volle zee voor
Westkapelle tot windkracht 6 en 7 gemaakt.
De With-500 is met slechts enkele tien
tallen liters water binnen, bij deze wind
kracht nog veilig door de hoge brandings
golven bij vloed op het strand geland.
Denk nu niet, dat er met deze boot
onder deze zeer slechte weersomstandig
heden gevaren mag worden. Vergeet het
maar. Blijf boven windkracht 3 tot 4 ook
met deze boot thuis. Maar het is goed te
weten, dat een plotseling opstekende bui
of een onweer met onverwachte windstoten,
beslist te overwinnen is.
De boot heeft een maximaal laadvermo
gen van 715 kilo. De With-500 vaart al
vrij snel met een 10 pk, maar is ideaal
te varen met 28 tot zelfs 65 pk. Afhan
kelijk van de lading en het aantal inzit
tenden zijn snelheden van 25 tot 50 km
mogelijk. De open joluitvoering is in feite
de kale romp van de hardtop day cruiser
uitvoering, die als With-Vital van 17 voet
werd ontworpen. De open jol (visboot en
werkboot) ligt nog beter op het water
dan de hoger opgebouwde hardtop runabout.
De open jol wordt in twee uitvoeringen
van respectievelijk 6200 en 7200 gulden
geleverd. Er kan, gezien het laadvermogen,
nog met 6 tot 7 man gevaren worden.
Voor sportvisboot is een bemanning van
3 of 4 aan te bevelen.
27
